Зубайдат Шябанова

Духтирвалин кесп варитIан важиблу пишйирикан саб ву, фицики духтрари инсанар уьзрарихьан сагъ ва дурарин уьмур ярхи апIура. Духтирвалин кесп ктабгъу кас чан сяняаьтсуз вафалур, инсанариз кюмек тувуз кьаст айир духьну ккунду. Хъа гъудуркьу пишекар хьпан бадали сифте институтдиъ, хъасин интернатурайиъ дурхну, хайлин йисари ляхнин тажруба гъадабгъну ккунду. Чпин ляхниз вафалу ва тажрубалу духтрарикан ву Табасаран райондин Ярса гъулан участковый больницайин акушер-гинеколог Венера Уьсмановара.

 

Венера Уьсманова гьаммишан машнак шаду инчI кайир, саламат юкIв айир, успагьи жан ва ужуб хасият хъайир ву. Узуз думу ришвахтнаанмина таниш вуйзуз. Венера йиз гъулан риш ву. Ва, дугъриданна, бицIивахтнаанмина думу аьгъювалар гъадагъувалихьна аьхю аьшкь айир, жарадариз кюмек тувуз гьаммишан гьязур вуйир, варидарихьна гьюрмат айир вуйи.
«Деврин духтир заан дережайин пишекарвал ва шлубкьан гизаф аьгъювалар айир, гъюдли юкIв айир ва инсанарин гъавриъ шлур духьну ккунду. Му ляхниъ жараси лихуз шулдар. Вари духтраризси, узузра инсанариз кюмек апIуз ккуниб вузуз. Хъа иллагьки дишагьлийириз! Медицинайин институтдиъ урхурайган, узу фуну цирклин пишекар шулуш кьатI’иди ктабгъунза. Акушер-гинеколог – му гьямила дишагьлийириз лигру ва бицIир бабкан шулайи вахтна кьабул апIру духтирси, жигьил вахтнаан яшлу хьайиз дишагьлийирин сагъвалин гъайгъушнаъ айи духтир ву», – ктибтура Венера Османовайи.

Уьсманова Венера Аьбдураши-довна Хив райондиъ Гъвандикк гъулаъ бабкан гъахьну. Багъри гъулаъ мектеб ккудубкIур думу Астрахань шагьрин медицинайин академияйик урхуз кучIвну. 2000-пи йисан академия ккудубкIну, Астрахань шагьрин 2-пи роддомдиъ интернатурайиъ, дидин кьяляхъ хьуд йисан Хив райондин ЦРБ-йиъ, шубуд йисан военный духтирди Чечен республикайин Шали шагьриъ ерлешмиш дубхьнайи артиллерияйин полкнаъ, кьюд йисан Адыгея республикайиъ, 10 йисан Дербент шагьрин «Панацея» клиникайиъ гъилихну. Табасаран райондиз земский духтрар лазим вуйиваликан хабар гъабхьибси, Венера Уьсмановайи дина гъягъюз кагъзар гьязур апIуз хъюгъру. Табасаран райондин Ярса гъулаъ участковый больницайиъ лихури, дугъан хьубпи йис шула.

«Духтирвалин пише узуз бицIи-вахтнаанмина ккуниб вуйзуз. Ич дада кми-кмиди иццру шуйи. Узу дугъаз лигури, хъайивалар апIури шуйза. 4-пи классдиъ айиган, мялимди учуз «Йиз гележегдин пише» сочинение бикIуз тувнийи. Гьеле гьадмуган узу инсанариз, хъа асас вуди дишагьлийириз кюмек тувру духтир шулза, кIури гъибикIнийза.
Дагъустандиъси, Урусатдиъси, ихь районариъра дишагьлийирин варитIан гъагъи ва учIру уьзур веледар даршулайивалихъди аьлакьалу ву. Кьюбпи йишв’ин аьбгъювал арайиз хру ва онкологияйин уьзрар, эндометриоз ал. Мисалназ, йиз участокдиз дахил шулайи Дарвагъ, Зил, Ярса гъуларин дишагьлийирин уьмуми кьадар 2200 кас ву. Узу гьаммишан дурарихъди аьлакьайиъ шулза. Инфекцияйин уьзрарин хатIасузваликан, дурарин профилактикайикан ктибтурза. Думу гъуларианси узухьна багарихь хьайи жара гъунши гъуларианра дишагьлийир илтIикIуру. Пуз ккундузузки, гъулариъ тазади хизан ккебгънайидар 100 дишагьлира адар. Гьадрарикан бицIириз гъагъдиъ айидарра сар-кьюр ву. Гъи бицIидар даршулайи 12 хизан гьисабназ гъадагънача. Гъулариъ гъи жигьилар гъузри амдар. Хайлиндар хал-хизан ккебгъну, чпин уьмрин юлдашра хъади удучIвну шагьрариз яшамиш хьуз гъягъюра», – къайд апIура Венера Уьсмановайи.

