Къужник гъулан советди шубуб – Хив, Агъул ва Гъяйтагъ – районарин сяргьятарихъди гъуншивал апIура. Улихьна йигъари узу Къужник гъулан поселениейин администрацияйин кIулиъ айи Шябан Ибрагьимовдихъди гюрюшмиш гъахьнийза ва СП-йин гъийин деврин жюрбежюр месэлйирикан сюгьбат гъубхнийза. Думу исихъ чап апIурача.

 

 

– Къужник гъулан поселениейиз швнуб гъул дахил шула ва думу гъулариъ фукьан агьалйир яшамиш шула?

– Къужник гъулан поселениейиз, мялум вуйиси, миржиб гъул дахил шула: Къужник, Хьарагъ, Шилла, Улуз, Гъулли, ЧIвурдаф, Улзигъ ва Кьюракк. Думу гъулариъ, 2018-пи йисандин улупбариинди – 3134 кас, хъа 2019-пи йисандин улупбариинди – 3208 кас яшамиш шулайи. Дурарикан 1649 кас жилар, 1559 кас – хпар, 543 кас – пенсионерар, 728 кас – 8 йис хьайиз вуйи бицIидар, 548 кас – 8 йис’ан 18 йисазкьан яш дубхьнайидар, 51 кас – бабкан духьнайи бицIидар ву.

– Учвуз фукьан жил а ва думу фици ишлетмиш апIурачва?

– Жиликан улхуруш, ич поселениейиз дахил шулайи вари гъулариз сабишв’инди 3150 гектар жил а. Дидкан 346 гектар – хутIлар, 235 гектар – хярар, 492 гектар – яркврар, 1293 гектар – мал-къара уьбхру йишвар, 90 гектар – агьалйирин хусуси участокар, 28 гектар – багълар ву, 38 гектар – рукар-кюлер, 60 гектар – рякъяр, имбуну аьтрафари 53 гектар тяйин апIура. Къужник гъулан поселениейиз дахил шулайи изан апIру хутIларин жилар, хярар бязи гъулариъ хизандин, хъа бязи гъулариъ – хизандиъ айи инсанарин кIулихъ алахьруси пай гъапIнийи. Дурар гъира гьаци ими.

Гъулариъ, хусуси секториъ гизафси гьясил апIурайидар картфар, йимишар ву, хъа гъийин вахтна дурар иша тIауз гизаф читинвалар алахьура. Гьаддиз Къужник гъулан поселениейиз дахил шулайи гъулариъ чпин хизандиз лазим вуйибтIан артухъди гьясил апIбаз эгьемият тувувалра цIиб дубхьна. Хъа хярарин аьхюну пай, гьяйифки, затра ишлетмиш апIурадар.

– Шябан Мазанович, гьамусяаьт вари Табасаран район Къужник гъул’ан зигурайи штуз ккилибгура, гьаддин гьякьнаан ихь халкьдиз фициб мялумат тувуз шулвухьан?

– Штун месэлайикан улхуруш, 2019-пи йисан 18-пи декабриъ Табасаран райондиз Владимир Васильев гъафнийи. Сабпи ражну думу, Къужникарин сивариан Хючназ зигурайи, штун турбйир ккирчрайи линия-йиъ фицдар ляхнар гъягъюраш лигури, вертолётдиъди гъитIирхнийи. Му шид Дагъустан Республикайин Главайин «Йиз Дагъустан – йиз шид» кIуру ва федералин «Марцци шид» кIуру проектариинди зигурайиб ву.

Сабпи ражну му штухъди Пилигъ, ЦIанитIил, Ругуж, Хянягъ, Хюрикк ва Хючна гъулаъ яшамиш шулайи 10 000 кас тямин апIиди. 2-пи этапдиъ 2020-2021-пи йисари Къужник, Улуз, Хьарагъ, Шилла, Гурихъ, ГьепIил ва ТIаттил гъулар. 2019-пи йисан гьаму шид зигуз 70 000 000 манат пул деебтнийи. Шид зигбан вари манзил 25 километртIан артухъра ву.

– Къужник терефназди гъягъюрайи рякъяр рас апIбакан фу пуз шулвухьан?

– Дагъустан Республикайин рякъярин фонднаан Хючна гъул’ан Хьарагъна гъябгъюрайи рякъ капитально рас гъапIну. 4,5-5,5 километрин рякъ’ин асфальт улубзуз 5 000 000 манат харж гъапIну.

