Гьар йисан 4-пи июнь вари дюн’яйиъ агрессияйин балайикк ккахъу, саб жюрейинра тахсир ктру вари халкьарин бицIидарин йигъси гъайд апIура. Му йигъ 1982-пи йисан, Палестина гьюкуматдин месэла арайиз гъафиган, ООН-дин Генеральный Ассамблеяйин гьяракатниинди дих гъапIу сессияйиъ тяйин гъапIнийи. Думуган Палестинайинна Ливия гьюкуматарин хайлин бицIидар Израиль гьюкуматдин дявдин гуж апIбариан гъийихнийи.
Учхьанра му йигъхьан ва агрессияйикк ккахърайи бицIидарин учIру месэлайихьан ярхла гъузуз гъабхьундарчухьан.
БицIидарикан ва дурарин гележегдин темайикан улхури, я гъийин девир, я шаду байвахт, я дадайин манишин дярябкърайи бицIидар кIваин дарапIди гъитуз шулдар. Дурар асас вуди дявдин гьяракатарин операцйиригъ гъяхьнайи бицIидар ву. Дявдин гьюжатариъ, террористарин гьяракатариъ гъийиху ва бейхабарди гъудургу бицIидарин гьякьикьи кьадар фукьан вуш, гьеле дюзди сарихьанра пуз шуладар. Аьхюдари арайиз хурайи дявйириъ гизаф бицIидар гъийихну. Ватандин Аьхю дявдин вахтари немцарин концлагерариъ гаш’валиан гъийиху, крематорйириъ жан илмиди гъургу, тIуркIру яракьарин тикйири ва душмнарин гюллйири гъурку бицIи жанар фици кIваин дарапIди гъитхьа?! Дурар вари Аллагьдиз бакар ишри.
БицIидар жарадариндар шлуб дар
Ихь бицIидар, дявдин гьяракатариъси, аьдати уьмриъра инсафсузарин бацаригъ гъяхьра. Мисалназ, террористари Тель-Авивдин «Дельфинариумдин» гъваъ бицIидариинди абхъуз гъитган, хъа гьацира дурари Бесландин мектеб гъибисган, 330-тIан артухъ бицIидар гъийихну. Кафари Осетияйиъ гираввализ бицIидар гъидису террористарин инсафсузвали ва эдебсузвали вари дюн’яйик гъалабулугъвал кипнийи.
БицIидарин аьзабарикан улхури, дурар гьар йигъан аьдати уьмриъра аьрваларихъна хпан дюшюшар алахьура. Мектебдиъ, кючейиъ, хизандиъ бицIидарихьна илзигури янашмиш шулайидарихьна вижнасузди мугъузанай. Кюгьне вахтари бицIирихьна чан хусуси ихтиярар айи бегьем инсандихьнаси янашмиш шули гъахьундар. БицIир масу туври вая шей’арихъ гьюдюхюри гъахьну. БицIир анжагъ абйир-бабарин варисвали ва гъайгъушну уьрхюйи. Гъи бицIидарин ихтиярар уьрхюрайи декларация а. Думу къанундин къайдйиринна ихтиярарин актнаъ бицIириз, гьаму дюн’яйин вакилизси чан хусуси ихтиярар айиваликан дибикIна. Амма дурар гьисабназ гъададагърайи, бицIирин сес деребхьри, дугъ’ина аьзабар хурайидарра а. Дурариз инсанар пуз шуладарзухьан, ва дицисдар инсафсузарин хил’ан аьзабариъ ахъу ихь малайикарра кIваин апIурхьа. Узу Дагъустандиан сабкьан дюшюш туврадарза. Ва гъудургу инсанар агру «Лиза Алерт» жямяаьтлугъ тешкилатдин вакиларин гафариинди, ихь республикайиъ бицIириина аьрвалар гъахи, варидиз мялум гъабхьи анжагъ саб Каспийск шагьриан вуйи бицIи Камилайихъди аьлакьалу дюшюштIан адар. Хъа бицIидар жарадариндар шлуб дар.
Хил алдабгъ, Самира
Ингушетияйиан вуйи 4 йисаъ айи бицIи шуран ччвур гьаму йисан апрель вазлин аьхирариъ бицIи муддатнаъ вари дюн’яйиз мялум гъабхьну. Дугъан жикъи бицIи уьмур дадайин ва бабан зулмариан кьатI гъабхьну. Учв гьаму дюн’яйилан гъягъювалиинди дугъу хизандиъ аьрваликкна хурайи бицIидариз фикир тувбакан ва дурар вахтниинди ашкар апIбакан гьарай гъапIну.
