Йиз багъри гъул

«Йиз багъри гъул» конкурс

Яв тарих адлу дубхьну а дюн’яйиз.
Аьхир адар увкан кIурай гафариз
Узу лицру хуш юрдариз, жан гъурбан,
Гьар вахтна кюкди ккапIнайи ихь Ватан.
(Аь.Аьлимурадов)

Гьаму уччвудар гафар йиз Табасарандикан дупнайидар ву.

Узу Хючна гъулаъ бабкан гъахьунза. Йиз багъри гъул Табасаран райондин гьацIкьял ву. Гъул Рубас нирин гъирагъдихъ ерлешмиш дубхьна. Табиаьтдин утканвали – дагълари, яркврари, дюзенари гьарсар кас мюгьтал апIуру. Табасарандин утканвал гъябкъю хяларикан шли-вуш думу Швейцарияйихъди тевну. Гьамус йиз юрд «кьюбпи Швейцария» кIурира мялум ву. Ав, ихь яркврар, нирар, дагълар, чюллер – му ухьуз тувнайи девлет ву. Хьадукран аьхириъ ва хьадан эвелиъ ихь табиаьт гьациб умунвалиъ ади шулуки, бабкан гъашихъан мина Табасарандиъ яшамиш шулайидарра кмиди дид’ин гьяйран шулу. Гьаму гюзел табиаьтдин шиклари, гюрчегвали юкIв абцIиган, дидкан дарпиди гъузуз даршул. Ва ухьуз чIал тувна. Ав, читинуб вари жара халкьариз, хъа мяълибсиб, шадди хьадну жабгъурайи нирин сессиб – ихь халкьдиз.

Ич гъулаъ гизафси табасаранарар ва азербайжнар яшамиш шула, хъа мушваъ жара миллетарин вакиларра а. Табасаранар гизаф гьюрмат апIру инсанар ву.
Ухьу фици ужуди хялар кьабул апIуруш, варидариз аьгъя. Шаирари ихь табиаьтдиз, ихь дишагьлийири урхру уткан халачйириз гизаф шиърар бахш дапIна.
Узу табасаран миллетдин вакил вуйивалиин дамагъ апIураза.

Йиз гъулан тарихдин ядиграрикан саб «Ургур чвуччвун гъала» ву. Думу гъалайикан гизаф ихтилатар а. Гъалайиъ дирбаш, зегьметниин юкIв али, чпин ватан гизаф ккуни, чпин халкь душмнарихьан уьбхюз гьязур вуйи гъардшар яшамиш шули гъахьну. Улихьдин девриан мина иранари фукьан аьзиятар, аьрвалар гъахну ихь халкьдин кIул’ина! Урусатдин халкьарихъди сабхилди табасаранари ихь Ватан фашистарихьан гъюбхну. Гьаму дявйириъ табасаранари чпин ккабгъуз даршлу игитвал, ислягьвалихьна вуйи ккунивал улупну.

Ич гъулхьан ярхла дарди Рибчрайра ерлешмиш дубхьна Гъарзарилан шид убсрайи йишв гизаф уткан йишв ву. Дина ихь республикайин вари терефариан туристар гъюру. Мушвахь рягьятвал гъадабгъуз вари мумкинвалар хьа. Гьяйифки, гъафи туристари гизаф хъархъас гъибтру, уткан табиаьт чиркин апIуру. Ухьу ухьуз Аллагьди туву табиаьтдин марццивал дюбхну ккунду.

Эгер узхьан гьерхиш: «Фу ву увуз багъри юрд?», узу кIурза: «Гьаму дагълар ва нирар, яркврар ва чюллер, йиз бабан чIал ва йиз багъри халкь, йиз дустар, абйир-бабар, йиз мектеб – му вари йиз багъри Ватан ву».

Гизаф а дюн’яйиъ гюзел йишвар, амма варитIан багьади вузуз йиз Ватан – Табасаран.

Узу Хючна гъулан «Юлдаш» ЦО-йин 10-пи классдиъ урхураза. Мектебдиъ ужудар мялимар лихура. Дурари учуз дерин аьгъювалар тувра.
Узуз йиз гъул гизаф ккундузуз, узу мушваъ яшамиш шулайивалиин гизаф шад вуза.