Гъулай яшайиш яратмиш апIбан рякъюъ фукьан уьлчмйир кьабул гъапIишра, шаксуз, гьарсаб гьюкуматдин артмиш’вал сифте вуди дидин саламатваликан ва хатIасузваликан асиллу шула. Му жигьатнаан агьалйириз мугъаятвал тямин апIбан метлебниинди айтIан месэлйириз лигру гъуллугъчйири чпин ляхин жанлуди кIули гъабхура.

 

Хив ОМВД-йин АПиК-дин штабдин инспектор Тимур Кьасумовди (шиклиъ) къайд апIурайиганси, гъуларин аьтрафариин къайда ва къанун уьрхбан, хатIасузвал тямин апIбан жигьатнаан полицияйин вакилари, асас вуди йишвариин вари ихтиярар айи ва яшар бегьем дархьи живанарин месэлйириз лигру гъуллугъчйири, хайлин серенжемар гъахура.

– Йишвариин вари ихтиярар айи полицияйин гъуллугъчйир халкьдиз варитIан багахьна вуйивал фикриз гъадабгъиган, къанунар ва къайда уьб-хбан рякъюъ дурари ляхниз артухъди эгьемият тувбаъ, чпин вазифйирихьна тIалаблувалиинди янашмиш хьувалиъ аьхю мяна а.

Вари уьлкейин хатIасузвалин аьгьвалатнахь тевиш, улупнайи вахтназ Хив райондиъ айи гьякьикьат саламатуб ву. Полицияйин вакилари жямяаьтлугъ хатIасузвал мюгькам, тахсиркарваларин кьадар кам апIбан гьякьнаан натижалу ляхин гъабхура. Арайиз гъюз мумкинвал айи тахсиркарваларихъди женг гъабхури, къанунар уьрхбаз, саламатвал яратмиш апIбаз, экстремизмдиз ва терроризмдиз аькси ляхин гъабхбаз дикъатлу фикир тувувал лапра важиблу ву.

Гъулариъ агьалйирин хатIасузвал уьбхбан, жямяаьтлугъ къайда яратмиш апIбан гьякьнаан ОМВД-йин тяйин дапIнайи вакилари ляхин гъабхура, натижйирра писдар дар, вушра улупнайи серенжемар жанлу апIувал лазим ву. Къайд апIурза, арайиз гъафи тахсиркарвал, энгелвал дарапIди гьисабназ гъадабгъну, ашкар апIбаъ кьатI’и уьлч-йир кьабул апIувалин гьякьнаан асас жавабдарвал полицияйин участокдин гъуллугъчийи гъабхура. Гьаддиз улупнайи жавабдар касдин гьяракатарикан дугъу гъуллугъ апIурайи гъуларин агьалйирин хатIасузвалра асиллу шула.

Гьамусяаьт Хив райондин сяргьятариин агьалйирин гъуллугънаъ ади, полицияйин 9 участокдин гъуллугъчийи чпин вазифйир тамам апIура. Дурарихъди сабси, айтIан ляхнарин гъуллугънаъ лихувалин жавабдарвал гьисс апIури, халкьдин гъуллугънаъ дийигъуз гьязур вуйи касар Хив ОМВД-йиз УУП-дин начальникдин, йишвариин къайда уьбхбан кIулин вакилин ва Асккан Ярккарин, Зилдкарин ва Мажвгларин ерли администрацйирин гьисабнаъ айи гъуларин агьалйирин хатIасузвалин гъайгъушнаъ дийигъбан гъуллугъниина ляхниз кьабул апIуз гъи вушра гьязур ву.

Йишвариин къанунар ва къайда уьбхюз вари ихтиярар айи вакиларилан савайи, райондин саки вари мектебариъ живанарихъди, дурар тахсиркарвалар апIбахьан уьрхбан бадали, яшар бегьем дархьидарин месэлйириз лигру вакиларира серенжемар гъахура. Гъябгъюрайи йисан улупнайи вахтназ УУП-дин вакилари гъапIу 27-дикан 25 тахсиркарвал ачмиш дапIна. Сач тялукь вахтна дурарин кьадар 12-тIан дайи. Дидланра савайи, жюрбежюр тахсиркарвалар гъапIу 753 кас административ жавабдарвалихъна духна. Дурарин арайиъ рякъяриъ хатIалу дюшюшар арайиз гъахидар ва къайдйир чIур гъапIдар, къанунсузди дилаварчивалиин машгъул вуйидар, идара апIбаъ гъалатIар деетдар, жямяаьтлугъ хатIасузвализ манигъ’вал тувдар, яракь уьбхбан къайдйир чIур апIурайи касар а.

