«ЙибкIруб дар яв ччвур, Сулейман…»

Цци дагъустан литературайин классик СтIал Сулеймандин бабкан духьну 155 йис шула. Республикайиъ му юбилейиз бахш вуди жюрбежюр мяракйир ва серенжемар гъахура. Дурарикан гизафдар мектебариъ ва культурайин идарйириъ кIули гъягъиди. Табасаран чIал ва литература киврайи мялимариз кюмек вуди гьаму Литературайин маш табасаран шаирари СтIал Сулеймандиз бахш вуди гъидикIу шиърарикан дюзмиш гъапIунча. Шиърарин орфография дигиш дарапIди туврача.

 

Гурхъарин ГЬЯЖИЮСУФ

СтIал Сулеймандиз

Яв кагъаз хъубкьна, аьзиз дуст Сулейман!
Дидик кайи гьар багьа гаф ву дарман.
Шаирвалин рякъяр узуз арццунва,
Шаир кIуру тярифнан ччвур тувунва.

Йигъар-йишвар гъюри, кьяляхъ гъягъюра.
Сар тухъ-чагъ вуш, тмундар гаш’ан йихура.
Нянат – бахтнаъ, дугъри кас урхъаъ ахъна.
Дюз кIурава: уьмур мусибат дубхьна.

ЯгъчIвурик cap гьякь вуш, тмундар нягьякь ву.
Писвалин гьюлиъ дюз дугъривал дубгру.
Зулмикк ккай халкь – гъюрси, залум – люкьси ву.
Гьякьнан йигъар фила гъюруш, йип уву?

Фу чара апIуза, Гурихъ Юсуфри?
Аьхиратдиъ Аллагьди диван апIри.
Хъа яв гьар гаф дибгъна мани акв хури,
Гьаргандиз гъуз, гьамцдар шиърар хътаури.

 

Манаф ШАМХАЛОВ

АстIил Сулеймандиз

Узуз гъабхьну гъагъи хабар,
Дагъдин бюлбюл имдар кIури.
КIвантIариин гъахьну гъабар,
Сулейман, яв дерд зигури.

Уву гъиту жавагьирар
Гъягъюдар яв халкьдин кIваълан.
Учуз бакар шулу дурар
Женгнаъ, шадлугънаъ, Сулейман.

Дагълу халкьарин улин нур,
Дурарин дамагъ ва абур.
Яв бейтарин сес атIабгур
Гьарсаб мажлиснаъ, Сулейман.

 

Асланбег ВЕЗИРОВ

Сулейман

Кечмиш гьахьиган Сулейман,
Ихь шад юкIоар гъахьнуй пашман.
Гъяри улерилан никъоар,
Гъишнийи гизаф инсанар.
* * *
Шаир вуй Сулейман аба,
Вуйир вуйи ухьуз багьа.
Дугъан гюрчег вуйи шиърар
Гъерхьган, шад шуйи ихь юкIоар.
* * *
Гафнан устад, кIоан инженер,
«20-пи варж йисандин Гомер»
Вуйи ихь СтIал Сулейман
Гъягъюз гьяйиф ихь арайъан.
* * *
Сулеймандин ширин гафар
Ихь кIоаълан зат гъярудар дар.
Илимдаршра чаин нефес,
ХътабтIруб дар гьич дугъан сес.

 

Аьгьяд ИМАМОВ

Сулейман Стальскийиз

Дубхьну а гъи тамам сад йис,
ДукIну ихь шаир Сулейман.
Гьар саб гаф вуй къизил, – халис
Ширин мелз шаир Сулейман.

Къанна цIургуд гъапи йисан,
Къанна шубуд ноябрь йигъан
Ихь аку вуй дюньяйилан
Гъушну ихь шаир Сулейман.

Гьарсаб сюгьбет вуйи ширин,
Аьгъяйи гьарсаб ляхин дерин
Лап кIоантIан ихь партияйин
Кюмекчи шаир Сулейман.

Думу чав вуй гьякь cap инсан,
Аьгъяйи дугъаз дустнадушман.
Ихь аба Сталиндикан
Шиир гъапи шаир Сулейман.

Гьарсаб ляхниъ вуйи зирек,
Мелзра вуй чан девриз герек.
Социализмайин cap дестек
Вуйир вуй шаир Сулейман.

Дуст вуй думу бютюн халкьдин,
Устад вуй багьа гафарин.
Гьам ихь вождь вуй Сталиндин
Ляхниз фида вуйи Сулейман.

МутIалиб МИТАРОВ

Думу ухьухъди хъа

Ухьу, дугъан жигьил вуйи наслари,
Гъубшу азадсуз уьмур кIоаина хухьа.
Сулейман хьанара кIоаин апIури,
Вари чIалариинди мяъли кIухьа.

Гьамус, гъушу уьмрар гьаун кIоаълан,
Ихь Дагьустандира кюкю адабшвна.
Вари чве халкьарихъди азад жиллан
Хуш вуйи мяълйирин сесер ерхьура.

