Санкт-Петербург шагьриъ медицинайин институтдиъ лихурайи аьлим, ихь табасаран дишагьли Кабият Къубачевайин (Гьябибовайин) лекцйир, гьам Урусатдинси, харижи уьлкйирин университетариъра тIалаблу духьнайиваликан узуз швнуд-сад йис мидиз улихьна деебхьнайзуз. Гьаму йигъари узу дугъахъди йиз юлдаш Маисат Аьлибеговайи таниш гъапIнийи. Гюрюшдиъ Кабият Ибрагьимовнайи чан бицIивахтнакан, абйир-бабарикан, хизандикан ва ляхникан ктибтнийи.

 

Кабият бажи Гъяякент райондин Башлыкент гъулаъ бабкан гъахьну. Дугъан яш 2-3 йис вуйиган, абйир-бабар Хючна гъулаз кючмиш шулу.

«1941-пи йисан Ватандин Аьхю дявдиз гъушу йиз адаш 1947-пи йисан кьяляхъ гъафнийи. Адашдин ва дадайин аьхю мюгьюббат ади гъабхьну. Дявдиъ айи адашди дадайиз кагъзар дикIури шуйи. Саб кагъзиъ дугъу, танкарин багахь дийигъну, чан шикил хъадапIнайи. Дидин кIулиъ: «Ккилиг узуз, узу гъюрза», – дибикIнайи. Дяви ккудубкIган, адаш бейхабарди дявдин женгариъ гъудургну кIури, кагъаз гъафнийи. Думуган дадайин гъардшар дада адагъуз гъафнийи. Дугъу гъардшариз ва чан жилирин абйир-бабариз шикил улупури: «Гьамушвак дугъужв дибикIна, узу йиз хулаъ гъитай, узуз жилирин гафналан улдучIвуз ккундарзуз», – кIури, ишури гъахьнийи. Гъиси кIваин илмийиз, узу хьубпи классдиъ айза. Адашди, сад йигъан учу вари уч дапIну, учв сар урус медсестрайи аьжаликкан ккадагъуваликан ктибтнийи. Адаш Севостополь, Ленинград блокадайихьан азад апIбан женгариъ иштирак гъахьну. Ич адаш дявдин чюлиъ гъагъи зийнариан кечмиш шулайи йишв’ина хъуркьу ва думу госпитализ гъахуз чара гъабгу урус дишагьли узу ва йиз гъардшари агуз гизаф ражари хъюгънийча. Кагъзарра гъидикIнийча. Амма натижа гъабхьундайи… Ич адашдин сурат кайи шикил хьади Санкт-Петербургдиъ «Аьжалсуз полкнан» жергейиъди гъягъюз кIваъ ният айиз. Иншааллагь, думу ляхин кIулиз адабгъидиза», – ктибтура Кабият Ибрагьимовнайи.

Кабиятди 1973-пи йисан мектеб ккудубкIнийи, амма адашдизна дадайиз риш урхуз гьауз затра ккунди адайи. Думу вахтари шубар гьеле-меле урхуз гьаъри гъахьундар. Амма гъардшарин гафнан кьувват аьхюб дубхьну, Кабият Мягьячгъалайиз гъушну ва чан документар ДГУ-йин харижи чIаларин факультетдиз тувну. Багахьлуйирра къаршуди вуйивал гъябкъю Пери халайи саб кило гъяфтар риш университетдик ктрахъузди садакьади гъидиснийи. Ич сюгьбатнаъ думу вахтар Кабият халайи шаду инчI ккади кIваина хурайи. Мектебра, институтра дугъу ужудар аьгъювалар ади ккудукIну. Вари веледариз пише ктабгъурра адаш вуйи. Ахюну гъардаш Гьябибдиз – духтирвал, чи Сагибатдиз – секретарвал, кьялан гъардшиз – дявдин гъуллугъчи, Кабиятдиз – мялимвал, бицIину гъардшиз – алверчивал. Гьаци гъабхьнура ву.

– Саб ражари дадайи мектебдин дневдикдиин узуз мялум дару гьярфариинди чан къул гъизигнийи. ВуйиштIан, гьадму саб вахтна дурари латин чIал дубгъури гъахьну. Узуз дадайи латин чIалниинди дибикIнайи чан ччвур гьадмукьан кьабул гъабхьнийзузки, йиз уьмрин пише узу гьадмуган ктабгънийза. Адашди харижи чIаларин мялим йихь гъапиган, дугъу йиз кIваъ айи хиялар гъурхганси гъабхьунзуз.

