Зубайдат Шябанова
Сарпи мялим ва мектебдин уьмур вари инсанарин кIваъ уьмурлугдиз гъузру. Уьлкейиъ октябрин 5-пи йигъ вари мялимарин баркаллу ляхниз кьимат тувру, дурар гьюрматлуди кIваин ва къаршуламиш апIру йигъси тяйин дапIна. Ва гьар йисанси ццира уьлкейин вари мектебарин мялимари чпин пишекарвалин машквран йигъан урхурайидарин, абйир-бабарин, раонарин ва уьлкейин кIулиъ айидарин терефнаан ужудар гафар ва пешкешар кьабул гъапIну.
Йиз макьала 30 йистIан артухъ мялимди лихурайи ихь ватандаш Барият Пирмурадовайиз бахш апIураза.
Барият Пирмурадовайин, Кизляр шагьриъ математика дарс кивру варитIан бажаранлу, пишекарвалин заан дережа айи мялимдинси, ужуб аваза а. Дугъриданна, аьхиримжи хьуд йис гъадабгъиш, дугъу дарсар киврайи 9-пи нумрайин мектебдин выпускникари ЕГЭ-йиъ варитIан заан баллар гъадагъура, шагьриъ гъягъру олимпиадйириъ заан натижйир улупура. Дугъахь урхурайидарикан аьхиримжи имтигьян шубубдиз тувур анжагъ сар кас ву. Баркаллу зегьметназ лигну, Барият Пирмурадова Кизляр шагьрин образованиейин управлениейин терефнаан швнуб-саб Гьюрматнан грамотайиинди лишанлу дапIна.
Барият Агъаховна Пирмурадова 1974-пи йисан Хив райондин Гъвандикк гъулаъ бабкан гъахьну. Багъри гъулаъ мектеб ккудубкIбан кьяляхъ думу Дагъустандин педагогвалин университетдин математикайин факультетдик урхуз кучIвну. Сад йислан урхувал заочно къайдайиз илтIибкIну, гъулаз мялимди гъюру.
«Мекебдиъ урхури амиди, узуз математика дарс гизаф ккуниб вуйзуз. Дюзди гъапиш, ич адаш Агъах Мягьямедов гъулаъ мектебдиъ математика дарсар кивру мялим вуйи. Дугъу учуз мектебдиъси, хулаъра дарсариан кюмек туври, гъавриъ дарубдин гъавриъ тIаъри гъахьну. Гьаци узура, йиз аьхюну чи Зирифатдира ва бицIину чи Адиятдира ДГПУ-йин математикайин факультет ккудукIунча.
ИкибаштIан, узу, жигьил риш, сабпи йисан мектебдиз гъафиган, урхурайидар сифте узухъ хъпехъури гъабхьундайи. Хъа йиз тIалаблуваликан хабар гъабхьибси, дурарин аьгъювалар гъадагъбахьна ва узухьна вуйи рафтар гьюдюхну. 2001-пи йисан узу йиз хизандихъди Кизляр шагьриз кюч гъахьунза. Гьадму йисхъан мина шагьрин 9-пи нумрайин мектебдиъ лихураза.
Хайлин абйир-бабарикан, гъи математикайиан имтигьнар тувуз читинди ву, кIури ебхьурзуз. Узу гьамци кIурза: бицIидариз мектебдиъ мялимариси, хулаъ абйир-бабарира дарсариз кюмек дапIну ккунду. Сар бицIир математикайиан улихь гъягърур, тмунур – гуманитарный цирклиан ухди гъавриъ ахърур шулу. Гъагъиди алабхъурайи предметдиан аьлава дарсар туври, хулаъ думу гъавриъ адрубдин гъавриъ тIаъри ккунду. ЕГЭ тувбаан чпин мумкинваларин шак’валикк ккайи бицIидар 9-пи классдин кьяляхъ мектебдиан кьялан пишекарвал гъадабгъуз гъягъюру», – ктибтура Барият Пирмурадовайи.
Йиз сюгьбатчийи гъапIганси, улихьна йисариси дарди гъи мектебариъра, киврайи программайиъра, баяр-шубарин хасиятнаъра, дарсар кивбан къайдайиъра хайлин дигиш’валар гъахьну.
«Гъи мялимарихьна гьюрмат амдар. 1990-пи йисарин мектебар кIваин апIинай! Аьгъювалар гъадагъуз ккунидар, урхувалихьна аьшкь айидар сар-кьюрра адайи. Вари пули гьял апIури гъахьну. Пул тувган, мектеб кьюбариз ккудубкIдарра варитIан улихь хьайи вузарик кахъри гъахьну. Гъи, мисалназ, варидари урхура, фицики дурар, чпи ЕГЭ тутрувиш, урхуз кадрахърубдин гъавриъ а. Гьаддиз ЕГЭ гьяракатнаъ ипуваликан мялимариз хайлин рягьят гъабхьну. Рягьят гъапиган, баяр-шубари аьгъювалар гъадагъуз хъюгъну. Гъи йиз хиликк урхурайидари 90-100 баллиз математикайиан ЕГЭ тувра, фицики ЕГЭ-йи дурар аьгъювалар гъадагъуз буржлу апIура», – гъапнийи Барият Пирмурадовайи.
Мектебдин дарсарин кьяляхъ Бариятди пулсузди аьлава дарсарра кивра. 10-пи классдианмина хъюгъну дугъу бицIидар ЕГЭ-йихьна гьязур апIура. Дугъахьна аьлава дарсариз гъюз ккунидарин сиягь гьеле август вазлиан тартиб дапIну шулу.
«Ав, математика бинайиан аьгъдарш, имтигьян тувуз шулдар. Аьлава дарсариъ узу баяр-шубар ЕГЭ-йихьна гьязур апIураза. Аьлава дарсариз гъюз ккунди ич мектебдиан вуйидарилан гъайри, шагьрин жара мектебаринра баяр-шубар илтIикIуру. Варидариз классдиъ йишв адар. Узхьан шлубкьан варидариз гьюрмат апIуз ва аьгъювалар тувуз ккундузуз. Жвуву дарс киву бай-шуру имтигьниан гъадабгъу балл дугъанубси, мялимдин дарснанубра ву», – къайд гъапIнийи мялимди.
Дугъриданна, Бариятдин юкIв урхурайидарихъанси, вари багъри Ватандихъанра убгура. Аьлава дарсарин кьяляхъ, азад вахт ккабхъубси думу Кизляр шагьриъ айи рягьимлувалин фонддиз гъягъюри, СВО-йиъ айи ихь эскрариз душмандихьан жин хьуз кюмек тувру сеткйир урхура. Фонднаъ сатIиди лихурайирихъди дугъу швнуб-саб ражари рягьимлувалин кюмек уч апIури, хусуси метлеб айи дявдин операция гъябгъюрайи йишваз ихь эскрариз хътапIну. Къайд дапIну ккундуки, Барият Пирмурадовайин бай Загьирра СВО-йиъ ади сад йисна гьацI ву. Гъит, ихь баяр наан ашра сагъ-саламатди чпин дадйирихьна ва хизанарихьна гъюри.
