Гюлягьмад Маллялиев,
Зубайдат Шябанова
Урхбан цIийи йис ккебгъу садпи йигъари «Образование» милли проектдин дахилнаъди Дагъустандиъ 21 цIийи мектеб арццну. Дурарикан кьюб Табасаран райондин НичIрас ва Туруф гъулариъ ачмиш гъапIну.
Кючйириъ тек-бирра инсанар адру, махъварик шлу лал паччагьлугъариз ухшар вуйи Лижва, Рушв’ил, ЦIанак ва ФуркIил гъулар хъидирчну, учу Туруфна хъуркьруган, мушван аьгьвалат асуллагь жараб вуйи – рякъяриъ бицIи дестйирди инсанар айи, цIийи палат али бицIидар рякъюрайи, хъа тазади дивнайи мектебдин улихь цIарнахъди машинар дерккнайи. Мектебдин икриъ, шадлугъар ккергъайиз кимбу жизби ляхнар апIури, дишагьлийир ва жилар, баяр-шубар лихурайи. Хъа мектебдиъ учIврушв жюрбежюр рангнар шарариинди дабалгнайи.
Мектебдин икризди адагънайи столарихъ, мярака ккебгъайиз ккилигури, машнак разивал кади Туруф гъулан агьалйир деънайи ва явашди гафар-чIалар апIурайи. ЦIийи-цIийиди гъафидари, ихь йигъинжагъ мубарак ибшри, мялимариз цIийи мектебдиъ лихуз, баяр-шубариз ужудар аьгъювалар гъадагъуз сагъ’вал туври, кIурайи. Цухтигъарин кьялан мектебдиъ лихурайи Дагъустан республикайин лайикьлу мялим Аьбдула Ибрагьимов икриъ учIвиган, варидари дугъан хилар гьюрматниинди гъидиснийи, хъа яшлу мялимди (думура кьюд йисан Турфарин мектебдиъ гъилихну) чан ярашугъар цIийи уьмаратарстар дараматарихъди тебрик гъапIнийи.
«Аллагьди учвуз му цIийи мектебдиъ лихуз, аькьюллу баяр-шубар мектебдиан адауз, аьхю маважибар гъадагъуз мюгьлет туври», кIури, зил ва шадвалин гьенгар кайи сесниинди учв дуфнайиваликан хабар гъапIнийи Бургьанкент гъулан мектебдин мялим Энвер Эрзимановдира (дугъура хьуд йисан чан хпирихъди сатIиди Турфарин мектебдиъ ляхин гъапIну). «Сарун шагьрариъ адрубсиб мектебра ачвуз, гьамус учву мушв’ан профессорар деетну ккунду», – зарафатра хъипнийи дугъу чан гафарихъ
Дугъриданра, улихьгандин аварийный гьялнаъ айи ва гьаддиинди вари Урусатдиз «машгьур» гъабхьи Турфарин мектебдин йирси дараматарин ерина гъи кьюб этаждин аьхю гъалйирстар, 100 бализ-шураз деъру йишвар айи дараматар дивна. Мектебдиъ вари шараитар яратмиш дапIна: аьхю ва аку классар (гьарсабдиъ проектор, цIийи мебель, телефон, хилар жикIуз умывальник а), 75-80 кас деъру йишвар айи актовый зал, деврин тIалабариз жаваб тувру хурагар гьязур апIру йишв (пищеблок), спортзал, интернет-класс, предметарин кабинетар ва лабораторйир, аьхю учительская, гьарсаб мертебайиъ эргвал йивру йишвар ва гьяжатханйир, 4-5 метр яркьушин айи коридорар ва гь.ж.
Мектебдин гьяятдиъ Ватандин Аьхю дявдин ветеранариз цIийи гюмбет, танафусдиъ эргвал йивуз шубуб-юкьуб жерге чиб чпиз машна-машди дивнайи кьасйир, хусуси къайдайиинди албагнайи жаргъбан жилгъйир, шубуб – волейболин, мини-футболин ва баскетболин – майднар, воркаут-майдан, кюкйирин клумбйириз йишв – саб гафниинди, вари ляхнар албагиган, мушв Туруф гъулан агьалйирин ккуни йишв хьибди – сейир апIуз, спортдиин машгъул хьуз, кьасйириин деъну, уьмрикан сюгьбатар гъахуз.
