Гьаму йигъари ихь уьлкейин президент вари хъа Дагъустандин Глава республикайин халкьдихьна илтIикIбан кьяляхъ, коронавирус уьзрихьан ярхлаъ ади, агьалйир хулариъ гъузувалик, думу уьзур ихь арайиъ тарабгъуз гъидритувалик чпи фициб пай кивраш ахтармиш апIбан бадали ич хусуси мухбир Мейлан Нежефовди Хив райондин Гъвандикк ва ГъуштIил гъуларин главйирихъди сюгьбатар гъапIну. Дурарин сюгьбатар жикъиди исихъ туврача.
– Фридман Асварович, Гъвандикк, ЦIудихъ, Арчугъ ва Сюгют гъулариъ коронавирус уьзрихъди фициб женг гъабхурачва ва жямяаьтдин арайиъ му уьзриан аьзарлу духьнайидар айин?
– Валлагь, дуст-кас, гъийин йигъазкьан, шюкюр Аллагьдиз, му уьзрихьан ярхлади ача. Чухсагъул пуз ккундузуз гъуландариз, гъапи гаф-чIалназ дикъат тувну, аннамиш дапIну, гъягъру-гъюру йишвариз саб артухъ лик ярхи дарапIрайивализ. Хъа гриппдиан, пневмонияйиан ва жара иццрушнариан кетIерццнайидар гъулариъ а. Уьзрарихьна кьитди дурумлувал айидариз ва яшлуйириз гъагъиди, гьии дарди алабхъура ва дурарик уьзур кьаназ гъубзри а. Магьа гьаму йигъари ич гъул`ан кьюр яшлу касар кечмиш гъахьну. Дурар накьварик кивуз анжагъ лап багахьлуйиртIан уч гъахьундар. Гьадрариканра рюгьникк кьаназ гъудрузуб ккун гъапIунза. Кечмиш духьнайидар чпин аьхиратдин хулаз гьаъри, вари ухьуз улупнайи марццишнан ва жандин сагъламвал уьбхру шартIар лазим вуйи къайдайиинди гъюрхюнча.
Мидланра савайи, 12-пи майихъан, уьлкейин кIулиъ айири дупнайиганси, дилихру йигъарин вахт улдубчIвну. Ва улихьна вахтари Москвайиз, Санкт-Петербургдиз, Сочи-йиз тикилишчивалин ляхнариина гъягъюри, чпин мадар апIурайи гъулан жигьилар думу ляхнар-карар давам апIуз гъушну. Дурариканра улупнайи вазифйир лазим вуйи саягъниинди кIулиз гъахувал тIалаб гъапIунза.
Гъит, ухьуз Аллагь кюмек ишри. Вари шагьрар, районариъ, гъулар-хулариъ шадвал, сагъ`вал, хизандиъ берекет артухъ ибшри.
– Сабир Кьадиевич, цIиб улихьна йигъари ГъуштIил гъул коронавирус уьзриан кетIерццнайир ашкар гъахьну кIури, гафар-чIалар айи. Кайиб вуйин думу хабар? Му уьзрихъди ГъуштIил ва Чювекк гъуландарин аьгьвалат фициб ву?
– Ав, гьациб хабар ади гъабхьну. Думу сифте Хив, хъасин Мягьячгъалайин аьзарханйириз гъурхнийи. Ихь шадвализ, дилин гъафи анализарин жавабну думу коронавирус уьзриан аьзарлу дарувал субут гъапIнийи. Узхьан умудлуди пуз шулзухьан, ГъуштIил ва Чювекк гъулариъ гъийин йигъазкьан Аллагьдин амриинди му уьзриан аьзарлуйир адар. Хъана кьисматра дарибшри учв. Гьелбетда, ихь гьарганси гъулариъ сар-кьюр кас ракдиан, диабетдиан, чахуткайиан ва жара иццрушнариан кетIерццну, гьахъну-ахъну ади шулу. Гъит, варидариз Аллагь кюмек ишри.
