6-пи декабриъ Табасаран райондин культурайин хулаъ Гьюкуматдин табасаран драмайин театри «Гъала» кIуру спектакль улупну. Думу 2018-пи йисан театрин коллективди сабпи ражари сягьнайиина адабгъу «Гъала» спектаклин жикъи ва цIиб дигиш дапIнайи вариант вуйи. Юсуф Базутаевдин «Гъала» пьесайин бинайинди думу сягьнайиин дивур театрин кIулин режиссер Жамбулат Гьябибов, хъа спектализ декорацйир гьязур гъапIур – Дагъустан Республикайин лайикьлу художник Аьбдурягьман Уьсманов ву.
«Гъала» драмайиъ Юсуф Базутаевди XVIII аьсриъ дагъустан халкьарин Надир-шагьдин чапхунчйириз къаршуди кIули гъушу гъати йивбарикан ктибтура. Пьесайин асас игитар, Заан Табасарандиз гъябгъюрайи ккуру рякъ уликк уьбхюри, душмнариз дурум туврайи ургур пягьливан ва дурарин кIубан чи ву. Шаири табасаран фольклориъ яркьуди тарабгънайи, гъала уьбхюри гъахьи гъардашарин ккуни чи биябур апIурайи кьисайихъди учв рази дарувал улупура. Ухьуз варидариз аьгъюганси, нагълиъ шуру, багъри халкьдиина кьадарсуз аьрвалар гъахи, майднариъ дишагьлийир, кьабидар, бицIидар уч дапIну, дурар гьяйвнарин ликарикк чIаркIури, «шагьдин гадар» гъапIу, цIийир кирчну, гъулар ургури гъахьи, йивну гъийихдарин ифйири гъярар уьру хьуз гъиту гъаних душмнин кьушмин аьхюриин юкIв улубкьну, чан чвйир масу тувну – дурарин тюфенгарин люлйириъ ва ханжларин гъашариъ кьилзи шид убзну, дурар чIур гъапIну.
Фольклорин эсерихъди гьюжатназ удучIвну, Ю. Базутаевди бинасузди биябур дапIнайи шуран сурат жараси улупура. «Дагълу аьдатариинди вердиш дапIнайи табасаран шуру чан чвйир ва багъри халкь инсафсуз душмниз масу тувуб мумкин дар» – магьа пьесайиъ ачмиш апIурайи асас фикир. Заан устадвалиинди чпин ролар уйнамиш гъапIу табасаран театрин артистари авторин ният гьарсар тамашичийин фагьмиъ ижмиди тасдикь апIруганси, чан гирами чвийирихъ мягьрум гъаши чуччун кIван аьзаб, гьарай гьисс апIруганси улупну.
Пьесайин сюжет гьамциб ву: Ургур чвуччвунна сар чучун гъалайиина дуфнайи туристариз экскурсйир гъахрури мушв’ин дегьзаманайириъ гъахьи гьядисйирикан ктибтура.
Спектаклиз лигуз Табасаран райондин Хюрккарин, ТIаттларин, Гьемшнигъарин, Халгъарин ва Гум’арин кьялан мектебариъ урхурайидариз дих дапIнайи. Гьелбетки, жигьил тамашичйириз ва мялимариз спектакль кьадарсуз кьабул гъабхьнийи.
Гьемшнигъарин мектебдин директор Гьямзат Гьяжимягьямедовди, драмайин спектаклин гьякьнаан чан фикрар ачмиш апIури, гьамци гъапнийи: «Спектакль учуз лап кьабул гъабхьунчуз. Артистарира кIваантIан, юкIв хъади, чпин ролар уйнамиш апIура, хъа вушра узуз жаради Динара Гьясановайин устадвал къайд апIуз ккундузуз. Дугъу ургур чвуччвун чуччун роль уйнамиш апIруган, залиъ айидарин уларилан нивгъар гъягъюйи. Дугъан дих лап зирингди ебхьуйи. Дугъу чIиви дихниинди мяъли апIруган, кIул’ин али чIарар чIиргуйи. Ихь имбу артистаризра, гьадгъуси, чIиви дихниинди мяълийир апIуб теклиф апIурача. Гьемшнигъарин мектебдин коллективдин терефнаан Динара Гьясановайиз лап аьхю чухсагъул мялум апIуз ккундузуз».
Гьемшнигъарин кьялан мектебдиъ урхурайи Карина Ярягьмедовайиз (9-пи класс), Алина Мамедовайиз (9-пи класс) ва Сафаряли Фарзялиевдиз (8-пи класс) Динарайи уйнамиш гъапIу роль лап кьабул гъабхьну.
«Динара Гьясановайи Рейгьанатдин роль кIвак кабсруганси уйнамиш гъапIнийи, – гъапнийи дурарира. – Гьацира Надир-шагьдин кьушмарин башчийин роль уйнамиш гъапIу Дагъустандин лайикьлу артист Аьгьмед ТIеибовра лап кьабул гъахьнийчуз. Дугъазра аьхю чухсагъул мялум апIурача. Саб гафниинди, му спектаклиъ иштирак гъахьи гьарсар артистди чан заан бажаранвал улупну. Дурариз варидариз ва кIулди Табасаран театрин коллективдиз гьамцдар ужудар спектаклар дивбаз аьхю чухсагъул кIурача, ляхниъ хъана заан хъуркьувалар ккун апIурача ва дурарин цIийи спектаклариз ккилигурача».
Спектакль «Пушкиндин карта» кIуру гьюкуматдин программмайиинди улупнайиб вуйи.
Спектаклиъ ролар уйнамиш гъапIдарин ччвурар:
Экскурсйир гъахрур – Аким Сяидялиев; Рустам-кьади – Табасаран вилаятдин аьхюр, ургур чвуччвунна сар чуччун адаш – Дагъустандин лайикьлу аьртист Ризван Аскеров; Гьижар – ургур чвуччвунна сар чуччун дада – Къистаман Агъамягьямедова; Рейгьанат – ургур чвуччвунн чи – Динара Гьясанова; Шербан – гьавалу дишагьли – Дагъустандин лайикьлу аьртист Гюльнисе Агъаева; Аьлихан – малла – Дагъустандин лайикьлу аьртист Сабир Мевлютов; Гюльседеф – гъари – Бикеханум Ражабова; Къазим паша – Надир-шагьдин кьушмарин башчи – Дагъустандин лайикьлу аьртист Аьгьмед ТIеибов; сарпи турист – Загьир Сагитов; кьюрпи турист – Фаина Аьбдуллаева; шубурпи турист – Маркизат Гьяжимягьямедова.
