Умгьанат Сулейманова

Инсандилан жил’ин гъубзрайиб анжагъ дугъу гъапIу уччвуб гаф ва уж’вал ву. Дугъриданра, дюн’яйиъ варитIан инсандин юкIв шад апIру дарман уччвуб гаф ва хуш мяъли ву. Дицисдар уччвудар гафар кайи цIарар дикIурайи инсанар ихь арайиъ гьелелиг ими. Гьадрарикан сар Дюльбера Бабекова ву (шиклиъ).

 

Узу Дюльбера Бабековайихъди Урусатдин писателарин союздин член, табасаран шаир Эльмира Аьшурбеговайин яратмиш’валин вечериъ таниш гъахьунза. Дуфнайи хялариз гаф туву вахтна, Дюльбера Бабековайи чав гъидикIу шиърин юкьуб цIарра гъурхнийи:

Эгер гъабхьиш гьюрмат арайиъ,
Ккунивалра шулу гъалиб.
Уж’вал апIуз йихьай шерик –
Ислягь хьибди дюн’яра ихь.

Вечериз дуфнайи хялари Дюльбера Бабековайи гъидикIу шиърариз аьхю фикир тувнийи ва дугъан яратмишарихъди багахьди таниш хьуз хъюгънийи. Аьхиримжи вахтна хайлин артистарра Дюльберайи гъидикIу гафариз вуйи мяълийир кми-кмиди сягьнайиин урхура. Дурар мяналудар ва гъийин девриз хас вуйидар ву.
Дюльбера Бабекова 1967-пи йисан Хив райондин ГъуштIил гъулаъ Мягьрамоварин аьхю хизандиъ бабкан гъахьну. Дурар ургур чи ва сар чве ву. Хъа Дюльбера чйирик юкьурпир ву. Дугъаз кьюр бай ва кьюр риш а. Думу юкьур хтулин аьхю бабра ву.
Узура Бабековайиси яратмиш’ва-лихъди лап багахь таниш духьну, дугъахъди гюрюшмиш гъахьунза.
– Сабпи шиир фила гъибикIунва ва думу фтиз бахш дапIнайиб вуяв Дюльбера?
– «Алахьнийза лизи палтар» кIуру йиз сабпи шиир, узу 2000-пи йисан гъибикIунза. Яратмиш’валихьна бажаранвал бициди имидитIан айиб вузуз. Хъа думу вахтна дишагьлийириз артухъ гаф апIуз, урхуз мумкинвал ади гъабхьундар. Узу гизаф йисари, нач’вал кади, му шиърар йиз кIваъ уьрхюри имиза. Ачухъди шиърар дикIури, магьа 4 йис вуйиз. Вахтниинди му ляхнихъ хътрюгъювалиин гизаф швумалра гъахьунза.
– Бажаранвал айи касдиз мумкинвалар арццну, кюмек дапIну ккунду. Хъа увуз кюмекнан хил гьачIабккру кас гъахьундайин?
– Узуси мяълийир, шиърар дикIурайи дишагьлийир гъи ихь сягьнайиин хайлиндар а. Дурарин гизафдарин терефнаан Аьхю чухсагъул пуз ккундузуз Эльмира Аьшурбеговайиз, учуз кюмек апIурайи касдиз. Фунуб яратмиш’валин мярака гъабхурушра, дугъу шиърар, мяълийир дикIурайидар вари уч апIуру – дурар чиб-чпихъди аьлакьайиъ хьпан бадали. Дугъан яратмиш’валин серенжемди иштирак хьувалиинди узу хайлин ужудар касарихъди таниш гъахьунза. Хъа мицисдар йигъинжагъариъ фунур касдикра ужудар шиърар дикIуз артухъ гьевес кубчIвру.
– Яв шиърарин асас тема фу вуяв?
– Аьхю пай узу дикIурайи мяълийир гъи хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шулайи игитарикан, гьамусяаьтнан аьгьвалатнакан вуйиз. Ихь кьягьялариз бахш вуди гъибикIу шиърин юкьуб цIарнан бенд урхурзавуз:

Дагъустандин игит баяр,
КIваълан учву затра гъярдар,
Ватан уьбхюз гьязур вуди,
Гюллдин улихь жанар дивдар.

Цци июндин вазли Мягьячгъала ва Дербент шагьрариъ гъагъи терактар ва хъана жара тахсиркарвалар гъапIу террористарин хил’ан 15 къанун уьбхру органарин гъуллугъчйир, ислягь агьалйир гъийихнийи. Думу вакьиайикан узуз гьациб дерд ва хажалат гъабхьнийизки! Гьадму гьядисйириканра шиир гъибикIунза. Саб гафниинди, узу шиърар гужли гьиссарин тясирнаккди яратмиш апIури шулза.
Натижа йивури пуз ккундузузки, Дюльбера Бабековайи чан яратмишариъ инсанариз ужувлахьна, чиб-чпиз гьюрмат апIбахьна дих апIура. Дугъаз му яратмишарин рякъюъ хъуркьувалар ккун апIураза.