Дагъустандиъси, хъа асас вуди Мягьячгъалайиъси, гизаф маршруткйир айи шагьур ихь уьлкейиъ тек-бирра дибрихъур. Айи рябкъбариинди, шагьрин айитI варжтIан артухъ маршрутдин линйир а, хъа гьарсаб линияйиъ, асккан гьисаб гъадабгъиш, инсанар гъахру 50 маршруткйир лихура.
Хъа инсанар гъахурайи гьарсаб маршруткайин, дурарин гьялнан, гьякьнаан, инсанар гъахуз дурариз ихтияр айи лицензия аш ахтармиш апIбан ляхин республикайиъ айи Ространснадзорин Управлениейин гъуллугъчйирин гюзчиваликкди гъабхура. Гьамусяаьтна инсанар маршруткайиъди гъахбан, яна думу ляхин тамам апIуз ихтияр ади лихурайи дарихъди ва сирниккди лихурайидарихъди вуйи ляхин фици гъябгъюраш гьерхри, улихьнаси узу СКФО-йиъ ерлешмиш дубхьнайи Ространснадзорин МТУ-йин начальникдин заместитель, Дагъустандиъ айи Ространснадзорин Управлениейин начальник Муртузяли Муртузялиевдихъди гюрюшмиш гъахьунза.
Дугъу мялум гъапIганси, СКФО-йин Ространснадзорин МТУ-йин начальникди Дагъустан Республикайиъ шагьрарин айитI инсанар гъахру маршруткйир анжагъ улупнайи ва лазим вуйи йишварихьтIан дедрерккбан вазифа улихь дивна. Мидланра гъайри, улихь дивнайи сабсана вазифа гьадму вуки, инсанар федералин къанундиъ улупнайи вари тIалабар уьрхюри гъахувал. Яна, республикайиъ му месэла асас гюзчиваликкди ва къанундиинди тамам апIувал ву.
«Му месэла ужуди гьял апIбан бадали, РД-йин транспортдин ва рякъярин мяишатдин Министерствойира гьаммишан учухъди сабси ляхин гъабхура. Министерствойин жягьтлувалиинди инсанар гъахру автобусари, машинари, маршруткйири къайда уьбхбан, яна думу цирклиъ ляхин фици гъябгъюраш лигру комиссия тешкил дапIна. Вазлин арайиъ 2 ражари, цирклиъ алахьурайи асас читин месэлйир, транспортдин компанйирин кIулиъ айидаризра дих дапIну, гьял апIура.
РД-йин Минтрансди тешкил дапIнайи комиссияйиз дахил шули, ич управлениейин гъуллугъчйирира Мягьячгъала, Хасавюрт, Къизлар, Къизилюрт, Буйнакск, Дербент шагьрариъ ва Дербентна Къизлар районариъ пассажирар гъахбан гьякьнаан вуйи ляхниъ иштирак’вал гъапIну. КIули гъубху ляхин асас вуди 220-пи нумрайин Федералин къанундин гьякьнаан вуйи месэлайихъди аьлакьалуб вуйи», – гъапну Ространснадзорин Управлениейин начальникди.
Республикайин Ространснадзорин Управленийи, РД-йин Минтрансдихъдиси, гьацира РД-йиъ айи МВД-йин УГИБДД-йихъдира сатIиди ляхин апIура.
Муртузяли Бибалаевичди туву мялуматариинди, 2018-пи йисандин арайиъ, Федералин къанун уьбхюраш ахтармиш апIбан бадали, РД-йин Ространснадзоринна УГИБДД-йин гъуллугъчйири 276 рейдар гъахбан серенжемариъ 5710 аьдад техника ахтармиш гъапIну. Натижайиъ административ къайда чIур апIувалиан 3396 протокол гъидикIну. Гьаму ляхин кIулиъ гъабхбиинди, инсанар гъахуз лицензия адарди, яна сирниккди, инсанар гъахурайи жюрбежюр маршруткйирин, автобусарин 100 водитель административ жавабдарвалихьна жалб гъапIну.
«Вуйибдиз чан вуйибси дупну ккунду, гьяйифки, республикайиъ гьелелиг къанунсузди лихурайи инсанар гъахру машинар гъузра. Дурарин кьадар йигълан-йигъаз кам шула. Дицдар водителар гьамусра лихури гъузбан асас себеб – инсанар гъахуз ихтияр туврайи лицензия гъадабгъувал чарасузвалси дярябкъювал ву.
Республикайин саспи шагьрарин рякъяриъ гьамусра къанунсузди автобусар хъаърайи йишвар а. Гьадму шагьрарин кIулиъ айидарин фикрариинди, къанунсузди пассажирар гъахру автобусар рякъюъ тIаърайи пунктарин гьякьнаан вуйи месэла учу гьял дапIну ккунду. Хъа 131-пи нумрайин Федералин къанундиинди, му дурари гьял дапIну ккуни ляхин ву», – гъапнийи Муртузяли Муртузялиевди.
Республикайин Ространснадзорин начальникди ихь республикайиъ пассажирар гъахбан ери за апIбан ва чпин ляхниъ алахьурайи читинвалариканра гъапнийи. Дугъан гафариинди, пассажирар гъахбан ери за апIбан бадали, му месэлайихъди аьлакьайиъ айи вари органари мушваъ иштирак’вал дапIну ккунду. Ужуб ерийиинди ва хатIасузвалиинди пассажирар гъахбан бадали, варитIан чарасуз вуди ва мянфяаьтлуди ишлетмиш дапIну ккуниб лицензия ву.
Мисалназ, гъийин йигъ гъадабгъиш, лицензия адру автобусарихьан вари лихурайи рякъюз удучIвуз шуладар. Гьаддиз дурар вари ич гюзчиваликк кка. Хъа фикир гъапIиган, гъи ухьу вари – ахтармиш апIурайи органар, му цирклиъ лихурайи дилаварчйир, республикайин агьалйирра машинар гъягъру рякъюъди ужуди, хатIасузвалиинди инсанар гъахбиин машгъул ву. Гьаддиз сабпи нубатнаъ транспортдин нормйир ва къанунар ижмиди дюрхну ккунду. Гьадмуган рякъяриъ аварйирра, инсанар йихуваларра цIибтIан хьидар.
