Коронавирус – гъийин йигъаз дюн’яйиъ инсанарин мелзниин али варитIан асас месэла ву. Думу вирус тарабгъувалихъди аькси женг гъабхбан месэлйир, сагъламвал уьбхбан идарйириъси, имбу вари йишвариъра гьял апIура. Дагъустан Республика, асас улупбариинди, гьеле вирусдихьан марцциди ву. Хъана марцциди гъубзур, Аллагьди ихь республикайихьан коронавирус ярхла апIур кIури, умуд кивурхьа.
Урусатдиъ коронавирусдиан аьзарлу духьнайидарин кьадар Европайин жара уьлкйириътIан цIиб ву. Китайин кьяляхъ Италияйиъ, Испанияйиъ, Германияйиъ гизаф касар аьзарлу духьна. Италия коронавирусди ккапIра, думу уьлке уьзрин гьацIкьялаз илтIибкIна. Гъубшу шембе ва элгьет йигъари душваъ COVID-19 уьзри 1500-тIан артухъ инсанарин уьмрар гъухну. Мартдин 26-пи йигъан гвачIниндиз айи улупбариинди, Италияйиъ 7 агъзурна 500-тIан артухъ инсанар гъийихну. Ерли медицина аьзарлуйириз кюмек тувуз хъубкьрадар, дезинфекция апIру дармнар, инсандин гъурдлариз гьава тувру аппаратар гьуркIрадар. Италияйи гъунши уьлкйирикан кюмек ккун апIура. Евросоюздин уьлкйир начди-начди яхла духьнайи вахтна, Урусатдиъ экономикайин санкцйир дерккбан тереф уьбхюрайи Италияйиъ саб-сабдихъди Урусатдин гъагъ зигру самолетар дурсра. Урусатдин Президент Владимир Путинди Италияйин премьер Джузеппе Контейиз кюмекнан хил гьачIабккну. 22-пи мартдиъ Подмосковьейин Чкаловский аэродромдиан рягьимлувалин кюмек, техника ва духтрар ади самолетар тIирхуз хъюгъну.
Кюмек тувуз гъушдарин арайиъ вирусологар, эпидемиологар, миржиб десте духтрар ва медсестрйир а. Эпидемиологари, уьзур тарабгъбан яркьувалин анализар гъахури, лазим вуйи йишвариъ дезинфекция апIури, аьзарлу духьнайидар жара апIури, ляхин гъабхиди.
Экспертарин улупбариинди, Италияйиз пишекрарин хусуси метлеб айи десте гьапIбан гьякьнаан кьабул гъапIу къарар дюзуб ву. COVID-19 вирусдихъди женг гъабхбаъ ихь пишекрариз ужуб тажруба хьибди. Италияйиз кюмек тувбахъди сабси, му ихь духтрариз ужуб дарсра ву. Эгер Урусатдиъ коронавирус гизаф тарабгъруганси гъабхьиш, ухьуз ужуб тажруба айи духтрар гьязурди ади хьибди.
Социалин сетариъ Италияйин агьалйири Урусатди туврайи кюмекназ чухсагъул мялум апIура. Дурари США-йик, ЕС-дик ва НАТО-йик тахсир кипра, думу терефнаан кюмек апIури адрувал рябкъюра. Дустна душман харжи йигъан аьгъю шлуваликан улхура.
Италияйиз душнайи пишекрарин арайиъ аьхю тажруба айи ляхнин ветеранар гизаф а. Дюн’яйиъ гъагъи аьгьвалат арайиз дуфнайи вахтна, ухьу гьарсари духтрарин тIалабар тамам апIувал чарасуз ву. Аьзарлу духьнайидар хулариан муудучIванай, духтриз телефондиан зенг дапIну, учвухьна хулаз гъювалин теклиф апIинай. Машниин маска алдарди мугъузанай. Гьелбетда, аптекйириъ маскйир адар, хъа думу себеб дапIну, маска алдарди лицувал гъалатI ву. Гьарсарин хулаъ жуна а. Маска жунайикан бирхуз шулу. Думу кми-кмиди гьюдюхюз мумкинвал адрудари, мас-кайилан ути алдатай, заан температурайи вари вирусар йихуру. Ичв ва ичв багахьлуйирин сагъ’вал уьбхяй.