Зубайдат Шябанова
Улихьна йигъари республикайин хайлин социалин сетариъ Табасаран райондин СиртIич гъулаъ Лениндин ччвурнахъ хъайи кючейиъ мархьлин ва йифун кьалу штари ацIнайи рякъярин ичIариъ асфальт абхьри видео ва шиклар итну, думу гъулаъ рякъ рас апIбан къайдйир чIур апIури асфальт улубзурайиваликан мялумат тувнайи.
Дюзди гъапиш, думу шиклар ва видеороликар узузра гъяркъюнзуз. Багъри райондиан жарадарин гаф ва мелз ярхи апIру, ясана кялхъру саягънан мялуматар рякъруган, фунур-вушра касдин кIваз тясир шулу. Хъа му дюшюшдиз ухьу жара улариинди лигурхьа. Январин вазлин йигъар фицдар шулуш, варидариз мялум вухьуз. Сад йигъ ачухъди вуш, хъа йигъан йиф убгъуб мумкин ву. Ваъ, узу му гафариинди рякъ рас апIбан къайдйир чIур апIурайидарин тереф уьбхюрадарза. Аьксина, узуз шлубкьан гьякьваликан ва дугъриваликан улхуз ккундузуз. Саб терефнахъан улхуруш, гъалатI даршлур сарра адар, хъа тмуну терефнаан – гъалатI шлинуб гъабхьнуш, ахтармиш апIурхьа.
Социалин сетариъ ипнайи видео арайиз удубчIвубси, Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди му месэлайиз лигру комиссия тешкил гъапIну. Дидин дахилнаъ райондин депутатарин собраниейин председатель Иса Исаевдилан гъадабгъну, рякъя-риин ляхнар гъахру заказчикдин ва подрядчикарин, ерли администрацияйин, диндин, жямяаьтлугъ тешкилатарин ва технический гюзчивал гъабхуз ихтияр айи асас заказчикдин гъуллугънан вакилар айи.
Уж’вал дапIну, гьюлиъ ип
Табасаран райондин главайин заместитель Рамис Уьсманов кIулиъ айи му комиссия СиртIич гъулаз гъушну. Дурар йишв’ина хъуркьайиз, месэла гъулан айитI гьял дапIнайи. Гьаци вушра дурар гъулан жямяаьтдихъди гюрюшмиш гъахьну.
Комиссия гъул’ан гъушхъан мина узу СиртIич гъулан администрацияйин кIулиъ айи Аьгьядулла Уьсмановдихъди ва райондин рякъярин «Сабвуйи асас заказчик» МКУ-йин директор Аьбдулла Мягьямедовдихъди сюгьбат гъубхунза.
«Райондин глава Мягьямед Къурбановди ич гъулаъ рякъ апIуз гаф тувнийи. Дугъу чан гаф кIулиз адабгъну. Чухсагъул дугъаз. Му саб. Кьюб кIуруб – рякъяр апIурайи подрядчикди Лениндин ччвурнахъ хъайи гъулан асас кюче сметайин пландиъ улупнайи 700 метрин ерина 1200 метр рякъ чан харжариан рас гъапIну. Хъа сар пис кьаст айи касди СиртIич гъулаъ тамам апIурайи ужуб ляхин батIул апIури, фуж-вуш кацIуз вая бедлан апIуб метлеб ади, видео социалин сетариъ тарабгъну. Сметайиъ улупнайи рякъ рас дапIну ухдитIан ккудубкIна. Асфальт улубзу кючейин багарихь хьайи хуларин бязи эйсйир, чпин раккнарихънакьан асфальт улубзуб ккун апIури, илтIикIну. Узу гъапиганси, Табасаран райондин «ДЭП» АО-йин генеральный директор Эседулла Аьбдуллаев швнур-сар агьалийин раккнарихъна, гьадму гьисабнаан хусуси метлеб айи дявдин операцияйин иштиракчйирин хуларихъна чан терефнаан асфальт улубзуз рази гъахьну. Гьациб саб хулан улихь рякъюъ ичI айи. Подрядчик Эседулла Аьбдуллаевди ич гъул’ан СВО-йиъ айи жара баярин хуларихъна, мистаз гъягъру ва сабсана кючейиъ рякъ рас апIбакан кIурайи. Хъа гьадму видео удубчIвбан кьяляхъ думу чан десте ва техника хьади кьяляхъ гъушну. Жвуван гъулаъ гъабхурайи ляхниз чухсагъул кIуру йишваъ бязи касари тянкьид апIру видео адабгъура. Хайир ккундийиш думу касди дапIнайи ляхин вая вари рякъ гьаз улупундар? СацIиб вахтналан асфальт имбу кючйириъра улубзбан ляхнар давам апIуз чалишмиш хьидича», – гъапнийи Аьгьядулла Уьсмановди.
БицIи ичIан аьхю гьарай
Табасаран райондин рякъя-рин «Сабвуйи асас заказчик» МКУ-йин директор Аьбдулла Мягьямедовди ич сюгьбатнаъ къайд гъапIганси, СиртIич гъулаъ рякъ гьеле гъубшу йисан рас дапIнайи.
«Гьадушваъ рякъярин техника амиди ва гъулан администрацияйин глава Аьгьядулла Уьсмановди ккун гъапIиган, подрядчикди чан харжариан рякъ рас гъапIну. Хъа рякъ къайдайиз хпан ва асфальт улубзбан къайдйир чIур апIбакан улхуруш, асфальт улубзайиз улихьна рякъ гьязур апIбан ляхнар гъахруб ву. Думу рякъюъ гьязур дарапIу саб йишв гъузну. Ари гьадму йишваъ асфальт абхьрайи вахтна видеойиз адабгъну, шид айи ичIариъ асфальт улубзуб дюз дар, дупну, интернетдиъ ипну. ИкибаштIан, багъри гъулаъ, райондиъ шулайи ужудар дигиш’валариин рази шлу ляхнар Интернетдиз тувраш, му ужуб ляхин ву. Хъа нукьсанвалар вари республикайиз улупруб дар. Видео адабгъури думу чан каналиан бицIи вахтналан кутIубшвну, хъа социалин сетариъ айи бязи тIафлари думу видео чпин сайтариан шлубкьан аьхю аудиторияйиз тарабгъуз хъюгъну. Мялум вуйиганси, гьамус инсанар ужубтIан харжиб тарабгъуз гьялак шула. Фицики чIуру, къурхулувалин вая инкарвалин мялуматариз, шиклариз, видеойириз агьалйир артухъси лигуру», – къайд гъапIнийи Аьбдулла Мягьямедовди.
Натижа – ужуб рякъ
Комиссияйин вакилар гъулан жямяаьтдихъди ва рякъярин пишекрарихъди тазади асфальт улубзнайи Лениндин ччвурнахъ хъайи кючейиз рякъ ахтармиш апIуз гъушну. Думу йишв дюз дапIну, асфальт улубзнайи.
«Комиссияйин вакиларин фикриинди, СиртIич гъулан Лениндин ччвурнахъ хъайи кючейин рякъ проектаринна сметайин документарин тIалабариз тялукь вуди рас дапIна», – комиссияйин ляхнин натижйир йивури, гъапнийи Рамис Уьсмановди.
Хъа дугъриданра гьаци вуш, сад-кьюд йислан рякъю чав улупиди. ГъалатI гъахьир фуж вуш, рябкъру гьялнаан, гъи ачухъ апIуз хьибдар.
