Гъубшу йис коронавирусдин тIягъвнихъди аьлакьалуди вари дюн’яйизси Урусатдизра лап гъагъиб гъахьну. Духтрариз кюмек вуди медицинайин вузариъ, училищйириъ урхурайи хайлин студентар, чпин хушниинди больницйириъ лихури, яшлуйириз, хул’ан удучIвуз даршлу ватандашариз кюмекназ гъюри гъахьнийи.
Гъи аьгьвалат яваш-явашди аьдати гьялназ гъюра. Хъа вушра, гьадму гъагъи вахтна, чпин уьмрикан фикир дарапIди, жарадариз кюмекназ гъафи жигьилар ухьу гьархну ккундар. Гьацдарикан сар Табасаран райондин ТIаттил гъулан вакил, Санкт-Петербург шагьриъ С.М. Кировдин ччвурнахъ хъайи Дявдинна медицинайин академияйин 6-пи курснан студент Айдин Аьлиевра ву. Ковиддин тIягъюн вари уьлкейиъ гъизгъинди тарабгънайи вахтна Айдин Москва шагьриъ, дявдин госпиталин уьру зонайиъ, вазариинди хулаз дурушди, лихури гъахьну.
Гъи Айдин чан академияйиъ дарсариъ а. Гележегдиъ дугъкан военный хирург хьиди. Духтирвалин пише-йихъ Айдиндин бицIи вахтнаанмина юкIв хъайи. Чан кIваъ айи хияларихъ хъуркьуз кьаст ади, дугъу мектебдиъра заан аьгъювалариз урхури гъахьнийи. Къайд апIувал лазим вуки, дугъу 2015-пи йисан ЕГЭ-йин шубуб предметдиан 244 балл гъадагънийи. Думу йисан урус чIалнаан варитIан заан – 93 балл гъазанмиш гъапIур анжагъ сар АйдинтIан гъахьундар. Гъи Айдин, чпин курснан старостайин ляхин кIули гъабхури, заан кьиматариз урхури, спортдиинра машгъул духьна. Хъа вари фтилан ккебгъну гъапиш…
Дугъан абйир-бабар ТIаттил гъулан мектебдиъ лихура. Адаш Аьгьмад физкультурайин мялим ву, хъа дада Угълангерек – логопед. Аьгьмад Аьлиев Хючнаъ ерлешмиш дубхьнайи бицIи-даринна живанарин спортдин мектебдин тренерра ву. Гьамусяаьт дугъу саки 30-тIан артухъ бицIидариз юкьяр дисбаан ва хиларихьди кчIихбан спортдин жюрйириан аьгъювалар тувра. Дугъу Айдинра спортдиин машгъул гъапIнийи. Дупну ккундуки, адашдин дарсар бали гьава-йиди гъюдучIвуз гъитундар. Мектебдиъ урхури имидитIан Айдин швнуб-сабан райондин, хъасин Дербент шагьриъ жюрбежюр талитариъ иштирак шули гъахьну. Гъябгъюрайи ва улихьна йисан Айдин, чав урхурайи академияйин тереф уьбхюри, Санкт-Петербургдиъ кIули гъушу спортдин хиларихьди кчIихбан жюрейин чемпионатариъ ва вари дюн’яйин армияйин спортдин дявдинна медицинайин эстафетайин талитариъ иштирак гъахьну. Думу талитариъ Урусатдин сатIи вуйи командайи сабпи йишв гъадабгъну.
«Ич академияйиъ военный ва духтирвалин ляхнар тархьну гъюра. Узу урхурайи курснаъ 170-рихьна студентар а. ВаритIан гъагъиди сабпи ва кьюбпи курсариъ урхуз алабхънийзуз. Фицики йигъну, дарсарин кьяляхъ, эскервалин ляхнар дургъбиин машгъул шуйча, хъа дарсарихьна гьязур хьуз йишвнутIан вахт шулдайи. Анатомия, гистология, физиология предметар варитIан читиндар вуйи. Хъа читинваларихьан гучI дапIну ккундар. Гележегдин уьмрин ужуб тажрубайиз иллагьки гьадму читинвалариан удучIвували тясир апIуру. Дарсарихьан азад вахтна больницйириз нубатчивал апIузра гъягъюри шулза. Тажруба адарди анжагъ саб теория-йиинди пишекар шлуб дар. Гележегдиъ ординатурайик кучIвуз ва дявдин госпиталиъ лихуз, ужур военный хирург-духтир хьуз кьаст айиз»,
– чан кIваъ айи сир ачухъ апIура Айдинди.
Прививкайикан улхури, дугъу гьамци гъапнийи: «Узу ковиддиз аькси прививка гъапIунза. Фицики учу му уьз-рихъди йигъан женгнаъ ача. Вари узуз таниш инсанариз му прививка апIбан теклиф дивраза. Амма прививка апIайиз, сифте ифдик ковиддиз аькси клеткйир каш ахтармиш апIру анализ дапIну ккунду. Инсан, чазра хабар дарди, му уьз-риан аьзарлу гъахьи дюшюшар а. Хайлиндарин уьзур саб жюрейинра лишнар адарди улдубчIвуру. Анализар туву вахтна антитела айивалиан чпи аьзарлу гъахьиваликан дурариз хабар шулу. Антитела аш, прививка дапIну ккундар. Фицики ифдик ковиддин инфекцияйиз аькси клеткйир кади прививкайин руб гъивиган, бедендиъ уьзур гъагъи гьялнаъди ачмиш ва инсандиз дидкан хатIа хьуб мумкин ву».
Аргъаж шулайи наслиз насигьят туври, Айдинди сифтена-сифте мектебдиъ туврайи бинайин образование гъадабгъуз тIагъру дарапIуб, математика дубгъуб, урус чIал гьацира аьгъязуз дупну, гъидритуб, абйир-бабариз, мектебдин мялимариз гьюрмат апIуб, дурарин гьарсаб гаф фикриз гъадабгъуб, аьдатар дургъуб, чIуру гъиллигъарихьан, лазим дару ляхнарихьан ярхла хьуб ккун гъапIнийи.
Айдин чпин хизандиъ аьхюрну велед ву. ИкибаштIан, абйир-бабари дугъак аьхю умуд кивра. Гьарсар абайи-бабу чпин веледдин хъуркьувалариинди дамагъ апIури шулу. Гъит Айдиндин майил-мадатар дугъ’ин гьарган рази- ди гъузри.
