Санкт-Петербург шагьриъ Беринга кючейин 23-пи хуларин аьтрафариин ерлешмиш дубхьнайи Дагъустандин культурайинна аьгъювалар тувру Центриъ табасаран чIал аьгъю апIбан кружок абццрайиваликан узуз ухдитIан деебхьнайзуз. Дидиз регьбервал туврайи РД-йин Халкьдин Собраниейин депутат Марат Аслановди узуз гьадушваъ лихуз теклиф гъапIнийи.
Ляхин фици ва фтилан ккебгъруш фикир апIуз хъюгънийча. Мялимвалин пишейихъди таниш вушра (2010-пи йисан ДГУ-йин филологияйин факультет ккудубкIунза), узу мектебдиъ гъилихур дарза. Республикайин «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйиъ журналистди лихури, магьа 15 йистIан артухъ вуйиз. Ва узхьан Урусатдин ярхла шагьриъ бицIидарихъди лихуз шуйкIан кIури, фикир апIури гъахьунза. ВуйиштIан, бицIидарихъди саб гаф абгуз, дурарихъди сатIиди лихуз, дурариз аьгъдруб улупуз гьадмукьан гьииди ву. Узу гьамушваъ сабдин гъавриъ гъахьунза: бабан чIал дубгъуз бицIидарин аьхю аьшкь а. Дурари табасаран чIалнахьна, ихь халкьдин тарихдихьна, культурайихьна, аьдатарихьна, хъа асас вуди багъри ватандихьна чпин кIваъ марцци гьиссар уьрхюра. Гьиссар зяиф дархьбан бадали, дурар кьувватлу дапIну ккунду. Фици? Марат Аслановдиз думу рякъ гъибихъну. Ихь абйирин чIал, культура, аьдатар ватандихьан ярхла йишваъра уьбхру рякъ. Думу рякъ мюгькам апIбан бадали, гьадму шагьриъ дуланмиш шулайи табасаран миллетдин вари вакилари дидик чпин пай кивну ккунду. Йиз фикриинди, гъирагъдиъ сар касра гъузидар, фицики чIал – багъри ватандихьна, дадайихьна, гъулахьна, бицIивахтнаан мина кIваъ уьрхюрайи хияларихьна вуйи рякъ ву. Думу багьалу савкьат ухьу гъазанмиш гъапIуб дарихь. Думу ихь ата-бабйири чпин ифдиинди, аьзиятниинди гъийин девризкьан ухьуз гъюбхюб ву. Ихь гардандиъ айи асас буржира абйир-бабарин багъри чIал ихь веледариз улупувал вуйихь. Аьхю ва бицIи ватандихьан ярхлаъ ерлешмиш дубхьнайи шагьриъ чIал уьбхюз гъагъиди шулу. Санкт-Петербургдиъ узу, хъа Москва шагьриъ – Гюльмира Гьямзабегова – му ляхниъ кюмекчйир хьидича.
Гъийин йигъан Санкт-Петербургдиъ абццнайи табасаран чIалнан кружокдин дарсариз 10-12 бицIир гъюра. ЧIал дубгъуз варидарин аьхю аьшкь а. БицIидарихъди учу сифте алфавит, чIалнаъ гизафси ишлетмиш апIру гафар, гафарин ибарйир, гьисабар дургъурача. Мидланра гъайри, бицIидар табасаран шаирарин эсерарихъди таниш шула. Дурарин арайиъ багарихьди шиърар урхбаан конкурс гъабхидича. Кружокдиъ табасаран чIалниинди бицIи спектакларра тешкил апIбанди вуча. Санкт-Петербург шагьриъ яшамиш шулайи, ватандин артмиш’валик баркаллу пай киври лихурайи табасарандин вакиларихъди гюрюшарра кIули гъахурача.
Дарснан кьюбпи пайнаъ бицIидари ихь халкьдин милли хурагар гьязур апIуз дубгъура. Баяр-шубариз чиб столихъ фици гъахуруш, хялижв фици кьабул апIуруш, улупурача. Гьадмуган ватандихьан ярхла шагьриъ бицIи табасаранари багъри бабан чIалниинди апIурайи гафарин сестIан ширинуб хьуб мумкин дар.