Йишвариин къайда уьбхбаъ жавабдар гъуллугъчйириз чпи гъуллугъ апIурайи сяргьятариин, шаксуз, хайлин ихтиярар а. Вушра, сар кас чюлиъ игит дар: ляхни ужудар натижйир тувбаъ агьалйирин иштирак’вал чарасуз лазим ву.

Уьмуми гьисабариинди, гьамусяаьт райондиъ жавабдар гъуллугъарин гьисабнаъ 744 кас а. Дурарин арайиъ 34 кас улихьди дустгъариъ жаза гъизигдар, 1 – шартIнан жаза зигурайир, 13 – пиянискйир, 2 – наркоман, 14 – хизанариъ гъалмагъал ипрайидар, 2 – психика жигьатнаан иццрудар, 7 – живанар а. Гьадму гьисабнаан 628 кас къанундин тIалабариз асас вуди яракь уьбхюрайидар ву. УУП-дин вакилари дурарихъди гъаврикк ккаъбан ляхин гъабхура.

Йишвариин къайда уьбхбахъди сабси, живанарин арайиъ тахсиркарвалар деетбаз мумкинвал тутрувбан рякъюъ ляхин жанлу апIувал чарасуз лазим ву.

Гьякьикьатдиъ арайиз гъюрайи хайлин далилари тасдикь апIурайиганси, фукьан гъаврикк ккаъбан ляхин гъубхишра, гьяйифки, саб жерге абйир-бабари чпин веледар тербияламиш апIбан рякъюъ камивалар деетура, кьатI’иди гъапиш, веледарин гъиллигъарихъан, гьяракатарихъан лазим вуйиганси жавабдарвал гъабхурадар. Хъа чпин ихтиярнаъ айи живанарин хасиятнан гъавриъ хьувал читин вуйинхъа?! Гюзчиваликк ккадарди деетнайи живанари натижайиъ жямяаьтлугъдик сикинсузвал кипру гьяракатарра арайиз хуру. Му рякъюъ гъалатIар деетбан дюшюшар ашкар дапIну, цци тялукь абйир-бабарилан административ 30 протокол дидикIна, – къайд гъапIну Тимур Кьасумовди.

Дарпиди гъитуз шулдарзухьан: ихь яшайиш 15-20 йис улихьна йисарихь тевиш, гъулайуб дубхьнашра, гьяйифки, гъийин девриъ агьалйирин юкIварик сикинсузвал кипрайи далилар гизаф гъузра. Ав, фунуб гьюкуматдинра артмиш’валин бина сифтена-сифте хатIасузвал ву. Агьалйириз мугъаятвал, хатIасузвал тямин апIбан метлебниинди, гьякьикьатдиъ рябкъюрайиганси, айтIан ляхнариз лигру гъуллугъчйири му жигьатнаан чпин ляхин хайлин жанлу дапIна. Жавабдарвалиинди тамам апIурайи ляхнин натижайиъ улупнайи вахтназ йишвариин аьгьвалатра саламатди уьбхюз мумкинвал дубхьна.

Полицияйин гъуллугъчийин Йигъан гъаншариъ, жямяаьтлугъ саламатвал уьбхбан гъаразнаъ айи вакиларихьна илтIикIури, гъийин вари уьлке чаз табигъ апIуз хъюбгънайи коронавирус уьзрихъди аьлакьалу вуди лапра читин вахтна, дурариз гъуллугънан баркаллу рякъюъ мюгькам сагъ’вал ва уьлкейиъ саламатвал ккун апIураза. Гъит дурариз пишекарвалин рякъюъ анжагъ фагьумлу ва къанундин рякъюъ жавабдар инсанар яракар ишри!