Мектебдин таза ва яркьу мумкинвалариин директор Абулфет Аьлимягьямедовра, вари мялимарра лап рази вуйиб аьгъю шуйи. Шаду серенжемдихьна гьязур шулайи дурарин аку гьевес имбу гъуландарикра кубчIврайи.
Туруф гъулан жямяаьтдин уьмриъ улубкьнайи му эгьемиятлу гьядисайихъди гъуландар тебрик апIуз райондин гъунши гъулариан мялимар, шагьрариъ яшамиш шулайи турфар, республикайиан хялар ва райондин администрацияйин вакилар дуфнайи.
Мягьямед Къурбановди гъулан жямяаьт райондиъ адрубсиб мектеб ачмиш апIувалихъди тебрик гъапIнийи ва таза мектеб дивувал саб хилди республикайин гьюкмари, райондин администрацияйи ва ТинтIарин сельсоветди кIули гъубху ляхнин натижа вуйиваликан гъапнийи.
«Гирами бицIидар! Гъи мектебдиъ учвуз варитIан ужудар шараитар яратмиш дапIнахьа. Учуз учвкан ккуниб – заан кьиматариз урхувал, учвкан аькьюллу инсанар хьувал, райондин, республикайин ва урусатдин дережйирин конкурсариъ иштирак ва гъалиб шули, учву багъри мектебдин ва райондин ад за апIувал», – Мягьямед Къурбанов гьамцдар насигьятнан гафар хьади мектебдиъ урхурайидарихьиндира илтIикIнийи.
Му йигъан Халкьдин Собраниейин депутат Алавудин Мирзабалаевдин, республикайин жигьиларин ляхнариз лигру министерствойин кIулиъ айирин сарпи заместитель Сиражутдин Гьялимовдин, ТинтIарин сельсоветдин глава Хизритдин Сяидягьмедовдин ва хайлин жара касарин терефнаанра уч духьнайидариз дугъри, хуш ва мани гафар гъеерхьнийи. Сабпи классдиз урхуз дуфнайи хьур бицIири кIваъланди гъапи шиърар варидари аьхю шадвалиинди къаршуламиш гъапIнийи.
Хъасин аьдат вуйибси, хялари ва сабпи классдиз дуфнайи бицIидари сатIиди уьру лента гьадабтIнийи ва гьаддиинди Турфарин кьялан мектебдин цIийи дараматариз билигдин ва тербияйин тумар урзбан ляхин хъана гужли апIуз гьялал ихтияр тувнийи.
КIваъ айи хиялар кIулиз удучIвну
НичIрас гъулан 80 деъру йишвар айи цIийи мектеб гьаму деврин авадлугъарихъди ва техникайихъди тямин дапIна.
Мектеб ачмиш апIбан серенжемдиз, РД-йин юстицияйин министр Ханлар Пашабегов, Халкьдин Собраниейин депутат Марат Аьлияров, Табасаран райондин главайин заместитель Заур Мусаев, РД-йин образованиейин министерствойин вакил Жамиля Аьгьмадова гъафнийи.
«ЦIийи мектеб абццувал – му муниципалитетдизси, республикайизра, уьлкейизра важиблу гьядиса ву.
НичIрас гъулан мектебдиъ урхурайи баяр-шубариз гьаму цIийи дараматдиъ дугъри дуствал бихъуб, мюгькам аьгъювалар гъадагъуб ва багъри ватандин гьякьикьи ватанперверар хьуб ккун апIураза», – гъапну чан тебрикнан улхбаъ Ханлар Пашабеговди.
Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановдин ччвурнахъан мялимарин коллектив, мектебдиъ урхурайидар ва вари гъуландар Заур Мусаевди тебрик гъапIнийи ва мектеб тикмиш гъапIу устйир Залумбег ТIагьировдин, Аким Мюгьюдиновдин, Рувшан Аьлигьюсеевдин баркаллу зегьметназ лигну, дурариз Табасаран райондин главайин терефнаан Чухсагъулин кагъзар тувнийи.
Мектебдиъ урхурайидари гьязур дапIнайи концертдин программа улупбан кьяляхъ, уьру лента гьадабтIнийи ва хялар, мялимар ва баяр-шубар цIийи мектебдин аку классариъ учIвнийи.
КIваин апIуз ккундучуз: мектеб гьеле 2014-пи йисан имиди ерли бюджетдин дакьатарихъ тикмиш апIуз хъюгънийи. Тикилишчивалин ляхнар швнуб-сабан дерккри ва давам апIури гъахьну. Дарамат Табасаран райондин администрация 2021-пи йисан РД-йин Правительствойихьна кюмек ккун апIури илтIикIбан кьяляхъ, гьадушв’ан аьлавади деебту 13 миллион пулин дакьатарин кюмекниинди дивну ккудубкIуз мумкинвал гъабхьну.
Серенжемдиъ гъуландарин терефнаан НичIрас гъулан агъсакъал Сядуллагь Мягьямедовди удучIвну гъулхнийи:
«Гьаму мектеб тикмиш апIбан ляхнар ккергъуз РД-йин Халкьдин Собраниейин депутат Алавудин Мирзабалаевди хайлин зегьмет гъизигну. Хъа гьамусяаьт райондин глава Мягьямед Къурбановди думу аьхирихъна гъабхну. Чухсагъул дурариз ва гьацира мектеб тикмиш апIбан, абццбан ляхнариъ ва серенжемариъ иштирак гъахьи вари имбу касариз. Дурари гъизигу жафайиинди ич гъулан бицIидариз гъийин деврин цIийи мектеб гъабхьну. Му аьгъюваларихьна вуйи аку рякъ гьисаб шула. Хъа гьяйиф, гъулаъ жигьилариз, живанариз спортдиин машгъул хьуз спортзал адар. Эгер спортзал вая спортдин майдан дивбан ляхнар ккергънийиш, учу, гъуландарира, учхьан шлу кюмек апIидийча», – гъапнийи Сядуллагь Мягьямедовди.
Мектебдин директор Ризван Мукаиловди ич сюгьбатнаъ къайд гъапIганси, цIийи мектебдиз 86 бицIир гъюра. Дурарикан сабпи классдиз гъафидар 5 бицIир ву. Мектебдиъ 17 мялим лихура.
«ЦIийи мектеб ачмиш апIайиз гъулаъ улихьдин 1954-пи йисан диву мектеб лап гъагъи гьялназ дуфну гъабхьну. Ва 2014-пи йисан НичIрасна гъафи райондин глава Алавудин Мирзабалаевди, йирси мектебдин аьгьвалат гъябкъган, НичIрас мектеб хьибди кIури, гаф тувну. Дугъу ккебгъуб, Мягьямед Къурбановди аьхирихъна гъабхну. Мектебдиъ библиотека, сабишв’инди 40 бицIириз хураг гьивуз мумкинвал айи столовая, гьарсаб дарснан кабинетар, гьамусдин деврин оборудованиера ади «Точка роста» центр – яни вари а. Мидланра гъайри, мектебдин коллективра вари ужудар мялимар, чпин ляхин аьгъю заан дережайин пишекрар ву. Дурар цIийи мектеб ачмиш апIбахьна лап бегьемди гьязур гъахьну. Вари коллективдиз аьхю баракаллагь! Гьацира Алаудин Мирзабалаевдиз, Мягьямед Къурбановдиз, Заур Мусаевдиз вари гъуландарин, мялимарин ва урхурайидарин терефнаан чухсагъул пуз ккундузуз. ЦIийи мектеб вари мялимарин, баяр-шубарин кIван аку ва марцци хиял вуйи. Гъи думу касарин кюмекниинди, ич хиялар тамам гъахьну», – гъапнийи Ризван Мукаиловди.
