Вари Урусатдиъ тарабгънайи коронавирусдин тягъвнихъди аьлакьалу аьгьвалат гьелелиг гъагъибди гъубзра. Саб суткайиъ (1-пи феврализ вуйи улупбариинди) ктIерццдарин кьадар 17487 кас, хъа гъийихдарин – 668 кас дубхьна. Дагъустан Республикайиъра коронавирусдин тIягъвнихъди аьлакьалу аьгьвалат ужуб дар.

 

Мисалназ, улихьнаси Дербент шагьриъ коронавирусдин тIягъюн ва ОРВИ-йин уьзрар тарагъувалин аьгьвалат читин гъабхьну кIури, карантин мялум гъапIну. Дербент шагьрин ЦГБ-йин кIулин духтир Девлетхан Мирзахановди му гьядиса арайиз гъювалин себебарикан узуз ктибтну.

– Гьамусяаьт ихь уьлкейиъ му хаинкар уьзри гьар йигъан фукьан инсанар гъирмиш апIураш, шлиз хабар а, шлиз – адар. Амма ухьу му тIягъвниз аькси женг гъабхбахьна жавабдарвалиинди янашмиш шуладархьа.

Кьюрдун эвел – му гизафси грипп чIиви шулу вахт ву. Грипп дупну, дидиз фикир туври шулдархьа, амма думу, вахтниинди духтрихьна илтIитIикIиш, лапра хатIалу уьзур ву. Коронавирусдин тIягъвнихъди ва ОРВИ-йин уьзрарихъди аьлакьалу аьгьвалат гъагъи хьуз хъюгъюбси, дурариз аькьси серенжемар гъахуз хъюгъюнча. Баяр-шубарин арайиъ аьзарлу хьпан дюшюшар артухъ шулайивалихъди аьлакьалу вуди, Дербент шагьрин администрацияйин главайин къарарниинди, мектебар, бицIидарин багъар вахтназ вуди хъяркьбан къарар адабгъну, ва гьамусяаьт хайлин мектебар карантиндиъ а. Амма тIягъвнин сяргьятар яркьу шулайивализ, хъа аьзарлуйирин кьадар артухъ шулайивализ лигну, гьелелиг карантин алдабгъуз гьялак шуладар. Медицинайин гъуллугъчйири, гьеле мичIлишнар имиди, ОРВИ-йин уьзрариан ва коронавирусдин уьзриан аьзарлу шулайидарин кьадар ис абхъру пуз шулдар кIури, мялум гъапIну.

Му гриппдиан ва коронавирусдиан аьзарлу хьуз варитIан гизаф хатIа айидар гъагъдиъ айи дишагьлийир ва бицIидар ву. Дурарин иммунитет, иллагьки, зяифди ву.

Гьамусяаьт Дербент шагьриъ кетIерццнади ашкар гъапIдарин арайиъ 127 бицIир а. Дурарикан 52 бицIир коронавирусдиан, имбудар ОРВИ-йин уьзрариан аьзарлу духьна. Гьелелиг больницйириъ читин гьялнаъди дахънайи бицIидар адар.
Уьзур гьииди гъябгъюра кIури, ич духтрарин гюзчиваликкди гизафдари хулариъ амбулаторно сагъ апIбан курсар гъахура. Эгер сагъламвалин гьял пис дубхьну, температура 38 градустIан за гъабхьиш, зенг гъапIубси тяди гъягъюз ич духтрара гьаммишан гьязурди а. Лазим вуйи дармнарихъди тямин апIурачу.

– Улихьнаси «Табасарандин нурар» газатдиъ, Дербент шагьриъ коронавирусдин уьзурихъди аьлакьалу аьгьвалат харжиб ву кIури, макьала чап гъапIнийи. Гьаддихъанмина му месэла гьял апIбаъ фицдар дигиш’валар гъахьну?

– Гьамусяаьт коронавирусдин «омикрон» штамм Урусатдин 74 региондиъ ашкар дубхьна. РФ-дин сагъламвал уьбхбан министерствойин пишекрари, коронавирусдин «омикрон» штаммдин «хьубпи лепе» шубуб-юкьуб вазлин арайиъ гъубзиди кIури, мялум апIура. Хъа гъубшу гьяфта-йихъанмина коронавирусдин уьзрихъди аьлакьалу аьвалат гъагъи хьпаз асас фикир туври, гюзчивал гъабхури, му мусибатнаан удучIвунча. Духтрари, коронавирусдин «омикрон» штаммдиан аьзарлу хьпан лишнар адарди кетIерццнайидарин кьадар артухъ ву кIури, мялум апIура. Гьамусяаьт уьру зонайиъ айидар вари районариан ва Дагъ.Огни шагьриан дуфнайи агьал-йир ву. Дербент шагьриан думукьан кетIерццнайидар адар.

– Гьамусяаьт Дербент шагьриъ коронавирусдиз аькси вакцинайин рубар йивбан серенжемар фици кIули гъюгъюра?

– Уьзриз акьси рубар йивувал фукьан вушра зяифди ву. Дербент шагьриъ вакцинайин рубар йивнайидарин кьадар анжагъ 37195 кастIан дар. Миди 47,7 процент тяйин апIура. Шагьриъ дуланмиш шулайи инсанарин кьадарназ гъилигиган, му лап цIиб ву.
Йиз фикриан, инсанари коронавирусдин уьзриз акьси рубар йивбан бадали, психологарин, аьлимарин кюмек лазим ву, дарш ухьхьан му уьзрихъди аькси женг гъабхуз хьибдар.

Гъи, кетIерццну, учухьна илтIикIурайидарин аьхюну пай рубар диривдар ву. Гьамусяаьт уьзур тарарабгъувалин, дидин улихьишв бисбан бадали, ижмиди уьлчмйир кьабул дапIну ккунду. Сарун жараси кIул адабгъуз шулдар.
Къайд апIураза, гъагъи уьзур ликриин илмиди ктапIуз ккунидари гизаф пай зарар тувра. Саспи инсанар, чпи кетIерццнайиваликан ва карантиндиъ айиваликан хабар тутруври, кючйириъ лицура, ва алахьу касарихъдира гаф- чIал апIури, жарадарикра уьзур капIра. Магьа гьамци му уьзур тарабгъура.

Ихь сюгьбатнан аьхириъ хъанара пуз ккундазуз. Дагъустан Республикайин кьибла терефнаъ дуланмиш шулайи гьюрматлу агьалйир, гъи учвухьна аьхю тIалабниинди илтIикIураза.
Му инсафсуз уьзри фукьан ихь ужударстар духтрар, аьлимар ва имбу, ухьуз гирами касар арайиан гъухну. Гьамус ихь арайиъ хъанара коронавирусдин «омикрон» штамм ачмиш дубхьна.
Йигълан-йигъаз гьяракатниинди артмиш шулайи вирусдин цIийи инфекцияйиз ухьу вари сатIиди аькьси духьну, дидихъди женг дубхну ккунду. Мициб мусибатнан аьгьвалатнахьан ухьхьан анжагъ уьзриз аькьси вакцинайин рубар йивбииндитIан азад хьуз хьибдар.