Мягьямад Пайгъамбар дюн’яйилан аьхиратдиз аьгъюваликан риваят
Хъебехъай, эй, аьшкьниинди, йиз чвйир!
Фициб гъабхьнуш ихь Пайгъамбарин аьхир…
Гьаму дерднан гафар текрар апIурхьа,
Хажалатнаъ, ишури, гьял апIурхьа.
Пайгъамбар бадали дюн’яйиъ гъишур,
Гьадму ву Женнетариъ Аллагь рякърур.
Пайгъамбар бадали уллан гъубшу нимкъ
Гьадму ву, Жегьеннемариз йиврур миркъ.
Риваятнаъ ухьуз туври а хабар,
Дюн’яйилан гъушну кIури Пайгъамбар.
ЙирхьцIурна шубуд йис ихь Пайгъамбрин
Тамам гъабшид уьмур гюзел серверин1.
Гъафид Аллагьдихьан Жабраил эмин
Пайгъамбариз салам хьади Аллагьдин,
КIур Аллагьди: «Увухъ тамарзу вуза,
Яв мясляаьт вуш, Узухьна гъахурза».
Пайгъамбарин хуб жамал2 мягьзун3 гъабшид,
Аьхир зяиф улматар кIваин гъашид,
Мубарак уларилан нивгъ гъябгъюз хъюгъюд.
Жумли-аьлам4 лап яман ишуз хъюгъюд.
Гирами Пайгъамбар гъафи чан хулаз,
ФатIима гъилигу абайин машназ,
Гъапидки: «Эй жан аба, аьгьвал фу вуяв?
Гюзел мубарак жандак хаста5 вунив?».
«Эй багъри велед, уьмрин нур, ФатIима!
Йиз аьхир ву, дюн’яйилан гъягъюраза…».
Пайгъамбарин хулаъ хуб фигъан абхъуд,
Аьсгьябарин ариъра фигъан абхъуд…
Аьдатиди гьар йигъан гьязрати Билял
Пайгъамбрихьна гъюйи йивуз азан…
Гьаму йигъанра дуфну хъуркьуд Билял
Гъудгнин вахт ву, буюр, я гьякь Пайгъамбар,
Расули гъапид: «Эй йиз гирами Билял,
Гизаф зяиф ву яв Пайгъамбрин гьял,
Гъарах, Абубакар ичв Имам ишри,
Аьсгьябар вари дугъаз табигъ ишри».
Гьарай гъапIуд элиз дердлу Биляли,
Уларилан селси нивгъар гъягъюри.
Абубакар, уву Имам йихь, гъапид,
Пайгъамбрин аьхирин аьгьвал гъафид,
Гьяракат апIинай, гъудган апIурхьа,
Хъа Пайгъамбрин аьгьвал рябкъюз гъягъюрхьа.
Абубакар дийигъуд, гъудгнин Имам,
Табигъ гъашид аьсгьябар дугъаз тамам,
Хъа гъилигуд Пайгъамбарин мягьрабдиз,
Гьарай гъапIуд хъадакну аьсгьябариз:
«Гьарай, эллер, гьарай, нашди Пайгъамбар?
Ихь аьгьвал гъюблан-гъюбаз шула паттар»
Дердниинди, гьарай апIури – аман,
Мистаъ айи халкьари гъапIуд фигъан.
Пайгъамбриз халкьдин гьарай ебхьурай,
Жумли-аьлам, ипну гьарай ишурай.
Пайгъамбари гъапид: «Узу дисай,
Йиз аьсгьябарин багахьна гъайихай».
Гъухуд Пайгъамбар чан аьсгьябарихьна,
Гьарган кIваъ айи ансарарихьна.
Чан аьгьвалат мурариз баян гъапIуд,
Аьхир, улматариз васият гъапIуд:
«ЙикIивали ухьу жара апIура,
Ихь арайиъ дерднан перде зигура».
Эвелиъ зикир гъапIуд «Первердигар»,
Гъапид: «Аллагьдиз махьанай инкар,
Учву Аллагьдиина аманат вуйиз,
«Аллагь» зикир апIинай – васият вуйиз,
Аьгъю йибхьай: Аллагь – даим бакьи6 ву,
Имбу шей’ар, аьхир вари фана ву.
