Наргиз Гюлечова
Ихь республикайиъ рягьимлувалин рякъюъ ляхин апIурайи касарин кьадар йигълан-йигъаз артухъ шула. Саспидари касибвал кайидариз ипIру-убхъру сурсатариинди, тмундари абйир-бабар хъадру бицIидариз, шубурпидари аьзарлу духьнайи вая сакьат касариз пулин, шей’арин ва жара кюмек апIура.
2016-пи йисхъанмина рягьимлувалин рякъ кадабгъну, йитим, сагъламвалин зяифвал кайи бицIидариз чахьан шлу ва артухъдира кюмекар табасаран дишагьли, шубур веледдин дада Диана Уьсмановайира апIура.
Ставрополь крайдиъ яшамиш шулайи. Саб ражари республикайиз мирасарихьна хялишди дуфнайиган, дугъан уларикк саб мялумат ккабхъру.
«2016-пи йисан февралин вазли узуз гъябкъю мялуматнан шилнаъди Дербентдин абйир-бабар адру бицIидар уьрхюрайи хулаз гъушунза. Душваъ яшамиш шулайи бицIидарихъди варидарихъди гафар гъапIунза ва гьарсар бицIир йиз хабаъ тIаунза. Дурар дадайин манишнахъ, уччвуб гаф-чIалнахъ мюгьтаж вуйивал думуган зарбди гьисс гъапIунза. Гьадушваъ гъябкъюб йиз затра кIваълан дурубшур.
Дербентдиан гъафири узу чIивиди имбукьан гагьди гьацIар бицIидариз кюмек апIуз кьаст гъапIунза. Гьаддихъан сарун, яшамиш хьуз Дагъустандиз кьяляхъ дуфну, рягьимлувалин рякъ ккебгъунза», – ктибтура Дианайи.
Аллагьди гьарсар дада вуйи дишагьлийиъ, чан веледаризси, жарадин бицIидаризра манишин тувру юкIв ивна. Дианара узу зиихъ къайд дапIнайи бицIидарихьнара чан веледарихьнаси янашмиш шула. Хъа аьхиримжи вахтари дугъу абйир-бабар хътру бицIидаризси, сагъ апIуз даршлу уьзур кайи бицIидаризра кюмек апIуз хъюгъна. Йиз сюгьбатчийин гафариинди, абйир-бабар хътру, бицIидарин хулариъ яшамиш шулайидариз гьюкуматдин терефнаан фукьан вушра кюмек апIура. Дурариз ккунди айиб анжагъ чпиз фикир тувуб, чпиин улукьуз гъюб, иб хабаъ тIауб ву.
«Мисал вуди, Мягьячгъала шагьриъ Лиза Чайкинайин ччвурнахъ хъайи кючейиъ айи бицIидарин хулаъ 150-рихьнакьан бицIидар яшамиш шула. Дурарикан я аба, я баб адру бицIидар 39 кас ву, хъа имбудар – касибвал кайи хизанариан. Дурар алабхьру палатдихъди, ипIру уьлихъди ва дахъру йишвахъди гьюкуматдин терефнаан тямин дапIна. Амма гьаци вушра, кьюд йисандин арайиъ узу ва узухъди гъюз ккуни касар жюрбежюр машкврарин вахтна дина гъягъюри, бицIидариз пешкешар туври, дурариз шаду серенжемар тешкил апIури гъахьунча. Хъа аьзарлу бицIидариз кюмек апIуз фила ва фици хъюгъюр вува, кIури гьерхиш, му ляхин онкологияйин центриъ уьзур кади дахънайи бицIидарилан ккебгъуб вуйиз. Сабпи ражари гъушиган, узуз душваъ гъябкъюб гафариинди дупну, гъавриъ тIауз шулдар… Гьаддихъан мина думу центриз гъягъюри хайлин вахт вуйиз. Гьяйифки, онкологияйин уьзрар кади центриъ сагъ апIурайи бицIидарин кьадар йисланйисаз артухъ шула.
Асас вуди узухъди му аьжуз бицIидарихьна гъюрудар йиз дустар ву. Гьарури чахьан шлубдин пешкешар гъадагъну, аьзарлу бицIидариз гъахури шулча. Гьич сабанра, инсанарихьан пулар уч дапIну, кюмек гъапIундарза», – кIура Дианайи.
Цци йитим ва сагъ апIуз даршлу уьзур кайи бицIидариз шаду машкврар тешкил апIбалан гъайри, дугъу «Дианайихъди кюмек апIин» кIуру акцияра тешкил дапIну, 5 ражари жюрбежюр уьзрариан иццурайи бицIидар ва дурарин дадйир рягьятвал гъадабгъру «Янтарный» комплексдиз хъади гъушну.
