Наврузбег Керимов
Милли чIалар ва думу чIалариинди вуйи литературйир уьрхбан месэла учIруди дийибгъну гизаф вахт ву. Гьеле гъубшу аьсрин 60-пи йисари Расул Гьямзатовди, «эгер закур йиз чIал дубгруш, узу гъи дюн’яйилан гъягъюз гьязур вуза» гъапну. Гъи, гьяйифки, шаириз кайи къурху магьа, гьякьикьат дубхьну, ихь уьмриъ убчIвра…
ЧIал сабпи нубатнаъ дид’инди бикIурайи литературайи уьбхюра. Дербент шагьриъ, милли чIалариинди вуйи литературйирин вакилар иштирак шули, чIалнан ва литературайин зиин жанлуди ляхин гъябгъюра. Аьхиримжи вахтари думу ляхнин рякъяр Дербентдиъ айи писатель-декабрист А. А. Бестужев-Марлинскийдин ччвурнахъ хъайи музейдиъ сатIи шула – мушваъ ихь шаир ва Дербентдин табасаранарин НКА-йин председатель Эльмира Аьшурбеговайи литературайин тавхана (гостиная) абццна ва кми-кмиди милли литературйириз бахш вуйи серенжемар тешкил апIура.
Гьаци, 25–пи январиъ Дербентдин музейдиъ Кавказдин писателарин клубдин «Гъванар ва кюкйир» кIуру антологияйин презентация кIули гъубшну. Дидик Дербентдиан вуйи саб жерге шаираринра эсерар чап дапIна.
Антология хьади, думу дюзмиш гъапIу шаир, таржумачи ва аьлим, Урусатдин писателарин союздин Дагъустандиъ айи отделениейин председатель, Кавказдин писателарин клубдин президент Миясат Муслимова ва Мягьячгъалайианна Къарабудахкент райондиан вуйи му клубдин вакилар гъафнийи. Серенжемдиз Дербентдиан, Дагъ. Огнийиан ва Табасаран райондиан шаирар, шагьрин образованиейин, прессайин ва библиотекайин гъурулушдин вакилар, мялимар ва студентар уч гъахьнийи.
Шиърар урхбан, литературайин месэлйирикан вуйи гафар-чIаларин арайиъ ихь шаир Сунаханум Исаева-Гьяжикъурбановайиз Кавказдин писателарин клубдин членвалин билет тувнийи.
31-пи январиъ Тыва Республикайин меркез вуйи Къызыл шагьрин библиотекайиъ гъябгъюрайи литературайин серенжемдиъ онлайн саягъниинди иштирак хьпан теклиф гъафиган, Бестужев-Марлинскийдин музейдиан телемост тешкил гъапIнийи. Гьаци, Къызыл шагьриъ Расул Гьямзатовдин тыва чIалназ илтIикIнайи шиърарин гъварчнан презентацияйиъ Э. Аьшурбегова ва Р. Гьямзатовдин ччвурнахъ хъайи 20-пи мектебдин вакилар иштирак гъахьнийи.
19-пи феврали музейдин литературайин тавханайиъ таржумачйирин гергми стол тешкил гъапIну. Серенжемдиъ бабан чIалариз тазади таржума дапIнайи ва чапдиан удучIвнайи эсерар арайиз адагънийи, жюрбежюр милли чIаларин вакилари – Фахретдин Га-рибсесди, Шюшеханум Керимовайи, Эльмира Аьшурбеговайи, Пей-сах Мишиевди, Гьяжиагъа Мягьямедшерифовди, Къи-зейбат Гьяжиибрагьимовайи ва Рамазан Рамазановди – бабан чIалназ ва милли чIалариан урус чIалназ шиърар таржума апIбан читин месэлйирин гьякьнаан ва дурар гьял апIуз кюмек тувру рякъярикан гъапнийи.
Музейдин литературайин тавханайин планариъ Дербентдиъ писателарин багарихьди шулайи юбилеяр къайд апIбан, шаирвалин рякъюъ учIвнайи живанариз кюмек вуди шиърар яратмиш апIбан къайдйирикан лекцийир гъахбан ва жара серенжемар а.
