Мейлан Нежефов
Йиз байвахтна яшлуйири кӀуру «ич заманайиъ мици дайи, гьамусдин жигьилар жара жюрейиндар ву, ич вахтари дишагьлийир, бицӀидар кьял’ин илитӀну, хярар-хутӀлариъ лихуз гъягъюйи…» гафар аьжайибдиси ерхьуйзуз, белки, аьлхъюбра гъюрийшул. Хъа гьамус фикир апӀруган, йиз думукьан яш даршра, гьадму яшлуйириси пуз ккун шулазуз: гъийин замана жара саягънануб ву, му заманайи чахъди чан жара саягънан аьдатарра, хасиятарра хура.
Улихьди гъулан мяишатдин гьарсаб вазлин, гьяфтайин, йигъан, гьарсаб гьяракатнан чан низам ади шуйи. Думу низам уьбхбан бадали, гьарсар касдиз, чав фу дапӀну ккундуш, аьгъяйи. Гьелбетда, мяишатдин ляхнар ялгъузди дапӀну ккудукIуз удукьрудар дар. Гьаддиз улихьди ихь абйирин гизаф уткан ва жумарт аьдат айи – мил. Гъи сарин, закур сарин ляхин мирасари, гъуландари сатӀиди апӀруган, инсанарин дидихьна вуйи гьевесра заан дережайиъди шуйи. Милаз гъач гъапиган, му-тму багьнйир агурдайи, дишлади кюмекназ гъягъюз гьязурди шуйи. Гъи инсанар сар-сарихьан ярхла шулайиси рякъюру. Жигьилар вари соцсетариъ «жин духьна». Соцсетариъ дусуб, лазим вуйибра, дарубра абгури кучIлин хабрар рагъуб дурариз гъи чпин асас ляхинси дубхьна. Хъа хул’ан удучӀвну, жарариз кюмекназ гъягъюб зурба ляхинси гьебгъра.
Гьаддиз, гъирагъ-бужагъдилан кюмек адруган, мал-къара уьбхрудариз читинди алабхъура. Дураринра думу ляхнихьна вуйи аьшкь зяиф шула. Саб кип йибтӀбан бадали харж дапӀну ккуни дакьатартIан, дидихъ дизигну ккуни жафайин кьимат дурариз лап багьади рябкъюра. Гьаддиз саспидар, укӀаркьан дуруршвди, гьязур кипар гъадагъуз рази ву. Гьаци гъадагъуб дурари мянфяаьтлу вучуз кӀура. Сагъ ибшри тукандиъ айи «Кубанский бурёнка» кӀурударра а.
Хъа чпи али жил кӀваантӀан ккунидари хилар ис апӀурадар. Мал-къара дюрюбхювал, багъ-бистан дарапӀувал дурари аьйибнан ляхин вуди гьисаб апIура. Гъулаъ яшамиш шули, никк, ччим, муртйир тукандиан гъадагъуб дурариз ужуйи рябкъюрадар.
Му вахтна гьарсар касдин кIваан, завлан тIибхурайи жакьвликанра кюмек хьуз ккунийкIан кIури, хиял гъябгъюру. Гьаци, гъуларин саб бязи агьалйирихьна, гъагъи зегьметнахьан гучI дарди, шагьрариан тятIилариз деетнайи баяр-шубар ва отпускариъ айи дурарин абйир-бабар кюмекназ гъюри шулу. Гьацдар инсанариз абйирин мулкариин намуслуди жил уьбхюрайи ватанперверар кӀуру.
Яшлуйирин фикрариинди, кьюрдуз саб мализ, ясана шубуб чарвайиз фургьанди гьубкIну ккабхьру алафдин кьадар саб машиндиъ айи укI, ясана хьуцIур кип шула. Гьадму гьисабназ гъадабгъну, жвуван маларин, чарвйирин кьадарра фукьан вуш лигну, гьадмукьан зегьметра дизигну ккунду. Дарш кьюрдну, алаф абгури, гъюлягъ гъяхъди.
Магьа узура, гьавйири манигъ’вал апIурашра, сигьринган гъудужвур хябяхъдизкьан лихури, алабхъган мархьликкдира убшвури, ригъдиккди ккадабгъури, гужназ тадабгъурайиганси, алаф уч апIуз гъизгъинди чарйир агураза. Вахтниинди мархьар дархьбаз лигну, цци укIар-кIажар кьитдира ву. Вушра фукIа дар, айибдик Аллагьди берекет киври. Хъугъай, кипар гъийитӀган, дурар далдайиккна, чвугаз духну сикин гъапIган, кӀваллан зурба гъван алдабхъси, рягьят дубхьназуз. Думу кипар, йиз фикриан, ярхи кьюрд адапӀуз ич мал-къарайиз гьуркӀну хьиди.