«Дюзди кIуруш, эвелиан дина гъягъюз планламиш дапIнадайза. Узу апIурайи ляхникан мялум гъабхьиган, Мягьячгъала шагьрин автоклубарин вакилари, чпизра кюмек апIуз ккундучуз кIури, узухьна илтIикIнийи. «Инсанар гъахуз шлу машинар айихъанмина, гьаз шагьрихьан ярхлаз гъягъюрдархъа?» кIури, фикир гъапIунза. Гьадмуган, сабпи ражари вуди ДЦП уьзриан иццурайи 18 бицIидар ва дурарин дадйир хъади «Янтарный» комплексдиз гъушнийча. Думу идарайин кIулиъ айидари, чпихьна хъади гъюрайи бицIидар фужар вуш аьгъю гъабхьиган, дурариз гьивру ипIруб вари чпин терефнаан гьисаб гъапIну. Гьаци 4 ражари дурарра му ляхниъ узухъди сабси иштирак гъахьну. Чухсагъул чпиз.
Сабпи ражари апIурайи му ляхин фици кIулиъ гъябгъидикIан кIури, фикрарикра кади гъахьунза. Акцияйин гьарсар иштиракчи кюмек апIуз гьязур вуйи. Коляскйириъ айи бицIидар, дадйирин хил зат ктарди, миндира, тиндира хъади гъушну. Акцияйин асас метлеб, бицIидариси, дурарин дадйирира рягьятвал гъадабгъуб ву», – давам гъапIнийи чан ихтилат Дианайи.
Дианайин гафариинди, му акцияйиъ кюмек апIуз ккунди иштирак шулайи касарин кьадарра артухъ шула. Гьацдар касарикан сар Мягьячгъалайиан вуйи кIурбарин уьзрар сагъ апIру духтир Заур Бируев ву. Дугъу чан терефнаан бицIидариз пешкешар тувну.
Силбар сагъ апIру саб клиникара акцияйиъ иштирак гъабхьну: аьзарлу бицIидарин дадйириз силбар сагъ апIбан бадали, 20 агъзур манатдин сертификатар тувну.
Хъа республикайин АЗС-арин ассоциацияйин кIулиъ айи Юсуп Чарабураевди, акцияйиъ иштирак шули, гьар ражари бицIидар хъади гъягъюрайи вари машинарихъ чан гьисабнаан бензин хъубзну.
«Сагъ апIуз даршлу читин уьзрариан иццурайи бицIидар, гьар уьзриндар жа-жаради, учу «Янтарный» комплексдиз хъади гъягъру вахтна, дурарин дадйирра чиб-чпихъди таниш гъахьну ва дуствалин аьлакьйир гъийитIну. БицIидар чибра лап рази гъахьну, гьаз гъапиш, хул’ан удучIвну наанкIа гъягъювал дурариз аьхю машквар ву. ВаритIан асасуб гьадму вуки, гьарсар бицIириз жа-жаради чпихьна илтIикIувал ва чпиз фикир тувну, хабаъ тIаувал лап чарасуз лазим ву. Гьаддиз гьарурихъди узу гафчIал апIури, дурарилан ккунивалиинди хабар алдагъури шулза.
Гьяйифки, аьхиримжи йисари республикайиъ му жюрейин уьзрар кайи бицIидарин кьадар артухъ шула. Узуз саб Мягьячгъалайиан ваъ, хъа вари республикайин муниципалитетариан иццурайи бицIидариз гьаму жюрейин машкврар тешкил апIуз ккундузуз. Умуд кивраза, улихь дивнайи му план уьмриз юрутмиш апIуз удукьур кIури.
Хъа гьамусяаьт, йис ктабхъайиз, сагъ апIуз даршлу уьзрариан (ДЦП, онкология, Даундин уьзур, буллезный эпидермолиз ва аутизм) иццурайи бицIидарра кади, 300 касдихьна инсанар иштирак шлу сабсан серенжем гъабхуз кказа. Дидин метлеб – му уьзрар кайи бицIидариз машквар тешкил апIуб, дурариз спектаклйир улупуб ва гьацдар уьзрар кади аьхю духьну, жюрбежюр ляхнариин машгъул духьнайи инсанарихъди бицIидар таниш апIуб вуйиз. Иштирак хьуз ккунидариз варидариз теклиф апIураза», – гъапнийи сюгьбатнан аьхириъ Диана Уьсмановайи.
