Улихьган гъулаъ дуланажагъ хъапIрайи гьарсар касдин хулан марцакк гату, гьяятдиъ ху, хянаъ ккудубзру хюни, дидихъ кIари, хъа йиккуз – йис дубхьнайи кIирихъ, гъах апIуз чарва, гъазмайиъра – мурта хру пеъ, шюхъ ва гьяшти хьуб мешреб вуйи.
Хъа гьамус гъулариъ айидар шагьрарин секцйириз удучIвна гъапишра, узу гъалатI даршул. Варидариз рягьятди уьл ипIуз ва гъазанмиш апIуз ккун дубхьна. Хъа юкь кьяни дарапIди ва унтIаз амкI идидипди гъапIубди ва гъабхьибди дад тутрувур.
Хив райондин агьали Ферзяли Сейранов гьялал зегьметниин аьшкьламиш духьну, мадар апIурайи кас ву. Дугъахъди ич мухбир Мейлан Нежефовдин кIули гъубху интервью исихъ туврача.
– Ферзяли, гъи гьюкуматдин ляхин-карнахь дару жигьилар саб артухъ гъулариъ гъузри адар. Хъа уву фит’инди мадар вуди гъулаъ хизан уьбхюрава?
– Ич хизан аьхю абйир-бабариланмина гьарган нежбервалин кесп кади яшамиш шулайиб ву. Гьадму баркаллу рякъ гъи узура давам апIураза. БицIиб-аьхюб дарпиди, гъи узуз 350 кIул чарвйир азуз. Гьерхуриз ччил, хьа, никк, нис туври, ариш-вериш апIури, магьа саки йицIуд йис вуйиз. Аьлгьямдулиллагь, йиз уьмрин юлдаш Маинайихъди юкьур веледра уьрхюри, кьюб мертебайин хал-йишвра дапIну, гъи ужуйи яшамиш шулача.
– Гъирагъдилан ва гьюкуматдин терефнаан му ляхин юрутмиш апIуз фициб кюмек шулавуз?
– Узуз кюмек анжагъ жвуван ва жвувахъди юкIв убгру хизандикантIан гъябкъюндарзуз. Веледдик абайинна бабан миж гъабхьиган, дугъ’ин хъугъвал алиган, даршлу йигъан дурарин гъуллугънаъ хьуз жвуванра юкIв гъабхьиган, натижа шулу. Гьюкуматдин терефнаан му ляхниз саб аьбасийинра кюмек гъябкъю кас дарза. Гьамдизси, имбубдизра. Варжна къабан илтIикIнушра, юкьур велед хъайи кас ву, гъулан гъирагъдихъ дапIнайи цIийи хулар ву пну, я газ, я акв, я шид зигузкьан гьюкумат бакар гъабхьи кас дарза. Анжагъ гьамус туврайи пособйирик ва аьхиримжи кьюд йисан чарвйириз йивру рубар-дармнарик пай гъабхьнийиз. Шюкюр Аллагьдиз.
– Чарвйирин кьадар цIиб дар. Гъит хъана Аллагьди аванд апIри. Фицдар читинвалар алахьуравуз?
– Йиз марччарин сюрийиъ шубур-юкьур касдин 25-30 чарва а. Сумчир-салам, жвуваз лазим вуйи гвачIин-хябяхънан йигъари чарвйириз лигуз дурари кюмек туври шулзуз. Гьаци кьюрдну ккабхьру алафдизра. Дюз гъапиш, улихьдиси дарди, гьамус ухьухь дици гъалин йифарра шули имдар. Гьаддиз кьюрднура чарвйир гюни-раццарикна адауз шула. Гъулаъ ишлетмиш дарапIрайи аьхю метефе (ферма) айи. Аьхиримжи кьюд йисан гьадушв ишлетмиш апIураза. Гьелбетда, манигъвал тувру инсанарра рякъ-хулиъ алахьуру. Гъулан чIурдиин йиз чарвйир ал кIури, метефйир узу ишлетмиш апIура кIури, дурарин дердер-гъамарин гафарра ерхьури шулзуз. Думу саб гьамус ваъ, хъа гьарган айиб ву. Фициб вушра саб ляхнин кIул дибисну, инсан улихь гъягъруган, ликарикк гъванар-тIулар ккахьри, кIарчарилан маргъ алдатрудар шулу. Хъа йиз дурариз гьарган зарафат кади туврайиб саб жаваб вуйиз: «Ичв хъюлаз, хъа йиз аьшкьназ». Гьадди магьа йицIуд йисандин арайиъ шубуб чарвайин кьадар шубудваржна хьуцIубдиина гъабхнура ву.
– Баракаллагь, Ферзяли. Бахилвал кайи инсанарин гафариз дилигди, уву марччар-ччилар уьрхюри гъуз. Ккундучуз яв меринос якъарин шашликIар, абцIу фун ва рижвар-маар.
