Магьа хьадан тятIиларин вахт ккудубкIура. Гъюру гьяфтайиъ цIийи урхбан йис ккебгъди. Мялум вуйиганси, 1-пи сентябрь ихь уьлкейиъ аьгъюваларин Йигъси, хъа вари дюн’яйиъ ислягьвалин ва аьгъюваларин Йигъси къайд апIури шулу.

 

Гьаму йигъахъди аьлакьалу вуди, узу Дагъ.Огни шагьрин 7-пи нумрайин мектебдин директор Хадижат Аскендеровайихъди (шиклиъ) гюрюшмиш гъахьунза. Думу гюрюшдиъ мектебдин 1-пи сентябрихьна вуйи гьязурваликан сюгьбат гъубхнийча.
Хадижат Аьбдуселимовна 2008-пи йисхъан мина Дагъ.Огни шагьрин УО-йиъ ляхин гъапIу кас ву. 2021-пи йисан 13-пи июлиъ думу шагьрин 7-пи нумрайин мектебдин директорди тяйин гъапIну.

– Хадижат Аьбдуселимовна, магьа цIийи урхбан йисра улубкьура. Уву директорди лихурайи мектеб дидихьна фици гьязур дубхьна?

– Узу, Дагъ.Огни шагьрин 7-пи нумрайин мектебдин директорди кьюб ваз улихьна тяйин гъапIунзу. Мектебдин цIийи урхбан йисахьна вуйи гьязурлугваликан улхуруш, му коллективдиъ лихурайи вари мялимар узуз танишдар вуйиз, гьаддиз дурарихъди ляхин апIубра гъулайди алабхъуразуз. Дупну ккундуки, уьлкейин бицIидар цIийи урхбан йисахьна гьязур хьпаз РФ-дин Президент В. В Путинди аьхю фикир тувна. Гьацира Дагъ.Огни шагьрин администрацияйианра хайлин кюмек гъапIунчуз. Мялимарин, техработникарин кюмекниинди мектебдин дараматар гьякрахьди гъарсунча, вари ляхнар лазим вуйи къайдайиинди тамам гъапIунча. Яна, расвалин вари ляхнар ккудукIну, ич мектебдин дараматар цIийи урхбан йисан баяр-шубар кьабул апIуз гьязурди айич.

– Ккудушу йисарихь тевиган, образованиейин идарйир цIийи урхбан йисахьна гьязур апIбаъ, яв фикриан, фицдар дигиш’валар духьна?

– Дупну ккундуки, аьхиримжи вахтна уьлкейиъ образованиейин циркил деврин тIалабариз жаваб тувру дережайиз хуз туврайи фикир аьхюб ву. РФ-дин Президент В. В. Путинди ва РФ-дин Правительствойи уьмуми образование тувру мектебар, кьялан ва заан пишекарвалин урхбан идарйир урхбан тялукь пособйирихъди, китабарихъди тямин гъапIну. Ва гьацира ццийин йисан, ухьуз варидариз мялум вуйиганси, РФ-дин Президент В. В. Путинди мектебдиз гъягъюрайи гьарсар бицIириз 10 агъзур манат тувбан къарар адабгъну. Гьадмура ихь аьхю хизанариан вуйи баяр-шубариз кюмек гъабхьну, фицики, улихьна йисари, мисалназ, урхурайидариз китабар ва мектебдиз вуйи палтар масу гъадагъуз абйир-бабарин хайлин кьадар пул гъябгъюйи.
Ккудушу йисарик лигну, сачра, ццира мектебар цIийи урхбан йисахьна гьязур апIувалин ляхин заан дережайиъди кIули гъябгъюра. Дици вуйивал уьлкейин хайлин регионариъ ахтармишар гъуху РФ-дин мярифатнан министерствойин гъуллугъчйири тасдикь апIура. Баяр-шубар лазим вуйи китабарихъди тямин апIура, хъа РФ-дин Правительствойин терефнаан мектебарин месэлйириз аьхю фикир тувуз хъюгъна.

– Хъа мялимарин яша-йишдин гьял ужу апIбаъ фицдар дигиш’валар духьна?

– Шаксузди, баяр-шубариз образование тувбан ляхниъ асас йишв мялимди бисура. Дугъан ляхникан, дидихьна вуйи янашмиш’валикан, гьаддихъди сабси, дугъаз ляхин апIуз яратмиш дапIнайи шартIарикан урхбанна тербияйин ляхнин уьмуми дережа асиллу шула. Гъубшу 2020-пи йисан РФ-дин Президент В. В. Путинди мялимарин маважиб этапариъди хайлин за апIуз гаф тувнийи. Ва думу ляхин кIули гъябгъюра. Гъубшу 2020-пи йисхъан мина мектебариъ баяр-шубар урхурайи классарин идара апIурайи мялимариз 5 агъзур манат иливну. Ва ццийин йисанра 1-пи сентябрихъан мина мялимарин маважиб за апIбан гьякьнаан цIийи къанундиин къул дизигна.
Дугъриданра, гъийин девриъ мялимариз ва дурари апIурайи ляхниз артухъ фикир тувуз хъюгъна. Гьар йисан ЕГЭ-йиз фикир тувуб лазим шула, хъа мялимдин улихь читинвалар гизаф хьа. Мялимари зигурайи жафа аьхюб ву, гьаддиз дурари апIурайи ляхниз ухьу гьаммишан кьимат тувну ккунду. Мялимди бицIидар, урхурайидар ихь гележег, цIийи насил вуйиб саб вахтнара гьархри адар. Думу касарин тереф ухьура гьаммишан дюбхну, дурариз кюмек дапIну ккунду.

– Мектебдин коллективди уву фици кьабул гъапIну? Мушваъ швнур мялим лихура ва фукьан баяр-шубар урхура?

– Мектебдин коллективди узу вари терефарихъанди ужуди кьабул гъапIну. Коллективдиъ 62 мялим лихурайиз. Вари сартIан-сар ужудар касар ва пишекрар ву.
Ич мектебдиъ, уьмуми гьисабариинди, 1-пи сентябриъ саки 700 баяр-шубар партйирихъ деъди. Уьлкейин уьмуми гьисабарихь гъилигиган, Дагъ.Огни шагьриъ урхурайидарин кьадарнан дурумлувал харжиб дар. Думу улупуб му шагьриъ лап явашдитIан ис абхърадар. Хъа гьамусяаьт, жиниб дар, демографияйин месэла вари уьлкейиъ учIруди дийибгъна, гьаз гъапиш гъи аьхю пай хизанариъ анжагъ 2-3 бицIиртIан адар.

– Ихь сюгьбатнан аьхириъ увкан, мектебариъ урхурайи баяр-шубарихьинди ва мялимарихьинди илтIикIну, кьюб гаф пуб ккун апIураза.

– Гьюрматлу урхурайидар ва мялимар, абйир-бабар! Учву вари багарихьди улубкьурайи аьгъюваларин, вари дюн’яйин ислягьвалин Йигъахъди, цIийи урхбан йисахъди кIваантIан тебрик апIури, учвуз урхбаъ, ляхниъ заан хъуркьувалар, жандин мюгькам сагъ’вал, ичв хусуси ва хизандин уьмриъ хушбахтвал ккун апIураза.