Наргиз Гюлечова
Дагъустан Республикайин табиаьтдин гьавйир ужудар вуйивализ лигну, гъулан мяишатдин зегьметкешари, кьюрд-хьад дарпиди, ругдихъди ляхин апIура. Кьюрдун вазари нежбрар асас вуди теплицйириъ мейвйир гьясил апIбиин лихура, хъа хьадукран вазар хъуркьубси, дишлади хутIлар-бистнариъ тумар урзбан ляхнар апIуз хъюгъра.
Региондин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин министерствойиан тувнайи мялуматариинди, цци республикайиъ хьадукран вазари 233 агъзур гектар хутIлариъ тумар урзуб планламиш дапIна.
Дагъустан малдарвалин республика вуйивализ лигну, асас вуди хутIлариъ урзурайи тумар мал-къарайиз алаф бадали урзурайидар ву. Ццийин хьадукран вазари республикайиъ 74,2 агъзур гектарин хутIлариъ мягьсулар урзиди. Гьадму кьадарнакан 19,8 агъзур гектариъ – мух, 4,1 агъзур гектариъ — дяхин, 2,7 агъзур гектариъ – гаргар, 16 агъзур гектариъ – гъяжибугъда ва 31,6 агъзур гектариъ дюгю убзуз планламиш дапIна.
Мидланра гъайри, гьар йисан хайлин кьадар хутIлариъ мал-къарайиз кIури жюрбежюр укIарра урзура (люцерна ва гь.ж.) цци дицдар укIар 82,6 гектар хутIлариъ урзуз пландиъ а.
Гьацира, Дагъустан Республика мейвйир гьясил апIбаанра ужудар натижйир улупурайи регион ву. Мушваъ памадрарин, арфанйирин, гулдин, шаршлин артмиш’вал йислан-йисаз артухъ апIура. Цци му мейвйир урзуз 41, 8 агъзур гектар хутIлар жара дапIна. Гьаддихъди сабси бахчайин культурйир урзузра 8,2 гектар хутIлар улупна.
Къайд апIуб лазим вуки, цIийина вахтариси дарди, аьхиримжи йисари бахчайин культурйирихъди ляхин апIурайи касари элерккнайи йишвариккди сурсат артмиш апIуз дудубгъна. Гьамус лап ухдиси хъуркьру сортнан хумурзгар ихь базрариъра масу туври рякъюра.
Хьадукран хутIларин ляхнар ккергъри, картфар урзбаканра дарпиди гъибтуз шулдар. Фицики, гъийин йигъан картуф уьлси гьисаб апIурайи шейъ ву. Цци республикайиъ 20 агъзуртIан артухъ гектар хутIлариъ картфар урзуз планламиш дапIна.
Министерствойин пресс-гъуллугънаан тувнайи мялуматариинди, хьадукран вазари тумар урзуз гьязур апIурайи хутIларикан мартдин гьацIариз 47% изан дапIну ккудубкIна. Гьелелиг изнар апIуб давам шули ими. Хъа хъаъну ккудукIнайи саки 15 агъзур гектарин хутIлариъ тумарра дурзна.
Хьадукран вазариз улупнайи кьадар хутIлар урзбан бадали, 75 агъзур тоннайин тумар лазим ву, хъа гъийин йигъаз республика тумарихъди 78%-тIан тяминди дар.
Гъийин йигъаз, республикайин муниципалитетариъ чвлин вазари гъурзу хутIларин кьадар 89,3 агъзур гектар ву. Планламиш дапIнайи натижйир хьпан бадали, думу хутIлариз пейин зигура.