Авар, лезги, дарги ва къумугъари,
Лакари ва гьам табасаранари
Ихь шаирвалин аку чирагъ гъаши
Сулеймандиинди гъи уьткемвал aпIypa.

Ихь адлу вуйи Ватандин жилари
Гъи думу хъанара кIоаин aпIypa.
Кабхьун айи хяжси ктIутIубшври,
Вари халкьариз думу мяълум духьна.

Думу ими, магьа думу йиз улихь хьа,
Рякъюри азуз ихь Сулейман даха,
Магьа варидиз лигура, улхура,
Агъзур мухрилан нефес гъадабгъура.

Думу вуйи устад, вардиз вуйи машгьур,
Вари эллери думу кьабул дапIна.
KIoaълан гъябгъюдар гьич дугъан жъур –
Дидкан вардиз шиърарин булагъ дубхьна.

Думу машгьур вуйи ислягь женгнаъ гъи
Ухьухъди хъа, дерин мяълийир кIури.
Уьмурлугъ гъубзру гьич дилибкIди,
Дугъан ад, халкьариз машгьур вуйи.

Къазиагьмад РАМАЗАНОВ

СтIал Сулеймандиз

Халкьарин сагъ фикриз тялукь
Гафарин устад, Сулейман.
Вардиз ширин духьна, ашукь,
Яв шиърарин дад, Сулейман.

Руб кубччвуйва, дарди инсаф.
Нягьякьвалар ашра гизаф,
УчIруб вуяв алмазси гаф,
Аьгъдаршра савад, Сулейман.

Ляхин марцци, гафар дугъру,
Шиърар кIури яв ишигълу,
Халкь гьунарлу ва гьам варлу
Хьуб вуй яв макьсад, Сулейман.
Уву ктагъу гафар гюрчег
Духьну а гъи вари герчег.
КучIлин агъу айи челег
Гъабхьну юкьуб пат, Сулейман.

Аьгъю шуйвуз душмнин фнейдер,
Ва туврурин халкьдиз дердер.
КуркIну яв цIа кайи бендер,
Дурар шуйи радд, Сулейман.

Гъаврикк ккадру авам хараб
АпIуз зирек вуйва аьжаб.
Яв гьякь гафар ву гъи гьарсаб
Йиз ляхнин алат, Сулейман.

КкапIну вари аьхю Ватан,
Шиърар кIури марцци кIваан,
Машгьур гъапIва яв Лезгистан,
ЮкIвар шлубси шад, Сулейман.

Накьвдиъ уву архаинди
Дахънашра, кIваин уьрхиди
Гавагьирар гъурху касди
Яв гьунарлу ад, Сулейман.

 

Агъакерим АГЪАДАДАШЕВ

Суйлу Сулейман

Гафар дапIну гизаф дадлу,
Кюре мягьял гъапIур адлу.
Халкьарин суйлу Сулейман,
Дагъларин буйлу Сулейман.

Сифте мяъли гъапир учуз,
Уву вува – багьа вучуз.
Яв гъадри, ав, гъира ачуз,
Ахсрарин бюлбюл, Сулейман.

Урхбахъ уву киву дарсар,
УчIру шули айич capcap.
Ув’инди ву гъи ич фурсар,
Шиърарин сагьиб, Сулейман.

Марцц апIури кюгьне лекйир,
СатIи шула вари уьлкйир,
Яв гюмбетдиин ал кюкйир
Диври ача гъи, Сулейман.

 

Ибрагьим ШАГЬМАРДАНОВ

АстIил Сулейман

Советарин дугъри рякъюз
Ули-улихь хъюгъюр гъягъюз,
Сифте гамар чав гъадагъуз.
Хъюгъюр гъахьну ихь Сулейман.

Советарин таза багъдиъ,
Щийи уьмрин гюзел девриъ,
Кюкйир ивур халкьдин хилиъ
Сифте гъахьну ихь Сулейман.

Гафар гюрчег, мяна дерин,
Илим тесниф вуй мелзниин,
Хил дибисну фягьла-нежбрин,
Гъулхур гъахьну ихь Сулейман.

Етим Эминди дипу ирс
Дугъу гъадабгъну, духьну ис.
Ккебгъур гюзел цIийи мажлис –
Шаир гъахьну ихь Сулейман.

Чирагъ кабхьну шаири чан,
Чаз хас акв ай багьа аднан.
Адлу гъапIур ихь Дагъустан –
Дагъларин бюлбюл Сулейман.

Шаир гъушнийи женгариз,
Къаршу вуди ихь душмнариз.
Вафалу аслан Ватандиз
Гъахьний игит ихь Сулейман.

Дугъаз аьгъдай урхуз, бикIуз –
Дилавар кас вуй учв улхуз.
Илмин дафтар кIваъ айи кас,
Зурба аьриф вуй Сулейман.

Яв шиърин сес хъа ич ибахъ,
Яв китабар хъа ич хабахъ,
Деънава дустарин гъвалахъ –
ЙибкIруб дар яв ччвур, Сулейман.