Гьарсар касди саб фтииндикIа дамагъ апIури шулу, хъа узу, мисалназ, йиз хизандиинди, йиз гъардшариинди дамагъ апIураза. Учу адашдинна дадайин гафналан зат улдучIвдар дарча. Дурарин гунгьарин аьфу апIри, гъи учухъди хъамдаршра, дурариз икрам апIурача ва ич улихь саб месэла хьайи вахтна, гьадрари фици гьял апIидийи кIури фикир дапIну, думу гьял апIуз хъюгъруча. Гьамусра узу наан ашра йиз гъардшарин, багъри чуччун, ич швушварин дюъйири уьрхюрайиганси гьисс апIури шулза. Йиз жилир Гъубач Къубачев, медицинайин илмарин доктор, профессор, Хив райондин Чювекк гъул’ан ву. Думу Санкт-Петербург шагьриъ Александровский больницайин кIулин духтрин заместителди ва Герцендин ччвурнахъ хъайи гьюкуматдин медицинайин институтдин кафедрайиъ лихура. Дугъу аспирантар, докторантар кандидатвалин диссертацйир уьрхбахьна гьязур апIура. Улихьна йисари мектебдиъ немец чIал киври гъахьунза, хъасин инглис. Учуз кьюр риш ачуз. Аьхюнур, Карина, медицинайин илмарин кандидат, эндокринолог, терапевт ву, чан хал-хизандихъди Санкт-Петербург шагьриъ яшамиш шула. Кьюрпи риш Камилара духтир ву.

Советарин Союздин вахтарикан хайлиндар наразиди улхури шулу. Хъа узуз гьамци пуз ккундузуз: думуган гьюкумат пишекрарин гъадри айи, дурариз фунуб-вушра кюмек тувуйи. Гьаци учузра, цIийи йишв’ина гъурукьубси, яшамиш шлу хуларин жюлгер пулсузди тувуйи. Санкт-Петербургдиъ аспирантура ккудубкIган, жилириз университетдиъ лихуз теклиф гъапIнийи, ва гьаци, яваш-явашди учу гьаму шагьриз кючмиш гъахьунча», – мялум гъапIнийи Кабият Ибрагьимовнайи.

Кабият Къубачева Санкт-Петербург шагьриъ Мечниковдин ччвурнахъ хъайи медицинайин институтдиъ лихура. Думу педагогвалин илмарин кандидат, доцент ву. Кабият Ибрагьимовна кми-кмиди харижи уьлкйириз (Сербияйиз, Швецияйиз ва гь.ж.) конференцйириз лекц-йир урхуз гъягъюри шулу.

«Узуз йиз абйир-бабариз, сарпи мялимар вуйи Садикь Гьялимовичдиз, Зейнаб Гьяжиевнайиз, Шамсият Аьгьмедовнайиз чухсагъул пуз ккундузуз. Дурари узуз уьмриз дарс улупну. Хючна гъулан мектебдиъ варитIан ужуди дарсар урхру шубариз мектебдин директори 8-пи мартдиз цIийи калушар багъиш апIури шуйи. Узу дурар гьар йисан аьхю дамагъ кади, шадди хулаз хру вахт гьичра кIваълан гъябгъидариз….», – давам гъапIнийи Кабият Ибрагьимовнайи.

Дугъу чан ва жилирин терефнаан вуйи багахьлуйирикан, мектебдиъ, институтдиъ, ляхнариъ алахьу юлдаш шубарикан, багъри ватандин успагьи табиаьтдикан, улариъ дамагънан кьувватлу гьиссар ади, хайлин вахтна сюгьбат гъапIнийи. Узуз вахт фици гъубшнушра хабар гъабхьундайзуз. Сабпи ражари йиз уьмриъ таниш гъахьи му дишагьли хайлин йисарин йиз юлдашси гьиргърайзуз. Кабият хала фунур касдин кIвахьнара рякъ абгуз шлур ву. Хъа дициб бажаранвал Аллагьди анжагъ марцци юкIв айи инсанаризтIан тувудар.