18-пи февралиъ «Дагъустан» РИА-йин конференцйир гъахру залиъ «Ачухъ гьюкум» проект-дин дахилнаъди РД-йин сагъламвал уьбхбан министр Жамалудин Гьяжиибрагьимовдихъди пресс-конференция кIули гъубшу. Конференция 2019-пи йисан республикайин сагъламвал уьбхбан цирклиъ гъапIу ляхнарин натижйириз бахш дапIнайиб вуйи.
Журналистарихъди вуйи гюрюш ачмиш апIури, минис-три чпин идара сач сагъламвалин цирклиан вуйи милли проектдин 7 жюрейиъ иштирак гъабхьиваликан ктибтнийи. Дугъан гафариинди, му проектдиз 3 миллиардна 400 миллион манат дакьатар жара гъапIну. Сагъламвал уьбхбаз диш дапIнайи милли проектдин вари жюрйириз 2024-пи йисазкьан 20 миллиарддихьна дакьатар улупна. Хъа гъябгъюрайи йисаз проектдин дахилнаъди 5 миллиардихьна пул жара дапIна.
«Милли проект «Сагъламвал» – му цирклиъ алахьурайи вари читин месэлйир гьял апIуз ужуб проект ву. Мисал вуди гъадабгъиш, варидариз мялум вуйиганси, ихь республикайин хайлин районариъ, гъулариъ ФАП-ар адар. Му месэла проектдин асас месэл-йирикан саб ву. Гьаддиз рес-публикайин гьарсар агьали иццру гъахьиган, дугъахьна дишлади медицинайин сабпи кюмек рубкьбан бадали ухди хъуркьбан ният ади, 2024-пи йисаз гьарсаб гъулаъ ФАП-ар ясана медицинайин кабинетар тикмиш апIиди. Магьа ккудубшу 2019-пи йис мисал вуди гъадабгъиш, сач пландиъ улупнайи 15 ФАП-дин ерина, дакьатарин кьяняаьт апIбиинди, 20 ФАП тикмиш апIуз мумкинвал гъабхьну. Хъа ццийиз 19 ФАП федералин бюждетдин ва 10-сан региондин бюджетдин дакьатарихъ тикмиш апIувал пландик ка. Амма къайд апIуз ккундузузки, сабпи нубатнаъди дурар варитIан гизаф читин гьялнаъ айи гъулариъ дивди», – гъапнийи Жамалудин Аьлиевичди.
Дупну ккундуки, 2019-пи йисан вари республикайиъ тикмиш гъапIу 20 ФАП-дикан 3 ФАП Табасаран райондиъ дивдар ву. Му ихь райондиз аьхю хъуркьувал ву. Цци проектдин пландиъ Жвулли гъулаъра ФАП дивувал улупна.
Ич мухбири НичIрас гъулаъ фельдшервалинна акушервалин пункт адрувалин гьякьнаанра гьерхнийи. Жамалудин Гьяжиибрагьимовди туву мялуматариинди, цци НичIрас гъулаъ ФАП дивуз пландик ктар, амма 2021-пи йисаз ду-шваъра ФАП тикмиш апIиди. Цци вая хъайисан ФАП-ар дивбан бадали жара дапIнайи дакьатарикан, дурар сачси кьяняаьт апIуз гъабхьиш, НичIрас гъулра пландик кипуз мумкинвал а.
Мидланра гъайри, аьхиримжи вахтари ихь региондиъ, поликлиникйириъ ярхи нубатнаъ дийигъувалар кам апIбан бадали, «Кьяняаьтлувалин поликлиника» проект уьмриз кечирмиш апIура. Гьамусяаьт му къайдайиинди Дагъустандиъ 7 поликлиника лихура. Проектдин метлеб гьадму вуки, пациент хулаъ дусну имиди, электрондин къайдайиинди чаз ккуни вахтназ духтрихьна нубат бисувал. Гьамци ляхин кIули гъабхувализ лигну, поликлиникйирин дегьлизарикк ккайи инсанарин кьадарра кам шула, ва духтрихьна гъюрайи кетIерццнайи касарира нубатариъ давди артухъ вахт адапIурадар.
Конференцияйиъ министри сагъламвал уьбхбан цирклиъ гъягъюрайи цIийи ляхнарикан, больницйириъ айи техника цIийи алапIурайиваликан ва хайлин жара месэлйириканра мялуматар тувнийи.
Мялум апIуз ккундучузки, багарихьди РД-йин сагъламвал уьбхбан министрин заместитель Раиса Шагьсинова газатдин редакцияйиз хялиш хьиди. Эгер ичв дугъахьна суалар аш, учухьна хъадаай.
Дупну ккундуки, 2020-пи йисхъан мина «Земский доктор» ва «Земский фельдшер» программайиъ иштирак хьпан шартIар дигиш гъахьну. Министрин гафариинди гьамусдихъан тина 50 йистIан артухъ яш дубхьнайи духтрарихьан ва фельдшерарихьан программайин дахилнаъди ляхин апIуз шулу. Гьаддихъди сабси, дагълу районариз лихуз гъушу духтрариз туврайи дакьатарин кьадрра 1,5 миллиондиина, кьялан медперсонализ – 750 агъзуриина за гъапIну, хъа имбунударинуб айиганси ими.