Театрихьна маракьлувал артухъ шула

 

 

Мартдин 27-пи йигъан вари дюн`яйиъ театрин Йигъ къайд апIура. Му йигъ театрариъ лихурайи пишекраринси, театрихъ юкIв хъайи тамашичйиринра машкварси гьисаб апIуз шулу. Ухьу наан яшамиш шулашра, фуну чIалниинди гафар апIурашра, театри ихь уьмриъ аьхю роль уйнамиш апIура. Гьюкуматдин табасаран драмайин театрин коллективдин аьхиримжи йисарин хъуркьуваларикан ухьуз хабар ашра, вари дюн`яйин театрин Йигъан улихь узу ихь театрин директор Аьлимурад Аьлимурадовдихъди гюрюшмиш гъахьунза ва дугъахъди сюгьбат гъубхунза.

 

– Аьлимурад Асланбегович, театрин коллективдикан фу пуз шулвухьан? Аьхиримжи вахтна театриз цIийи актёрар кьабул гъапIунчва?

– Гьаму вахтназ ихь театриъ аьхю коллективди ляхин апIура. Дурарикан Гюльниса Агъаевайиз, Сабир Мевлютовдиз, Аьгьмед ТIаибовдиз, театрин литературайин пайнан руководитель, Урусатдин писателарин Союздин член Аьбдурягьим Аьбдурягьмановдиз «Культурайин лайикьлу пишекар» кIуру ччвур тувна, хъа мартдин 27-пи йигъан Ризван Аскеровдизра думу ччвур тувди. Гьацира театриъ лихурайи Урусатдин художникарин Союздин член Аьбдурягьман Уьсмановдизра «РД-йин лайикьлу художник» ччвур тувна. Аьхиримжи вахтна театриз жигьил артистар Аким Сяидялиев ва Фаина Аьбдуллаева кьабул гъапIунча.

– Гьамусяаьт ичв коллективди фундар спектаклариин ляхин гъабхура? Тамашичйирин актёрарихъди фила гюрюш хьибди?

– Калмыкияйиан дуфнайи режиссёр Сергей Бурлаченкойихъди гъубшу йисан декабрин вазлиъ гьязур дапIну ккудубкIу, А.Чеховдин ва В.Соллогубдин яратмиш апIбариинди диву «Сумчрин гъалабулугъ» кIуру спектакль апрель вазлин 9-пи йигъан улупидича. Режиссёри гьамусяаьт актёрарихъди репетиц-йир гъахура. Жара йишвариан вуйи режиссёрариз, художникариз ва композиториз дих апIбан бадали, аьхиримжи йисари Федералин «Саб вуйи Урусат» партияйин «БицIи Ватандин культура» проектдиинди пулин дакьатар деетурайивали мицдар мумкинвалар тувра.

 

Думу программайихъди аьлакьа ади учу шаир-женгчи Багьаудин Митаровдин ислягь уьмрикан ва дявдин женгариъ гъахьи вахтнакан вуйи «Хабар тув ихь дустариз» кIуру драмайиз бахш дапIнайи журналра гьязур гъапIунча.

Ихь газатдиъ журналист Зубайдат Шябановайи гъибикIганси, улхьан йисариси ццира, ич коллективди, Урусатдин жара пIипIариъ яшамиш шулайидарин багъри культурайихьна, чIалнахьна вуйи маракьлувал артухъ апIбан бадали, душвариъ яшамиш шулайи ихь ватанагьлийирин теклифниинди, Москва ва Иваново шагьрариъ «Иблис билет» кIуру спектакль дивунча ва концертдин программа улупунча. Учуз теклиф апIбаз ва ужуб тешкиллувалиинди кьабул апIбаз Иваново шагьриъ яшамиш шулайи Исахан Сафарчиевдиз, Мурадхан ва Ханмягьямед Ханмягьямедовариз, Гьябид Гьяжимягьямедовдиз, Зелимхан Урцмихановдиз, Замир Исакьовдиз ва Москва шагьриъ яшамиш шулайи художник Шябан Шябановдиз кIваантIан чухсагъул пуз ккундузуз.

Жара йишвариъ спектаклар улупуз гъягъруган, жара театрариан режиссёрариз ва жара пишекрариз дих апIруган, театрин артистарин пишекарвал за шулу. Гьар режиссёриз чан хусуси хатI а. Майдин вазлиъ Казань шагьрин театрин режиссёр Дамир Самерханов Туфан Миннуллиндин пьесайиинди «Аьдермыш гъул`ан вуйи кьабир» кIуру спектакль дивуз гъиди. Гьацира учу кIулди ич коллективдиинди жара театрарин спектаклариз лигузра гъягъюри шулча. Артистариз дицдар лигбари аьхю кюмек апIуру.

– Театрин коллективдиз йисарилан вушра цIийи артистар лазим хьиди. Му ляхин шлихьан вушра апIуз шлуб дар. Дурар гьязур апIбакан фикрар апIури ачва?

– Узу Табасаран, Хив, Дербент районарин, Дагъустандин Огни ва Дербент шагьрарин образованиейин отделарихьна илтIикIури шулза. Театрин артиствалин пишейихъ юкIв хъайи, ужуди урхурайи ва ужуди табасаран чIал аьгъю баяр-шубар артистар гьязур апIру урхбан тешкилатарик кауз кюмек апIбан мумкинвалар агуз шулу. Гьацира дицдар баяр-шубар спектакларин гизаф касари иштирак’вал апIру сягьнйиригъ гъяузра гьязур вуча. Дурарихьан чпиз му пише кьабул шулуш ахтармиш апIузра хьибди ва сягьнайиин вердиш’валар гъадагъузра.

– Аьлимурад Асланбегович, йиз фикриан, аьхиримжи йисари ихь халкьдин театрихьна вуйи маракьлувал артухъ дубхьна. Гъийин вахтна театриз чан тамашичи а, пуз шулин?

Дугъриданра, аьхиримжи вахтна театриъ сягьнайин авадлугъар вахтнан тIалабариз дилигну гьязур апIурача. Гьарсаб спектаклиз, атIнарилан гъадабгъну, вари костюмар цIийидар гьязур апIурача. Учу, тамашичйир дагъустандинси, урус ва вари дюн’яйин классикайин драматургияйихъди таниш апIурача ва, артистарин артмиш`вализ фикир туври, урус чIалниинди «Культура – Дагъустандин бицIидариз» кIуру проектдихъдира ляхин гъабхувал давам апIурача. Мартдин 16-пи йигъан Лезги театриъ «Гъизилин шюхъ» кIуру бицIидариз гизаф кьабул вуйи спектакль улупунча. Дидин улихь «Дирбаш юкIв – кьяни улар», «Шубурпир – артухъур ву» кIуру спектакларра улупнийча. Гьацира, ихь районарин гъуларизра гъягъюри, «Сягьнайин устадари – Дагъустандин агьалйириз» кIуру проектдихъдира ляхин кIули гъабхурача. Гьамци ляхин кIули гъабхуз учуз мумкинвалар туврайи Дагъустандин культурайин министерствойиз чухсагъул пуз ккундузуз.

– Чухсагъул Аьлимурад Асланбегович! Ичв коллектив ич газатдин терефнаан вари дюн`яйин театрин Йигъахъди тебрик апIури, учвуз хъуркьувалар ва учву зигурайи зегьметниин рази вуйи тамашичйир ккун апIурача!