Мейлан Нежефов
25-пи октябри Мажвгларин мектебдиъ чвлин савкьатариз, зегьметназ ва поэзияйиз бахш вуйи аьхю машквар кIули гъубшну.
Машквран сабпи пайнаъ мектебдиъ айи вари йицIисаб классдин урхурайидарин арайиъ «Чвлин савкьатар» ччвур али талит тешкил гъапIнийи. Талитнан тIалабариинди, ихь ругариин гъабхьи ризкь, мейва ва яр-йимиш ишлетмиш апIури, табасаранарин аьдати хурагар гьязур дапIну ккундийи. Му йигъан, гьелбет, мялимарин ва абйир-бабарин кюмекниинди, гьар классди жа-жаради чвлин суфра гъабалгну. Столариин кьадар адрубкьан жюрбежюр хурагар, меълишнар, хурагарик каърудар, ккахьнайи, дуржнайи, деерццнайи йимишар ва дурарин шире, никкдикан ва масдикан гъапIу сурсатар дивнайи. Миди вуйиб кIурадаршра, цIикбарин ва афрарин кьадар, дурарин иццишназ дилигну ккудукIуз даршлукьан жюрйир гьязур дапIнайи: жарариндар, йиккундар, гъарпзиндар, пеълин йикк кайи, нюрхиндар, ухриндар (масдиндар), укIариндар… Ихь заманайиъ машкврариз ва гьаци лапра тямягь гъабхьигантIан гьязур апIури имдру дяхинна харар (кьуйир), абцIу фун, гинжвар ва жара хурагарра швнуб-саб классдин суфрйириин алийи. Хурагар дивуз ишлетмиш дапIнайи гъаб-гъажабра кмиди кюгьне деуб-гъудужвубдихъди ва аьдатарихъди аьлакьалудар вуйи.
Серенжемдиз дуфнайи хялар – Дагъустан Республикайин табасаранарин милли культурайин автономияйин председатель Айваз Аьлиханов, Дербентдин музей-заповедникдин пишекар Гюльпери Мирзабалаева, РД-йин лайикьлу артист Аьбдуллагь Мирзакеримов, мяълийирин бажаранлу устад Нурудин Аьбдуллаев, Хив райондин телевидениейин пишекар Инаят Рамазанова ва шаир Эльмира Аьшурбегова классарин арайиъ гъябгъюрайи «Чвлин савкьатар» талитназ кьиматар дивру жюри вуди ктагънийи.
Гьар классди дизигнайи зегьмет гъябкъиган, жюрийин вакилари, гъалибчйириз шубуб йишв тувуз ваъ, вари иштиракчйирин арайиъ йишвар пай апIуз теклиф дивнийи. Натижайиъ I йишв 1-пи, 3-пи, 10-пи ва 11-пи классари, II йишв – 2-пи, 4-пи, 5-пи, 7-пи ва 8-пи классари, хъа III йишв 9-пи ва 6-пи классари гъибисну. Айваз Аьлихановди Табасаранарин культурайин автономияйин терефнаан иштиракчйириз дипломар тувнийи.
Машквран кьюбпи пай табасаран шаир Эльмира Аьшурбеговайин 55 йисан юбилейиз бахш гъапIнийи. Думу пай серенжемдин тешкилатчи Мейлан Нежефовди шаирин уьмрин ва яратмиш’валин рякъкан ктибтбиинди абццнийи. Баяр-шубари Э. Аьшурбеговайин эсерар урхуб гъийин деврин хасият атIабгнайи дюаь-шиъриинди кккебгънийи:
Улихь фу хьаш, мялум дару
Рякъди душну ккунду закур.
Жан Аллагь, уьбх йиз далу
Ва гележег уьбхя аку;
Йиз юкIв хьуз гъидритди сукьал,
Адаъ гьялнаан дараскьал;
Хил тув, алдабгъуз гъит дюз гам
Ва мелзниин илив дюз гаф…
Мектебдин директор Анвер Хидировди чан улхбаъ шаирин багъри юрдарихьна айи хусуси жюрейин янашмиш’валикан ва Мажвгул гъулан гъуншдиъ айи Заан Яракк аьхю гъахьи Эльмира Аьшурбеговайи литературайин майдандиъ жвуван бицIи Ватан лайикьлуди улупурайиваликан гъапнийи.
Айваз Аьлихановди шаири гъабхурайи жямяаьтлугъ ляхникан ва дугъу Урусатдин сяргьятариъ ва халкьарин арайиъ вуйи поэзияйин талитариъ улупнайи хъуркьуваларикан ктибтнийи.
Гюльпери Мирзабалаевайи чан улхбаъ Эльмира Аьшур-беговайин драмайин эсерариз заан кьимат тувну ва дугъан пьесайин бинайиин дивнайи спектакликан ктибтну. Аьшурбеговайи, Кьалухъ Мирзайикан вуйи «Эвелин дих» пьеса бикIбиинди, дагълу халкьари Надир-шагьдин кьушмарихъди гъубху дявдик табасаран халкьди киву пай улупури, литературайин ядигар яратмиш гъапIну.
Баяр-шубари кIваъланди урхурайи эсерарин арайиъ сягьнайин бажаранлу устадар Аьбдуллагь Мирзакеримовди ва Нурудин Аьбдуллаевди шаирин шиърариз вуйи мяълийир апIури, мяракайиз хъанара артухъ кьувват тувнийи.
Йиз багъри чIал — йиз ччвур,
йиз юкIв, йиз мяна,
Йиз гьял апIуз рякъяр
агурайи дерд!
Фици гъапIиш, уьбхюз
шуйкIан яв хазна,
Яв бин ккайиб шлуси гъюз
имбу эвлед? –
шаири чан асас дерди шиъриинди ачмиш апIура.
Эльмира Аьшурбеговайи веледарин мелзниин бабан чIал уьбхбан бадали, жигьил наслиз халкьдин сяняаьтар ва эл-аьдат улупбан бадали Мажвгларин мектебди зигурайи зегьметназ, гьамциб дережайиъди чвлин савкьатарин ва поэзияйин машквар гьязур апIбаз аьхю чухсагъул гъапнийи. Шаири мектебдиз чахьди духнайи жвуван ва жара табасаран шаирарин бабан чIалниинди вуйи китабар ва журналар багъиш гъапIнийи.