Аллагь ихь Падишагь ву, йихь табигъ,
Узу ккундуш мяъшариъ7 увуз шафигъ8».
Гьарсаб насигьят аьсгьябариз тувуд,
Чакан вари махлукьат рази гъапIуд.
Эгер ккундуш Жегьеннемдиккан наччат9,
Гъач, кIухьарай аьшкьниинди: «Ассалят!».
* * *
Гьамцир гирами ихь Пайгъамбаризкьан
ЙикIували тувундар дюн’яйиъ аман.
Дюн’яйилан гъушну аьхир Пайгъамбар,
Ккун апIури Аллагьдикан – улматар.
«Эй, Худа йиз, аьхириз увуз гьяжат
Гьадму вуйиз: кьабул апIин йиз улмат».
Ихьра аьгьвал гьадму ву, аьгъю йибхьай,
Аллагьдин гъапдихъна мунтазир10 йихьай.
Дюн’яйин чиркин ляхнар терг апIухьа?
Аьхират бадали тадбир11 абгухьа?
Ухьура дюн’яйилан фана шиди,
Ухьхьанра накьвдин гьисаб-суал хьибди.
Аллагьдиз лайикь аьмал ухьухъ хътар,
Аьгъдархьуз, аьхир фици шулуш ихь гьял.
Ихь гунгьарикан тавбу апIухьарай,
Кьабул апIин кIури, ккарагухьарай.
Кьур’андиъ ихь Пайгъамбрин хасият
Баян дапIна Аллагьди, хуб фасият12!
Аллагьдин чан тIабиаьтариз лайикь
Ву ихь Пайгъамбар, гьарсаб ляхниз садикь13.
Нукьсанарикан гизаф марцци вуй!
Чан гирами сюгьбатар хуб ширин вуй!
Жумли-аьламариз чав багьа вушра,
Такабур дай чаин алабхьуз гьябуй14.
Чав асккан дисури, кьяняаьт15 апIуй,
ТIяаьм кIуруш – даим мухан уьл ипIуй,
Гьарган, «Аллагь» – зикир апIуй даим,
Кьазайизра шюкюр апIуй чав даим.
Аллагьди гъапид ихь Пайгъамбриз:
«Дагълар гъизил апIурза йиз сервериз.
Гьарсаб ниъматдихъди теъмин апIурза,
Дюн’я увуз – даим мяъмур16 апIурза.
Гирами Пайгъамбри гъапид: «Эй, Худа!
Узу гьаму гьялниин рази вуза,
Гюргъюрза улмат бадали зегьметназ,
Лайикь апIин улматар яв рягьматназ».
Первердигар, Увкан хуб рази вуча,
Первердигар, зяиф улматар вуча,
Улуп учуз Яв мубарак хуш жамал,
Ниъматариинди теъмин апIин яв лукIар.
Гирами Пайгъамбриз учу гъуншйирра апIин!
Женнет-фирдавсдиъ сакит апIин!
Нури Аьгьмаддин гьюрматназ, эй, Худа!
МапIан учу ич Пайгъамбрихьан жара,
Эгер ккундуш Жегьеннемдиккан начат,
Гъач кIухьарай аьшкьниинди «Ассалят!»
* * *
«Фахри-аьлам17 кюч шула дюн’яйилан,
Эй улматар, учвуз вуйиз аль-вадяъ18,
Узуз теклиф ву гюзел Аллагьдихьан,
Ай улматар, учвуз вуйиз аль-вадяъ».
Гьамци дупну, Пайгъамбар чав гъудужвуд,
Халкьарин арайиъ хуб фигъан абхъуд,
Гьясан, Гьюсейн чан кьамкьариин дитуд,
«Кюрпе баяр, учвуз вуйиз аль-вадяъ.
Гъач йипай Билялиз, ишри багахьна
Вафасуз дюн’яйилан гъягъюраза…
Гьялялим19 Аьиша, багъри ФатIима,
Агьли кюлфет, учвуз вуйиз аль-вадяъ,
Биляли махлукьариз гьарай апIри,
Фаццил20 шид хъубз, Аьлди йиз майит жибкIри,
Абубакру улихь гъудган алапIри,
Ай аьсгьябар, учвуз вуйиз аль-вадяъ.