ЙикIру гьялназ гъяйиз дурччвнайи бицIи Самира апрелин аьхирариъ больницайиъ ахъру. Майин 9-пи йигъан думу амрихъна гъюру. Духтрари шураз дугъхьан нефес хътабгъуз шулайиваликан, амма гьелелиг думу гъагъи гьялнаъ айиваликан мялум гъапIнийи. Ингушетия Республикайин бицIидарин больницайин ва реанимацияйин отделениейин кIулиъ айидари шуран уьмур уьбхюз Москвайиан вуйи духтрарихъди вари рякъяр агурайи. Амма бицIирин бедендиз туву гъагъи зулмари думу сагъ апIуз мумкинвал тувундайи. Самира 16-пи майиъ кечмиш гъахьну. Риш аьхиримжи рякъюъ тIауз агъзрариинди инсанар уч гъахьну. Дугъан зулмар гьисс апIури гъахьи саки вари жилар бицIирин накьвдихъан ишури, хил алдабгъ, Самира, кIури, гъягъюрайи. Варидин фикир саб вуйи – тахсиркрариз жаза тувуб. Шур’ина аьрвалар гъахи дада ва баб дустагъ дапIна. Думу дадайиз СамиратIан сад йисан аьхю риш ва сад йисандин бицIи бай ими.
Жавабдарвалихъна гъахну
Ростов шагьриан вуйи 7 йисаъ айи Александрин уьмурра дадайин ва дугъахъди нюкгьиъ адарди яшамиш шулайи жилирин хил’ан кьатI гъабхьну.
Му дюшюш 2015-пи йисан гъабхьиб вуйи. Пиянди айи, яш 21 йис дубхьнайи дадайин адахлуйи, Александр мютIюгъ апIуз ният ади, дугъаз яманди йивуз хъюгъру. Духтрарин ахтармишарин кьяляхъ мялум гъабхьиганси, бализ духьнайи зийнари дугъаз йивури садпи йигъ даруваликан шагьидвал апIурайи. Угъраш гъидисну, хъа чан бал’ина хурайи аьрваларихьна вижнасузди лигури гъахьи дада сифте жаза тутрувди гъузну. Мидланра гъайри, думу дишагьли, балин майит майитханайиъ гъибтну, Москва шагьриз концертдиз гъягъюру. Александр кечмиш духьну 11 йигъ улдубчIвбан кьяляхъ кивну. Бай накьвдик кивбан кьяляхъ Ростовдин агьалйир, дишагьли жавабдарвалихъна хуб ккун апIури, пикетдиз удучIвган, дугъ’ина уголовный дело гъитIибккну.
Велед гатIахьну
Санкт-Петербургдиан вуйи Оксана Гагаринайи чаз гъахьи бицIи риш гьадму йигъан йивну йикIуру ва гъанавдиз гатIахьуру.
Саб гьяфтайилан бицIирин майит 53 йисан яшариъ айи дишагьлийиз бихъуру. Судмедэкспертари тасдикь гъапIганси, бицIирин мухрик ва фуник гаркIал йивну, 7 зиян кайи.
О.Гагарина гъидисну. Жвуваз гъахьи велед йивну дукIну гъанавдиъ иту дишагьлийи 4 йис мидиз улихьнара гьамциб тахсиркарвал гъапIуваликан мялумат тувну. Риш бицIир хуз гъагъдиъ айиваликан дугъан абйир-бабаризкьан хабар адайи. Думу уьмурлугдиз дустагъдиъ итна.
Интернетдиъ, къанун уьбхру органарин мялуматариъ, МВД-йин хабрариъ жюрбежюр йисари багахьлуйирин, абйир-бабарин хил’ан бицIидар зулмарикк ккахьувалин гьякьнаан лап гизаф дюшюшар а. Бязидар урхруган гучI шулу, улариина нивгъар гъюру, жандиз хар утIубчIвуру. БицIидариина хурайи зулмар, йивну йихувалар, аьрвалар, рихшандвалар кудухну ккудукIуз шулдар. Хъа думу бицIидарин хизанарин гъвалахъ гъуншйир яшамиш шула, дурарихьна дустар, таниш касар, багахьлуйир хяларди гъюра. Гьаз ухьуз бицIидарин кIван гьарай ебхьурадар?! Яраб, инсандиз фукьан инсафсузвал тувнайкIан?! Вягьши гьяйванатари бицIидарик кучудар. Узуз дицисдар имансузариз пуз гафар дихъурадарзуз. Хъа дурар инсанар дар. Дурар яшамиш шули дустагъдиъ гъитувал гьяйиф ву.
