Зубайдат Шябанова

 

Гьаму йисан Табасаран район арайиз гъафихъанмина 95 йис тамам шулайиваликан учу «Табасарандин нурар» газатдин гъубшу нумрайиъ мялуматар тувнийча. Мидлан гъайри, райондин глава Мягьямед Къурбановдира, гъубшу гьяфтайи гъабхьи муниципальный экономикайин форумдиъ багарихьди район юбилейихъди аьлакьалу аьхю серенжемарихьна гьязур шулайиваликан ва думу машквраз тешкиллувалин комитет арайиз дубхнайиваликан хабар тувнийи.

 

Юбилейин серенжемар фила ккергъруш ва район юбилейихьна фици гьязур шулаш суалар хьади, узу Табасаран райондин культурайин управлениейин кIулиъ айи Аьбдулвагьаб Аьбдуловдихьна илтIикIунза.

– Аьбдулвагьаб Шамилович, район аьхю серенжемарихьна гьязур шулайибдикан гъи варидариз мялум дубхьна. Юбилей фуну йигъан шулу ва учву дидихьна фициб гьязурлуг гъабхурачва?

– «Табасарандин нурар» газатдин вакилариз ва урхурайидариз варидариз салам алейкум.
Ав, учу, дугъриданна, Табасаран район арайиз дуфну 95 йис хьпан юбилейин серенжемарихьна гьязур шулача. Думу 21-пи сентябри гъабхуз планарик кайич. Оргкамитет тешкил дапIну, юбилейин программайин план тартиб апIура. Тешкиллувалин комитетдин дахилнаъ республикайин правительствойин вакилар, РД-йин Халкьдин Собраниейин депутатар, гьюкмин тамам апIру органарин гъуллугъчйир, жигьиларин тешкилатарин кIулиъ айидар, жямяаьтлугъ касар, аьлимар а.
Саб ваз улихьна учу райондин гимндиз шиърар дикIбан, дидиз мукьам ва пайдагъ арайиз хпан конкурс мялум гъапIнийча. Думу шубби конкурсарин ляхнариз лигуз десте арайиз гъабхунча. Гъийин йигъаз гимндиз шиърар, мукьмар, пайдгъиз эскизар швнур-сари хъадаъна. Думу конкурсарикан, республикайиъ айидариси, ихь ватандиан удучIвну душну, жара регионариъ яшамиш шулайи вакиларира гьерхри, зенгар апIура.

– Гъаври гъахьунза, пайдагъра, гимнра хьибди. Думу ужуб ляхин ву. Дурарилан гъайри, хяларин улихь, юбилейиъ дамагъ апIруб сарун фу шулу?

– Дамагъ апIру ляхнар гизаф а. Юбилейин серенжемариз Табасаран райондиъ аьхиримжи йисарин гъапIу ляхнин натижйирикан докладра гьязур апIуру, гьадму гьисабнаъ 95-йисан райондиъ гъахьи асас хъуркьувалариканра пиди. Мидланра гъайри райондин юбилейиз тялукь вуди китаб чапдиан адабгъура, хялариз, конкурсарин гъалибчйириз, серенжемарин иштиракчйириз тувру пешкешар ва багъиш апIру шей’ар гьязур апIура. Спортдин талитарра, «Рубасдин мукьмар» халкьдин аьдатаринна фольклорин фестивальра хьибди. Му фестиваль райондиъ аьхиримжи йисари гьар йисан гъабхури аьдатнаъ а, хъа цци райондин юбилейин серенжемарин дахилнаъди гъабхуз йикьрар гъапIунча. Саб гафниинди, район яваш-явашди серенжемарихьна гьязур шула.

– Юбилейиз гъюру касар гизаф ашул…

– Учу гизафси Урусатдиъ яшамиш шулайи ихь элугълийириз ккилигурача. Хайлиндари, гъюз ккунди ва иштирак хьуз аьхю аьшкь ади, зенгар апIура. Ав, хялар гизаф хьиди. Гьадму гьисабнаан Дагъустан Республикайин, РД-йин Халкьдин Собраниейин, РД-йин Правительствойин кIулиъ айидариз, депутатариз, дилавар ва жямяаьтлугъ касариз теклифнан кагъзар хътаурча. Хъа гьякьикьиди мидкан юбилейиз багахь йигъаритIан пуз хьибдар. Мисалназ, МВД-йин улупбариинди, 2019-пи йисан Табасаран райондин 90 йис къайд апIру серенжемариъ 18 агъзур кас иштирак гъахьнийи.

– Ццира гьадму кьадар хялариз ккилигуранчва?

– Духтрари кIуруганси, динамика ужуб дубхьну ккунду. Республикайиъ туризмдин циркилра мюгькамди артмиш шулайивализ лигну, улупбар хайлин артухъ хьиди кIури, фикир вуйиз.

– Аьбдулвагьаб Шамилович, уву спортдин талитарикан, конкурсарикан, концертдин программайикан гъапнийва. Хъа вари гьязур апIуз хъуркьранчву?

– Учуз жара чара адарчуз. Йигъ дивна, гьязур духьну ва дилихну ккунду. Учу улихь диву месэлйир улупнайи вахтназ тамам апIури лихуз вердиш духьнача. Жараси ляхин гъябгъюдар.

