Чиб-чпихъди гюрюшмиш гъахьиган, дишагьлийири, аьдат вуйиганси, сар-сариз хизандин хушбахтвал, бахтлу веледар, бахтавар уьмур ккун апIури шулу. Дишагьлийин бахтнан мяна фтиъ ашра, ухьуз варидариз мялум вухьуз. Хъа, вушра, бахтсуз дишагьлийин уьмрихъди таниш дархьи касдихьан бахтсузвалин кьувватнан сир гьисс апIуз хьибдар. Думу гьисс апIувал ухьуз саризра кьисматра дарибшри.
Гъийин йиз макьалайиъ узуз жвуван уьмрикан 25-йистIан артухъ табасаран хизандиъ чан дархи веледариз ва худлариз бахш гъапIу Сейран бабкан ктибтуз ккундузуз.
Дагъустандин Огни шагьриъ ич хайлин майил-мадатар яшамиш шула. Гьаддихъди аьлакьалу вуди, узу кми-кмиди му шагьриз хялишди гъягъюри шулза.
Дагъ.Огнийиъ гъуншйирин ужуб аьдат а. Гьарсаб мягьлайин гъуншйир хябяхъган сарнур гъуншдин раккнарихъна уч шули, сатIиди чай убхъувал тешкил дапIну, гьадушваь гьарури чаз гъеерхьу хабрарикан, аьлхъбан ва маракьлу гьядисйирикан ктибтури шулу. Вари шагьриъ аьгъдарзуз, хъа ич багахьлуйир яшамиш шулайи кючейиъ гьадму аьдат гъира уьбхюра. Сейран баб гьадму мягьлайиан ву. Хябяхъган гъуншйир уч шлу вахтнахьна дугъу, йигъ гъидипури, дирник уьлер кивуйи. Дирниъ уржурайи мани уьлерин ицциб ниъру вари мягьла абцIуйи. БицIи вахтналан убцру дирнин уьлин зиин нисун тикйирра иливну, Сейран баб дишагьлийир уч духьнайи йишвахьна гъюйи. Узуз думу швнуб-саб ражари чпин гьяятарилан мургларра алдатури гъяркънийзуз.
Дурарин хизан табасаранаринуб вушра, гьаз Сейран баб варидарихъди азербайжан чIалниинди улхураш, узу сифте гъавриъра шулдайза. Думу азербайжан дишагьли вуйиштIан!. Гизаф бицIидар айи, амма хпир кечмиш гъахьи табасаран жвуваз гъюруган, Сейран бабан 50 йис дубхьнайи. Му нюкягь дугъан сабпиб дайи. Сейран успагьи кIалбарин дишагьли ву, пуз шулдар, амма ляхнихьна вуйи дугъан дирбаш’вализ, сабурлу хасиятназ лигну, дугъахъди хал-хизан ккебгъуз ккуни жигьилар швнур-сар гъахьнийи. Амма дархи дадайиз (Сейрандин багъри дада думу бицIиди амиди кечмиш гъахьну) риш швуваз тувуз ккунди адайи. Фицики, хулан ляхнар тамам апIувал, малар-марччар айи аьхъиъ марццишан уьбхювал, дуркьаригъ гъяйи халачи убхувал – вари Сейрандин гъюнариин алийи.
«Думуган йиз тай шубар, хъасин узутIан бицIидар швуваз гъахури, дурарихъ веледар, хал-хизан хъади рякъруган, «гьай бахтаврар» кIури фикир апIуйза. Хъа дишагьлийири ич дархи дадайиз, Сейран гьерхру йишвар ади думу гьаз швуваз туврадара кIуруган, дугъу узу фикрин кьит вуйи аьхю жвуваз тувнийи. Думуган йиз гъахи гъардаш армияйиъ айи, хъа адаш кечмиш гъахьнийи. Думу касдихъди яшамиш шулайи йисари узуз думу ваъ, аьксина, узу гьава хьайирси гьергъуз хъюгърайзуз. Дугъаз жилир пуз шулдайзухьан. Дугъан уьзур гьациб вуйики, уьзри учв ккагъуз хъюгъру вахтна, саб фу-вуш гьугъубжвури, багахь хьайи инсанариз йивури, дурариина алжагъуйи. ИкибаштIан, узу гьаммишан урччвурайивалиан укIу духьну шуйзу. Дугъхьан гучIбу йишвнукьана сикинди ахуз шулдайзухьан. Дархи дадайи узу хулаз гъюз гъитудайи. Гьаци, думу кьаби, фикрин ками жилир йикIайизкьан, дугъахъди хъамиза. Жилир кивну бицIи вахт-налан дугъан багахьлуйири узу чпин хул’ан утIурккну. 50 йисан яшнаккди табасаран жвуваз швуваз гъюз мажбур гъахьунза. Узуз веледар адарзуз. Хъа йиз кьюрпи жилир гизаф ужур инсан ву. Дугъан веледар багъри веледар гъахьунзуз. Магьа худларра ачуз»,
– шадди ктибтурайи Сейран бабу.
Му хизандиъ Сейран баб 25 йистIан артухъ яшамиш гъахьну. Жилирихъди сатIиди веледар тербияламиш ва вари эвленмиш гъапIну. Кьюд йис улихьна дугъан жилир кечмиш гъахьну. Жилир амдру йигъан чав гъюрхю, арайиз адагъу, чаз багъридар гъахьи веледари хабарсузди кIваз зиян апIруваликан дугъан саб ражарикьан фикриз гъюри гъабхьундар.
ЦIиб улихьнаси узуз Огни шагьриъ багахьлуйирин гъуншйирихъди нубатнан ражари чайрахъ сюгьбат гъабхувал кьисмат гъабхьунзуз. Му мягьлайиъ дирнин мани уьлерин ниъ адрувал ухдитIан гьисс гъапIнийза. Хъа вушра, Сейран баб гьаз рякъюрадарш, дугъан кефйир фици вуш, гъуншйирихьан гьерхнийза. ВуйиштIан, кьаби баб ва 2-3 ваз улихьна худлиз гъахи цIийи швушв сар-сарихъди албагундар. Кьаби бабан тербияйин насигьятар таза швушву кьабул дарапIри, хулаъ гъалмагъал гъитIибккури гъахьну. Гъи 75 йисан яшариъ айи дишагьли чав эвленмиш гъапIу 8 веледдикан сарнуризкьан чахьна гъахуз ккунди адайи. Аьхирки, кьаби чи хул’ан утIурккурайиваликан хабар гъабхьи Сейран бабан 80 йисаъ айи чвуччву, думу чахьна гъулаз гъахуру.
Макьала фицдар гафариинди ккудубкIуруш, мюгьтал духьназу. Чвуччвун хулаъ Сейран бабан кIваз рягьятвал гъибихънийкIан кIури, фикир апIураза. Амма, бажагьат.