Муниципалин рякъярин фонднан дакьатарихъ «Йиз Дагъустан – йиз рякъяр» кIуру проектдиинди, Улзигъарин рякъихъан ккебгъну, ЧIвурдаф гъул’ан Кьюраккна 669680 манатдин рякъ гъапIну. Улзигъ гъулаз рякъ апIуз 1 600 000 манат, хъа Шил’арин кьялан мектебдихъинди гъюру рякъ рас апIуз – 300 000 манат харж гъапIну.

Къужник гъулан советдин фонднан дакъатарихъ Къужникарин культурайин хулахьинди гъюрайи кюче къайдайиз гъабхну, Хьарагъ гъулан кючейиъ расвалин ляхнар тамам гъапIну.

– Гъуларин яшайиш ужу хьпан бадали, фицдар ляхнар тамам дапIначва?

– Шил’арин гъулаъ мектебдихъинди гъюрайи кючейикк «Гарант» ООО-йи 156 метр манзилнаъ 80 куба цалар ккаъну.

Шил’аринна Хьаргъарин жямяаьтдин кюмекниинди 70 000 манат уч дапIну, 10 КамАЗ-диъ айи гъванариканра цалар тикмиш гъапIну.

Къужник гъулаъ «БицIи бюджетдин футболин майдан» тикмиш апIбан, Къужникан Хючназ шид зигбан проектар гьязур дапIнача.

Мидланра гъайри, къайд дапIну ккундуки, Къужникарин кьялан мектеб рас апIуз 2647930 манат, Къужникарин гъулаъ айи бицIидарин багъдихъ хъана хулар хъауз райондин администрацияйи – 500 000 манат деебтну.

Хъа Шил’арин гъулаъ айи «Радуга» кIуру бицIидарин багъ рас апIуз 4866040 манат харж гъапIну.

– Къужник гъулан поселениейин аьтрафар мал-къара уьбхюз хуш шартIар айидарси гьисаб апIура. Мушваъ мал-къара уьбхювалин гьялнакан фу пуз шулвухьан?

– Къужник гъулан поселениейиз мал-къара уьбхюз ужудар шартIар а. Гьаддиз гизаф хизанар мал-къара уьбхювалиин, асас вуди кIару малар уьрхювалиин, машгъулра ву. Дурарин кьадар гъи 2250-тIан артухъ ву, дурарикан 690 ккитру хюнйир ву. Гьамусяаьт гъулан поселениейиъ уьрхюрайи чарвйирин кьадар 450-рихьна ву, хъа гъазар, уьрдгар, пеэр ва гьяштйирин кьадар 4560-тIан артухъ ву.

– Гъулан поселениейин аьтрафариин ляхник кайи социалин объектарин гьял фициб ву?

– Къужник гъулан поселениейин ругариин саб духтирвалин амбулатория, фельдшервалинна акушервалин 4 пункт, культурайин 2 хал, 2 клуб, 5 библиотека, бицIидарин 5 багъ (дурариъ 125 бицIир а), 3 кьялан образованиейин, 1 бегьем дару кьялан образованиейин ва 1 ккергъбан мектебар ерлешмиш духьна. Му мектебариъ 108 мялимди, 44 жюрбежюр гъуллугъар гьуркIру касари ляхин апIура, 534 балина шуру урхура, ккергъбан классариъ 71 бицIири аьгъювалар ва тербия гъадабгъура.

2020-пи йисан сабпи январихъан мина мектебариъ урхурайи сабпи классдихъан юкьубпи классдизкьан вуйи баяр-шубариз мани хурагра гьивра. Cабпи сентябрихъан мина классдин идара апIурайи мялимариз гьар вазлиъ маважибдиин 5 000 манатра иливна. 2021-пи йисан образованиейин идарйириз заан гьяракатнан интернетра зигиди.

– Гъюзимбу йисариз фицдар планар йитIначва?

– Гъулан советдиз цIийи идара, Къужник ва Хьарагъ гъулариъ культурайин цIийи хулар тикмиш апIувал гележегдин планарик кайич. Гьацира хусуси хуларикк ккайи ФАП-арин месэлара гьял дапIну ккунду, мицдар чарасуз вуди гьял дапIну ккуни жара месэлйирра а.