– Улихьнаси Мягьямед Къур-бановди совещаниейиъ юбилейикан улхури, серенжемар тамашачйирин ва вари хяларин кIваълан гьадрархрубси духну ккуниваликан гъапнийи. Глава фтикан улхураш, сир ачухъ апIуз шулин?

– Гьелбетда, вахт ккимиди ашкар апIуз хай даршлу сир ва жини маракь фунуб вушра серенжемдиъ ади ккунду. Вари гъи ашкар гъапIган, серенжемдихьна аьшкь гъубзудар. Хъа, йиз фикриан, главайин чанра программайиъ тIаъру хусуси теклифар хьиди. Дурарикан гьелелиг учуз мялум дарчуз.
Сабсана къайд апIуз ккундузуз, юбилейин серенжемариъ Табасаран райондин гъуларин поселенйирин хусуси майднар хьиди, халкьдин сяняаьткарвалин устадари, Гьюкуматдин табасаран театрин вакилари мастер-классар улупиди, ярмаркйир тешкил апIиди.

– Уву китаб гьязур апIурайиваликанра гъапнийва. Думу китаб тартиб ва гьязур апIбан асас жягьтлувал шлинуб ву. Дид’ин лихурайидар фужар ву?

– Мидин гьякьнаан узу гьамци кIурза. Гьарсаб гъулан поселениейиъ китабдиин лихру 3-5 касдикан ибарат вуйи десте тешкил гъапIунча. Дурар администрацияйин кIул, мектебдин директор, тарих аьгъю кас ва жямяаьтлугъ вакилар ву. Дурари, чпин гъулан поселениейикан мялуматар уч дапIну, китабдиин лихурайи редакцияйин дестейихьна хътапIура. Душваъ редакторари, корректорари, технический цирклиан вуйи вакилари мялуматар, тартиб дапIну, китабдиз гъадагъура. Гьацира китабдиъ саб раздел хусуси метлеб айи операцияйиъ айи ихь эскрариз бахш апIуз фикрар айич.
Улихьнаси Мягьямед Сиражу-диновичди китабдиин лихурайи 15-17 касдикан ибарат вуйи дестейиз ва райондин агьли касариз чахьна теклиф гъап1ну. Учу саки кьюб сяаьтна китабдин гьякьнаан сюгьбат гъубхунча. Варидарин чпин хусуси фикрар ва теклифар а. Агьли касарин уьмрин тажруба, дурарин мяналу фикрар ва теклифар китаб тартиб ап1ру вахтна гьисабназ гъадагъиди. Жара инсанарин фикрарихъра хъпехъурача. Амма учву гъавриъ йихьай, гьарсар касдин теклифар, хиялар вари саб китабдиъ т1ауз шлуб дар.

– Мицисдар серенжемариз шадвалин гьевесра дубхьну ккунду. Гъи СВО-йиъ хайлин ихь баяр гъийихну, дюн’яйиъ гъягъюрайи гьядисйирира шад апIурадар. Хъа учву мидиз фици лигурачва?

– Яв суаларихъ хъпехъруган, Зубайдат, уву гьаммишан ич аппаратдин совещанйириъ айиганси гьибгъразуз. Улихьнаси вари уьлкейиъ 9-пи Майдин машквар къайд гъапIнийи. Хъа Табасаран райондиъ думу йигъан Ватандин Аьхю дявдиъ ва СВО-йиъ гъийиху эскрарин ядиграрихъ кюкйир дивну, митингар духну гъитунча. Улихьна йисари 9-пи майди Хючна гъулаъ фицдар аьхю концертар, яркьу мяракйир гъахури гъахьнуш, вари республикайиз мялум ву. Цци сабпи майдин машкварра яркьуди къайд гъапIундайча. ИкибаштIан, 3 агъзур ихь гъардшар, баяр гъи хусуси метлеб айи дявдин операцияйин женгариъ варитIан улихь жергйириъ айиган, хайлин эскрар кечмиш духьну кивнайи ругариин шадвал хъапIуз рягьятди дар. Му учIврушин ва дерд райондин кIулиъ айирилан гъадабгъну, бицIидарин улариъра, машнаъра, дурарин улхбариъра рябкъюра. Хъа юбилей къайд дарапIди гъибтуз шулдар. Му йигъ анжагъ 95 йисак саб ражаритIан шлуб дар. Думу ихь вари тарихдиз, халкьдиз, гележегдиз важиблу гьядиса ва машквар ву. Гьаддиз юбилей къайд апIури, хялариз ва иштиракчйириз ихь успагьи ватан улупурхьа, дурар ихь игитарин хъуркьуваларихъди таниш апIурхьа.
Табасарандин нурар» газатдин редакцияйин коллективдизра баркаллагь. Юбилейиз вари коллективдиз гьюрматлу хяларизси теклиф диврача.

— Чухсагъул, Аьбдулвагьаб Шамилович. Хъа юбилейин серенжемар, дугъриданна, вари ихь халкьдиз важиблудар ва мяналудар шул кIури, умуд кивдихьа.