Зубайдат Шябанова
Гьар йисан 21-пи феврали вари Урусатдиъ фельдшерарин йигъ къайд апIура. Му машкврин тарих 200 йистIан артухъ ву. 1818-пи йисан Урусатдин империяйиъ, иццрударихьна хулариз гъягъюри, дурарин сагъламвализ кюмек тувру сабпи фельдшерар арайиз удучIвнийи. Гъи ФАП адру гъул вая администрация сабра адар.
Деврин тIалабариз жаваб тувру медицинайин сабпи кюмекнан идарйир Урусатдин вари дагълу районариъ ва гъулариъ диври, магьа швнуд-сад йис шула. Табасаран райондиъра хайлин цIийи ФАП-ар арццрайивалин шагьидар шулахьа. Иллагьки му ляхин райцентрихьан ярхла гъулариз важиблу ву. Райондиъ швнуб-саб гъулаз ялгъуз саб ФАП-тIан адру йишварра а. Фуну гъул гъадабгъишра, душвариъ ерлешмиш духьнайи ФАП-арин гъуллугъчйири, шараитариз дилигди, агьалйирин сагъламвал уьбхбан цирклиъ лайикьлуди зегьмет зигура.
Гъи узуз Рушвул гъулан ФАП-дикан ктибтуз ккундузуз. Думу швнуб-саб йишвхьан дутуркIнайи цаларин, урхъар адахьнайи гъваъ али, гъи-закур ахьру гьялназ дуфнайи йирси хулариъ ерлешмиш дубхьна. Амма, саб жюрейинра шараитар адрувализ дилигди, душваъ 50 йистIан артухъ чпин ляхин вафалуди тамам апIури лихурайи инсанар а. Мисалназ, Къазибат Къумалатова заведующийди лихури 6 йис ву. Дугъан, Иваново шагьриъ медицинайин училище ккудубкIну, сагъламвалин цирклиъ лихури, 35 йис шула. Дугъан регьберваликк лихурайи Кумсият Ибрягьимовайин, медсестравал апIури, 50 йистIан артухъ ву. Хъа Севдет Гьяжиева акушеркади 1980-пи йисхъанмина лихура. Яна, думу гъагъдиъ айи дишагьлийириз кюмекназ гъюри, 44 йистIан артухъ ву.
«Мархь убгъру йигъан, гъваълан швнуб-саб йишв’ан мархь гъюри, микIар хъивган, цалариан микIар гъюри, лап гъагъи гьялнаъ айи йирси хулариъ ляхин апIуз мажбур духьнача. ФАП-дин бицIи саб хулаъ гъуландарин амбулаторный лечениера гъабхурача, зийнар духьнайидариз сабпи кюмекра туврача, иццрудариз рубарра, бицIидариз гъяламарра йивурача. Заведующийра, акушеркара, стационарин медсестрара, марццишнахъан жаваб тувру гъуллугъчйирра – вари саб бицIи хулаъ деънача. Учу гьамусяаьт лихурайи йишв улихьди, яна совет деври совхозди дяхин абхьри гъахьи складарин гъвалахъ хъайи бицIи тукандин саб хал вуйи. Совхозар ккадахьхъан, думу хал ФАП-диз ккабалгну.
Рушвул гъулаъ саки 370 инсан яшамиш шула. Амма вари гъуларианси, ич гъул’анра, ляхин адрувал себеб вуди, жигьилар удучIвну гъягъюра. Учу гъахурайи ляхнарикан улхуруш, дурар агьалйириз сабпи кюмек тувуб, бицIидариз гъяламар йивуб ва гьацдар жарадар ву. Къайд апIуз ккундузузки, Дагъустандин хайлин гъулариъ, шагьрариъ жигьил абйир-бабариз чпин бицIидариз гъяламар йивуз ккунди амдар. Агьалйирихъди учу гъяламар диривбакан бицIидариз айи хатIайикан сюгьбатар, профилактикайин серенжемар гъахурча. Ич гъулаъ му месэла дийибгъна дар.
Сабпи кюмекназ лазим вуйи вари дармнарра гьар вазли туврачуз. ВаритIан учIру ва важиблу месэла ФАП-диз цIийи идара дивуб вуйич. Агьалйирра думу ляхниин гизаф рази хьидийи. Гъулаъ яшамиш шулайидарси, жара йишвариан хяларди гъафидарра амбулаторияйин лечение гъабхуз, рубар йивуз, капельница ккивуз учухьна илтIикIуру. Дурариз ич кьувватариинди деврин тIалабариз жаваб тувру шараитар арайиз хуз мумкинвал адарчуз. Гъубшу йисан аьхиримжи вазари Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбанов ич, АхьтIарин гъулан администрайияйиз дахил шулайи юкьуб гъулан жямяаьтдихъди гюрюшдиз дуфнайи вахтна, узу дугъаз, Рушвул гъулаъ цIийи ФАП фила дивруш, суал тувнийза. Главайи 2025-2026-пи йисари дивуз гаф тувну», – гъапну Къазибат Къумалатовайи.
Учуз айи мялуматариинди, Мягьямед Къурбанов чахьан удудукьру ляхниз я гаф туврур, я планарик кипнайиваликан кIурур дар. Гьаддиз Рушвул гъулан жямяаьтдихъди сатIиди цIийи ФАП-диз учура ккилигидича. Хъа Рушвул гъулан ФАП-дин тажрубалу гъуллугъчйир пишекарвалин машкврахъди тебрик апIури, дурариз сагъвал ва багарихьди ляхниъ ужудар шараитар кьисмат хьуб ккун апIурача.