Абубакар имам Халифа шиди,
Узу му вафасуз дюн’яйилан гъягъиди,
Мяъшариъ ухьу сар-сариз рякъиди,
Ай асгьябар, учвуз вуйиз аль-вадяъ».
Хъадакну гъафид хулаз Шагьижигьан
Абхъуд хулаъ ишувал, гьарай, фигъан,
ФатIима, абайиз лигури, хуб гъишуд,
Ишури, абайин гардандиъ архьуд.
«Эй йиз багъри, гирами вуйи аба,
Гьарсаб кIван дердерин дарман аба,
Уву сагъ йихь, увхъанди узу йикIри,
Уву бадали узу гъурбан ишри».
Пайгъамбри гъапид: «Эй, жан ФатIима!
Марцц апIин яв нивгъар, мапIан фида».
Пайгъамбрин уларилан нивгъар гъягъюз хъюгъюд,
«Гьясан», «Гьусейн», кIури, ишуз хъюгъюд.
Гьясан, Гьюсейн алархьуд абайиин,
Дюн’яйилан гъярайи сервериин,
Расули гъапид: «Учву гьич гъяркъюндайиш,
Фу хьидий, ухьу бабкан зат гъахьундайиш?»
Жабраил гъафид гьаму гьялнаъди,
Увуз Салам кIура, гъапид, Аллагьди.
Гьерх, гъапид, яв гьял, аьхир метлеб фу-вуш,
Лигай, Гьябибдин узкан тIалаб фу-вуш.
«Улматар, вуйиз тIалаб Аллагьдикан,
Азад апIри улматар Жегьеннемдиккан».
Жабраил душну хъана кьяляхъ гъафид,
Аллагьди увуз Салам кIура, гъапид,
«Гьякь Аллагьди яв дюаь кьабул гъапIуд,
Зяиф улматар увуз багъиш гъапIуд».
Гъиямат йигъан вари пайгъамбрар
Ккарагиди Аллагьдиз,«нефс», «нефс» кIури,
Амма ихь Гьябибуллагь, гьякь МустIафа
Ккарагиди, «улмат», «улмат» кIури.
Эгер улматдикан вуш, хидмат21 апIин тамам,
Аьшкьниинди йип: «Ассаляту вассалям!»
* * *
Жабраил гъафид Аллагьдин амриинди,
Аьзраилра хъай, гъюруган, дугъахъди.
Пайгъамбрин гьяятдиан дих гъапIуд,
Хялижв гъюрайиб хулаз хабар тувуд.
Ихтияр айин, гъапид, хулазди гъюз,
Пайгъамбарин мубарак жамал рябкъюз?
ФатIима удучIвну хул’ан жавабназ,
Гъяркъюд гьяятдиъ сар игит жамалназ.
ФатIимайи гъапид: «Эй, кьариндашим22, мискин аьраб!
Пайгъамбари гизаф зигура аьзаб,
Махьан уву мушваъ сабан мунтазир,
Пайгъамбар сагъ гъашиган, хъа йихь гьязир23».
Аьрабли гъапид: «Чарасуз гъюрза,
Расулин гюзел жамал рябкъюрза,
Мясляаьт апIин узу хулазди гъюз,
Гизаф юкIв хъайиз Пайгъамбарихъ – рякъюз».
ФатIимайи гъапид: «Фуж вува уву?»
Аьзряили гъапид: «Сар кас вуза узу!»
Хъа гьерхуд абайихьан: «Фуж ву думу?
Хялижвди гъюз гъапу тIапI, кIур дугъу».
Пайгъамбри гъапид: «Эй, жанлу жигар!
Думу гъюрайир аьраб вуйин мегер?
Думу ву узусдар апIрур хуб йитим,
Рюгь адабгъну узусдар апIрур римим24,
Гьадму ву ккергънайи хулар ккидирчрур,
Гьадму ву хил’ан мал-мулкар идирчрур,
Гьадму ву хизандихъ тамарзу апIрур,
Гьадму ву вари майтар разу апIрур».
Аьзряил ву, тIапI, гъапид, учIври хулаз,
Шилхьан гъабхьнухъан гъапу хъябкьюз дугъаз?
