Живанарихь машин хъапIуз мигъитанай

Зубайдат Шябанова

Гьаму йигъари Омский областдин суддиъ аьдатнан дару уголовный дело гьял гъапIну. Улхуб фтикан гъябгъюра гъапиш, рякъюъ жарадарин машинар саб-сабдихъ йивну, авария арайиз гъюз гъиту, амма учв думу дюшюшдиъ адрахъу кас дустагъдиъ итну. Йиз фикриан, кьадарсуз гизаф видеорегистраторар айи Дагъустан республикайиъра суддин органари гележегдиъ гьаму жюрейин къарарар адагъиди.

 

Ляхин гьамци гъабхьиб ву. Рякъюъди машин хъапIну гъягъюрайи сар касди, мугъаятвал дарапIди, машиндин кьяляхъ терефар улупру гюзгйириз дилигди, чан машин гъвалахъди хъайи рякъюн зулиина алдапIну. Гьадму зулиин гьялакди машин хъапIрайи касди, чан улихьинди хабарсузди жара машин алдабхъиган, чашмиш духьну, думу машиндихъ хътрубсуб метлеб ади, руль гагул терефназди илбицуру ва гьадму сяаьт гъаншариз гъюрайи машиндин улихьинди гьадахъуру. Гьадушв’ин авария гъабхьну. Гъаншариз гъюрайи машин хъапIрайи дишагьли ва дугъан пассажирар йишв’ин гъийихну, дурарин улихьинди удубчIву машиндиъ айидар гъагъи гьялнаъ ади больницайиъ ахъну. Хъа думу авария арайиз гъабхи жигьили, сабдиканра вижна ктарди, чан рякъ давам гъапIну.
Гьаму жюрейин дюшюшдиъ улихьна йисан учура ахьнийча. Аьхю бахтнаанси, инсанариз саризра зарар гъабхьундар. Анжагъ машинар сацIиб кацахнийи. Хъа ич рякъ гьадабтIну гъушуриз сабдиканра фикир гъабхьундайи.
Рякъяриъ шулайи аьхю кьадар аварйирихъди ва думу хатIалу дюшюшариъ йихурайи инсанарихъди аьлакьалу аьгьвалат ихь республикайиъра лап гъагъидарикан вуди гъубзра. Гьаддихъди сабси, йихурайидарин ва гъагъи зийнар шулайидарин арайиъ кьабидарра, бицIидарра а.
Республикайин МВД-йин аьхиримжи мялуматариан:
«Велосипеддиин али 12 йисаъ айи живан бай машиндикк кахъну гъакIну»;
«Кизляр шагьриъ 13 йисаъ айи живан бай машиндикк кахъну»;
«Лада Гранта» автомомиль хъапIрайири касди чан дикъатсузвалиан, сад йисаъ айи бицIи шур’ин машин алапIну. БицIи риш зийнар духьну Республикайин бицIидарин клинический больницайиъ ккаъна».
Гоставтоинспекцияйин мялуматариинди, республикайиъ гъубшу гьяфтайи 25 авария гъахьну. Думу дюшюшариъ 4 кас гъийихну ва 38 касдиз зийнар гъахьну. Кечмиш ва зийнар гъахьидарин арайиъ бицIидарра а.

Гъубшу гьяфтайи Тарумовский райондиъ КамАЗ машин рякъ илбицру йишв’ин гъаншариз гъюрайи «Лада Приора» машиндихъ гъивну. Натижайиъ пучIу машин хъапIрайир ва дугъахъди машиндиъ айи кьюрсана бай, вари 18 йисаъ айидар, гьадму йишв’ин гъийихну.
Гъи абйир-бабариз хабарра адарди, яшар 18 йискьан бегьем духьну адру, машин хъапIуз я ихтияр, я тажруба адру живанар машиндин рулихъ деъра. Машин хъапIрайирин устадваликан, тажрубайикан, дугъан уьмурси, рякъюн дюшюшдиъ ахъу жара касарин уьмурра, сагъвалра асиллу шула.
РФ-дин административ ихтиярар чIур апIбаан къанундин 12.7 маддайин 1-пи пайназ асас вуди, ихтияр адарди машин хъапIу касдиина 5 агъзур манатдилан 15 агъзур манатдиина административ журум иливуру. Гьадму маддайин 3-пи пайнаъ улупнайиганси, машин хъапIуз ихтияр адру касдихьна чан машин туву эйсийи 30 агъзур манат административ штраф тувди. Мидланра гъайри, яшарикк ккуркьну адру живандин абйир-бабар административ жавабдарвалихъна хиди.
ГИБДД-йин вакилари абйир-бабарикан веледар машиндин рулихъ дидритуб, дурарихьан автомобилин жилгвар мугъаятди уьрхюб теклиф дивра. Варидари кIваинди гъибтну ккунду: живанариз машин хъапIбан тажруба бегьемди адар. Дурари, чпизси, жара касаризра хатIа хуз мумкин ву.