Июндин 2-пи йигъан Дагъустандин Глава Владимир Васильевдин регьберваликкди, видеоконференцияйин аьлакьайин къайдайиинди РД-йин ХатIасузвалин Советдин заседание кIули гъубшну.
Заседаниейиъ жюрбежюр месэлйир гьял гъапIнийи. Дурарикан саб – РД-йин аьтрафариин гъийин аьгьвалатнан шартIариъди, коронавирусдин инфекция артухъси тарабгъувал яваш апIури, призывдин кампания гъабхбан месэла вуйи. Думу месэлайин гьякьнаан доклад хьади РД-йин дявдин комиссарин вазифйир кIулиз адагъурайи Александр Шеболдаев удучIвну гъулхнийи. Дугъу къайд гъапIганси, 2020-пи йисан апрелин–июлин вазариъ районарин муниципалин образованйирин ва шагьрарин округарин призывдин комиссйирин ляхниз гъилигиган рябкъюрайиганси, призывдин комиссияйиз гъюрайи ватандашарин кьадар лап цIиб ву. Дявдин комиссари призывникар лап цIибди комиссияйиз гъюрайи шагьрарин ва районарин ччвурар ктухнийи.
Урусатдин Федерацияйин Конс-титуцияйиъ дигиш’валар тIаъбан ва вари Урусатдиъ сесер тувбан гьякьнаан РД-йин избиркомдин председатель Мягьямед Дибировди мялуматар тувнийи.
«Гьязурлугъвалин серенжемар гъахбан ляхниз Дагъустан Республикайин Сечкийин комиссия, аьтрафарин сечкийин 54 комиссия ва участокарин 1915 сечкийин комиссйир жалб дапIна. Сесер тувру йишвариин участокарин сечкийин комиссйирин 12255 член иштирак хьиди. Сесер тувбан ляхниъ 2020-пи йисан садпи январиз гьисабназ гъадагънайи 1697825 ватандашарихьан сесер тувуз хьибди. Сесер тувру йигъ улубкьайиз 6 йигъ ккимиди вахтназ улихьна сес тувуз ккунидаризра мумкинвал хьибди. Хъа ярхла йишвариъ айидарихьан рякъяр хътру аьтрафариъ тешкил дапIнайи сечкийин учас-токариъ сесер тувру йигъ улубкьайиз 15 йигъ ккимиди сесер тувуз шулу»,
– къайд гъапIну РД-йин избиркомдин председатели.
Мягьямед Дибировди гьацира РФ-дин Роспотребнадзори, хатIа-сузвалиинди сесер тувбан ляхин гъабхбан бадали, РФ-дин ЦИК-дихъди сатIиди сечкийин комиссйириъ, сесер тувру агьалйирин, гюзчивал гъабхрударин ва мялуматарин дакьатарин вакиларин арайиъ COVID-19 тарабгъувалин профилактикайин къайдйирин сиягь тасдикь дапIнайиваликанра гъапну.
Вари Урусатдиъ сесер тувруган, аьтрафарин сечкийин комиссйирикан тIалаб апIура: сесер тувру йишвар сечкийин участокарин багахь ачухъ гьавайихь тешкил апIувал, сес тувру йи-швахьна гъюрайи ватандашарин температура ебцувал, бедендин температура за дубхьнайидар арайиз удучIвиш, санитарвалин хал гьязурди гъибтувал, сесер тувру йишвариин ручкйирин, жара алатарин, машинарин дезинфекция ва марццишин уьбхбан къайдйир кIули гъахувал;
саб йишв’ин гизаф инсанар уч дархьбан бадали, сесер туврудар учас-токдиина гъюру вахт улупувал, арайиъ саб метрна гьацI манзил уьбхюри, сесер туврударин зиин гюзчивал гъабхувал;
сечкийин комиссияйин ляхин кIулиз адабгъбахьна жалб дапIнайи ватандашар хусуси сагъ’вал уьбхбан алатарихъди, гьадму гьисабнаан антисептикарихъди, маскйирихъди, элгжарихъди, хусуси ручкйирихъди тямин апIувал.
РФ-дин сечкийин Центральный комиссияйин тIалабниинди, зиихъ ктуху хатIасузвал уьбхбан алатарихъди РФ-дин вари субъектар гьаму йисан июндин 10-пи йигъаз тямин дапIну ккунду.
Урусатдин МЧС-дин РД-йиъ айи кIулин идарайин начальник Нариман Къазиаьгьмедовди гъапиганси, хусуси хатIасузвал уьбхбан суалар вари лазим вуйиси тартиб дапIна.
«РД-йин Правительствойин Председателиз гъи за дапIнайи месэлйир вахтниинди тамам апIувал, эгер лазим вуш, аьлава серенжемарра кьабул апIувал табшурмиш апIураза»,
– гъапну Владимир Васильевди.
РД-йин Халкьдин Собраниейин Председатель Хизри Шихсяидовди чан улхбаъ къайд гъапIганси, Конституцияйиъ тIаърайи дигиш-валар агьалйирин уьмрин дережа за апIбан бадали тIаърайидар ву.
«Пандемияйи сагъламвал уьбхбан гъурулушдиъ, яшайишдин цирклиъ айи назук йишвар гъяцIал гъапIну. Гьаддиз сагъламвал уьбхбан вари цирклиъ айи аьгьвалат, артухъ дакьатар жара апIури, дигиш апIувал лазим ву, медицинайин гъуллугъар гьуркIбахъан медицинайин кюмек тувбахъна гъювал лазим ву. Мидланра савайи, тIаърайи дигиш’валариъ бицIидариз артухъ фикир тувбакан, пенсйирин индексация гъабхбакан, агьалйириз яшайишдин кюмекар тувбакан, МРОТ-дин кьадар гьар йисан за апIбакан дупна. Вари гьаму месэл-йир агьалйирин уьмрин дережа за апIбан бадали гъитIирккнайидар ву. Коронавирусдихъди арайиз дуфнайи аьгьвалат къайдайиз дубхну, сесер тувбан ляхнин кьяляхъ сагъламвалин, образованиейин, яшайишдин цирклариъ реформйир гъахуз хъюгъну ккунду», – гъапну Хизри Шихсяидовди.
Заседаниейиъ Роспотребнадзорин республикайин идарайин кIулиъ айи Николай Павловди Мягьямед Дибировди за гъапIу профилактикайин серенжемарикан гъулхну. Дугъу сесер тувбан гьякьнаан гъахурайи гьязурлугъвалин ляхнарин дахилназ эпидемияйиз аькси серенжемарин пунктра гъадабгъувал ккун гъапIну.
Гьацира Дагъустандин ХатIасузвалин Советдин заседаниейиъ Гъалибвалин Парад тешкил апIбан месэлара гьял гъапIну. Парад Каспийск шагьриъ айи Мягьячгъалайин ели гарнизондин аьтрафариин кIули гъябгъиди. Каспийин флотилияйин командующий Сергей Пинчукдин гафариинди, Парад гъабхувалин ляхниз дявдин гъуллугънаъ айи 1062 кас, 33 машин, 10 самолетна вертолетар, 7 гими жалб дапIна. Парад июндин 24-пи йигъан сяаьт 10:00 ккебгъди.