ФатIимайи, гъапу тIапIну, гъач, гъапид,
Салам тувну, Аьзряил хулаз гъафид.
Пайгъамбри гъапид: «Уву гъафуна?
Эй, амин! Хушгелди увуз – мяргьяба25!
Я малайик, рюгь адабгъуз гъафир вуна?
Даршиш зиярат апIуз гъафир вуна?»
Гъапид: «Гъафир вуза зиярат апIуз,
Яв ихтияр аш, рюгь адабгъну гъягъюз.
Аллагьдин амур ву, увуз хьуб мютIюгъ.
Фу уву гъапиш, гьадму апIурза, я шафигъ!».
Гъапид Аьзряилиз ихь Пайгъамбри:
«Увкан улматар тIалаб вуйиз кIури,
Уву узуз тув улматариз тувру зегьмет,
Рягьим апIин, мутуван дурариз тюгьмет,
Узу апIин улмат бадали гьялак,
Гьадму вуйиз увкан ккуниб, малайик».
Аллагьдихьан гьида26 гъафид: эй, Амин!
Я Мягьямад, гъапид, яв Раббаль аьламин!
Дерд мизиган, я Гьябиб, махьан малул26.
Гьар фу вушра гъапIза яв кьабул!
Гьябибди гъапид хъа чан аьсгьябариз:
«Салам йипай йиз зяиф улматариз,
Аьзиз гирами ва багъри улматар,
Ккун апIинай гьар вахтна йиз суннатар».
Гьарсаб аьмал мурариз тяълим28 гъапIуд,
Хъа чан жан Аллагьдиина таслим29 гъапIуд.
Эгер ккундуш жегьеннемдиккан наччат,
Гъач кIухьарай аьшкьниинди: «Ассалят!»
Ассаляту вассаляму вуйиз увуз,
Я Мягьямад, шафааьт апIин учуз.
* * *
Гъушну, аьхир, дюн’яйилан Пайгъамбар
Саризкьан му фана дюн’я гъубзидар.
Фукьан яшамиш гъашишра му дюн’яйиъ,
ЙикIивал ву айиб уьмрин аьхириъ!
Аьхиримжи Пайгъамбрин гьюрматнаан, эй, Худа!
МапIан учу мяъшариъ дугъхьан жара!
Тюркистандин Сулейман ву му риваятдин устад,
Гьяйран духьну, тартиб гъапIур ву Зилдккарин Самад.
Му мягьрумариз рягьим апIин, Аллагь!
Аьхирин макан Женнет апIин, Аллагь!
Улматар ихь рази ишри мурариин!
Рягьматуллагьи аьлайгьи аччмаин!
Гафарин мянйир:
1 – гизаф гьюрматлу; 2 – жандак, беден; 3 – гукIни; 4 – ил али вари шей’ар (инсанар, гьяйванатар, ничхрар ва гь.ж.); 5 – зяиф хьуб, иццру хьуб; 6 – гьаммишан вуйир; 7 – Аьхиратдиъ гъакIидар чIиви дапIну, дурарин диван апIру йишв (дюзен); 8 – Аллагьдин улихь инсанарин тереф уьбхюб; 9 – азад духьну ккундуш; 10 – Аллагьдиз, хилар за дапIну, ккарагувал; 11 – Аллагьу Тяаьлайи чан лукIариин илитIнайи фарзар тамам апIувал; 12 – утканди ккабалгнайи; 13 – гьякьлур; 14 – аьрабарин жилари алабхьру хьайин валжагъ; 15 – такабурвал, фурс ктарди учв гъахувал; 16 – бул апIуб; 17 – чIивишнар (инсанар); 18 – баркаллагь, гежехайир пуб; 19 – хпирихьна вуйи илтIикIуб; 20 – хъайи-хъайибси, къайда вуйибси; 21 – иливнайи фарзар тамам апIуб; 22 – кючери аьраб халкь; 23 – гьязур; 24 – рюгь адабгъну, беден тIуринси дипуб; 25 – салам тувувал; 26 – Аллагьдихьан вуйи хабар; 27 – гъах хьуб; 28 – улупуб, аьгъю апIуб; 29 – мушваъ Аллагьдин кьадарназ бегьемди мютIюгъ хьувал.