Магьа улихьна йигъари ГъуштIларин гъул`ан сар яшлу кас кечмиш гъахьну. Халкь, гъуландар уч хьайиз, узу дугъан майит жибкIбакан ва ихь аьдат вуйиганси гвачIин-хябяхъ фици кIули дубхну ккундуш, зенг дапIну ихь райондиъ вахтназ вуди кIулин духтрин вазифйир тамам апIурайи Агъамягьямед Нурмягьямедовдихьан гьерхнийза. Дугъу ич аьгьли кас анжагъ чан вахт ва вяда вуди кечмиш гъахьир вуйиб тасдикь гъапIнийи. Вушра, вари дюн`я ужуб дару гьялнаъ айивализ лигну, учу гъунши гъуларизкьан хабрар гъапIундарча. Саламдиз гъафидар, йиз тIалабниинди, я сар-сарихьна хялижв дархьиди дюаьйиина дуфну, ярхлаанси салам тувну, хилар дидрисди, маскйир, бегьлийир илдидитди, теклиф капIну кьаназ гъудрузди, яна кIул улупну, дишла хътакури гъахьну. Чухсагъул чпиз, йиз гафназ гаф хътадабгъди, гьич саркьан я машнаъ дийигъундар, я кьяляхъ гъулхундар. Халкь гьамус, кьанди вушра, хъугъуз хъюгъна, сагъламвал дюбхню ккунивалин гъавриъ а.
Мидланра савайи, дилихру йигъар къайд апIайиз, ГъуштIларин гъулан кьялан рякъ рас апIуз хъюгънийи. Дилихру йигъарин вахт улдубчIвубси, рякъ’ин лихурайидар чпин ляхнихъна дуфну, гъулан кьял`ан гъябгъюрайи 1350 метр рякъ’ин асфальт улубзуз хъюгъна.
Дупну ккундуки, кьюрид главйирин гафариинди, бязи инсанари телефонариан лазим ва дюз дару хабрар туври, гъулар-хулар кацIра, чиркин апIура. Диабет, рак, чахутка, пневмония уьзрариан гъийихдарра, авария ахъну, яш дубхьну гъакIидарра, мурарин гафариинди, коронавирус уьзриан гъийихдар ву. Лазим дару гафар, кялхъбар-аьлхъбар ктагъури, къурхулу хабрар тарагъуб сарун чIяаьн ву, гьюрматлу ярар-дустар. КIваинди гъибтай, ихь халкьдин аьсрариинди вуйи абйирин мисалиъ дупна: «Абйири гъитIу чIуру худари баярин силбар гьадагъну». Гьаддиз, ихь гьюрматлу главйири кIурайиганси, саб артухъ лик ярхи дарапIди, ухьуз улупнайи вахт уьзриз аьксиди ихь хулариъ адапIидихьа ва думу ихь арайиан дубгуз гъибтдихьа.
Хайир-шейирнак кади вердиш духьну, гъи ухьуз хул`ан удудучIвди гъузуб читинди алабхъурайивалин гъавриъ аза. Багъри кас уьмриан гъушган, ухьу хулариъ ктидисрайивалинра гъавриъ аза. Вушра, ухьуз улупнайи марццишнан ва сагъламвалин шартIар уьрхидихьа. Гъул`ан гъулариз, шагьрариз гъягъруси гъабхьиш, ухь`ин му уьзур гъалиб хьибди. Гьаддиз, гьюрматлу ватанагьлийир, сабцIибсан аьгь апIидихьа ва ккимбуб ккимиди гъуздихьа. Аллагьдин амриинди вари чпин йишвариина гъафиган, дюн`я аку гъабхьиган, хатIа-бала, бедбахтвал багахь гъабхьи багъри касариз, жвувандариз, ватанагьлийириз ихь адмивал апIидихьа. Чухсагъул, гъавриъ хьпаз!
