Поэзияйиъ цIийи ччвур

Шюшеханум Керимова

Мягьямедова Султанбеги 1951-пи йисан 18-пи августди Имшнигъ гъулаъ бабкан гъахьну. 1969-пи йисан дугъу кьялан мектеб ккудубкIуру ва чан гъул’ан вуйи Мягьямедов Ражабдихъди хизан ккебгъру. Думу вахтнан ихь вари дишагьлийириси, Султанбеги Мягьямедовайи уткан рангарин мурсларикан халачйир, гьалвар урхури йисар гьаъру.

1982-пи йисан жигьил хизан Дагъустандин Огни шагьриз кюч шулу. Аьгъюваларихьна маракьлувал айи Султанбеги Дербент шагьрин педучилищейин бицIидарин багъарин тербиячйир гьязур апIру отделениейиъ урхуз хъюгъру. Урхуб ккудубкIган, думу шагьрин 3-пи нумрайин «Улыбка» кIуру бицIидарин багъдиъ лихуз хъюгъру. Чан уьмрин юлдшихъди Султанбегийи чпин байра тербияламиш гъапIну. Гизаф йисари бицIидар тербияламиш апIбаъ лайикьлу зегьмет дизигну, гьамусяаьт Султанбеги Мягьямедовайи чан азад вахт хизандиз, яратмиш апIбариз бахш апIура.

 

Ккун апIурза учвуз…
Ккун апIурза учвуз вардиз,
Гьаму йиз шиърар гъурхдариз,
Аку вуйи бахтнан йигъар,
Жандин сагъвал, уьмриъ шадвал,
Гьарсаб ляхниъ хъуркьувалар!
Увуз буржлу вуза, дада…
Дада, увуз буржлу вуза,
Яв бурж тувуз дархьиш, гьапIза?
Аллагьисан, тягьна миван,
Хъуркьуз дархьиш, дих гъапIиган…
«Чухсагъул» увуз кIураза
Узу дюрхню, аьхю апIбаз.
– Тягьна миван, — хъана кIурза,
Хъуркьуз дархьиш яв гьарайназ.
Гьялал апIин, ккуни дада,
Узухъ гъизигу зегьметар.
Гиран мапIана, жан дада,
Увуз лигуз дархьиш узхьан.
Аза узу увхьан ярхла,
Хъа юкIв гьарган вухъди хъайиз.
Узкан гиран мапIан, дада,
Гьацира юкIв гъагъдикк ккайиз.
Йишвну дахъну нивкI гъапIдарва,
Йигъну рягьятвал йивдарва.
Вари кIваин ализ, дада,
Аллагьисан, миван тягьна.
Гьялал апIин никк яв мухрин,
Йиз ифдикди жандиъ айи.
Тягьна миван, дада, узуз,
Ухди узхьан дархьиш хъуркьуз.
Чухсагъул, йиз дада, увуз
Велед бадали жан туву!
Тягьнара мивана узуз,
Дахъу йигъан дархьиш лигуз…
Ихтияр тув, дада…
 Ихтияр тув, гьерхуз ккундазуз увхьан,
Аллагьисан, дада, гиранра мапIан:
– Гьаз бахт адрур гъахунва зу дюн’ яйиз?
– ГьапIза гьамус? Жигьил уьмур кур вуйиз…
Улар тIаъну лигуз шулдар сабдизра,
Уьмрин рякъ’ ин рижун зазар кудучIвниз.
Кчвубхну кьяляхъинди алдабгъу ликра,
ГьапIза гьамус? Жигьил уьмур кур вуйиз…
Фикир гъапIган гъубшу уьмриканра йиз,
Ригъ али йигъ саб дупну мучIу шулиз.
Ишуб гъюриз гьарган пашман улариз,
Нивгъар ухшар шулу гъярар-нирариз…
Аллагьисан, дада, бизар махьана,
Гъапну кIури увуз му йиз дерднакан.
Гъядяхъюнзу, гьаз-вуш, пайнагъян бахтнан,
ГьапIза гьамус му йиз бахтсуз уьмрикан?
Гъач узухьна…
Гъюра хьадукар, йиз ккунир,
Гъач узухьна хьади кюкйир!
КIваин хурхьа ихь жигьил вахт,
Хьадан йишван, вазлин аквнакк
Ухьу кIури, ич гьяятдиъ
Ширин сюгьбатар гъапIу вахт…
Ихь жигьил вахт кIваълан гьархну,
Узхьан ярхла гьаз духьнава?
КIуру гафар уву дупну,
Гъи пашманди лицурава.
Ппаздинстар яв цIару улар
Гьаммишан йиз улихь хьайиз.
Ягъли жандкин уткан кIалбар
Фикриан гьич гъярадариз…
ЦIийи йис гъюра
ЦIийи йис гъюра, цIийи йис,
БицIидариз шадвал хьади.
Аяз-абайи гьарсариз
Ширин савкьатарра хиди…
Фици пуза?
Фици пуза «Аллагь сар ву,
Дугъан пейгъамбрарра гьякь ву», –
Сабси тутрувруган вардиз,
Уьмрин мяна гъибихъдариз…
Уьмур фу вуш гъаври хьиган,
Бахтнан жилгъа абгуз хъюгъган,
Инсандиз читинра шулу
Яшамиш хьуз дюн’яйиъ му…
Машнаан гьарган аьлхъюри,
Амма кIваин дердер алди,
Йиз таяринра арайиъ
Мелз жикъиб гъабхьи дюн’яйиъ…
Ликрикк ккивунва ккунивал…
Гъушган вухъди гизаф йисар,
Ихь арайиъ учIвну кафтар.
Кьабул духьну дугъан ляхнар,
Ликрикк ккивунва ккунивал.
Кьюб жакьвси саб гьаригъ гъяйи,
Уьмур хъапIри айхьа шадди.
Иблис учIвган ихь арайиъ,
Ликкрикк ккивунва ккунивал…
Фикир тутрувди яв яшназ,
Лигуз даккунди йиз машназ,
Иблис кафтар ккун гъапIнийва,
Ихь гьисс ликриккра ккивнийва.
Гъи гьаз ава гъивну кьюб маш,
Узузра кIури: «Йихь яваш!»,
Кафтар гъапIва уьмрин юлдаш,
Ккивну ликрикк ихь ккунивал…
Фу дубхьнайкIан?
Гьарган кIуйва узуз «ккунир»,
Гьаз-вуш узу гъахьну даккнир,
Гъаври шуладарза ярин,
Яраб, мугъаз фу дубхьнайкIан?
Хулаз гъюрур вахтниинди,
Гьаз-вуш духьна гъюри кьанди.
Гьич саризра сир даркIури,
Яраб яриз фу дубхьнайкIан?
Йиз юкIвра лап зяиф дубхьна,
ЕрцIуразу йигълан-йигъаз.
Фикир туврадар йиз гьялназ,
Яраб, яриз фу дубхьнайкIан?