Гъубшу йисан РД-йин сагъламвалин министерствойин коллегияйиъ Венера Уьсманова Табасаран райондин варитIан ужур духтирси тяйин гъапIнийи. Думу республикайин сагъламвалин министерствойин, Табасаран райондин администрацияйин, Хив райондин администрацияйин, Таба-саран райондин ЦРБ-йин, Хив райондин ЦРБ-йин терефнаан, гьацира военный духтирди лихурайи йисари грузинаринна абхазарин арайиъ гъабхьи дявдин иштиракчи хьпаз лигну, Шали шагьрин военный полкнан командованиейин терефнаан гьюрматнан грамотйиринди ва пешкешариинди лишанлу дапIна.

«Узу йиз хал-хизандихъди Дербент шагьриъ яшамиш шулайза. Йиз жилир Лачин Ахцигь гъул’ан, лезги халкьдин вакил ву. Дугъу узу ва ич бай Асад итни йигъан Дербентдиан ляхниз Ярса гъулаз машиндиъди хъади гъюру ва жвуми йигъан учу хулаз хъади гъягъюру. Асад Ярса гъулаъ мектебдин кьюбпи классдиз гъягъюра.

«Земский духтир» программайиинди ляхниъ дийигъган, РД-йин сагъламвалин министерствойин терефнаан узуз саб миллион манат тувнийи. Думу пул Дербент шагьриъ ипотекайиз хал гъадабгъурайиган ишлетмиш гъапIунча. Улихьнаси дарди гьамус 50 агъзуртIан цIибди агьалйир яшамиш шулайи районарин больницйириъ лихурайи духтрариз социалин пул иливбахъди маважибарин кьадарра артухъ гъабхьну. Гьацира, бязи дишагьлийириз ляхниан духтрарихьна гъягъюз вахт бихъудар. Узу дицистар дишагьлийир Дербент шагьриъ Агъасиевдин ччвурнахъ хъайи кючейиъ айи «Хеликс» клиникайиъ кьабул апIураза. Гьадушваъ УЗИ-кабинетра айиз», – ктибтура духтри.
Венера Уьсмановайи духтирвал ктабгъурайи жигьилариз, инсанариз кюмек тувуз кIваантIан кьаст адарш, му пишейиз гъюбкан мяна адруваликан кIура.

«Медицинайин образованиейиз гьарган ад айи. Хъа му циркил ктабгъурайидариз пуз ккундузуз, адлу пише ву кIури, духтирвал ктабгъруб дар. Адашдин, дадайин, багахьлуйирин теклифниинди медицинайин университетдиъ урхуз кучIвдарикан, чпин кIваъ думу кеспдихьна аьшкь адарш, духтрар шлуб дар. Узухъди академияйиъ швнур-сар гьацдар жигьилари урхури гъахьнийи. Дурар аьхиримжи курсариан удучIвну гъушну. Гьаддиз кIурза, кIваантIан инсанариз кюмек тувуз ккундарш, му пишекарвал макадабгъанай. Хъа учв духтирси рякъюрайи касдиз насигьят вая теклиф тутрувишра, чан ляхин аьгъя», – гъапнийи бажаранлу духтри.