Дюн’яйиинна халкь гъахьихъан мина, чпин дуланажагъ, яшайиш ва хъапIрайи уьмрин рякъ-раж дюзди гьаъбан бадали, Аллагьу Тяаьлайи инсанариз жюрбежюр сяняаьткарвалар тувна. Гьацдарикан варитIан гирами, багьалу ва инсаниятлу пише мялимвал ву. Саб кIуруб, мялимди гьарсар касдиз илимдин аьгъювалар тувра ва дугъкан халкьдиз мянфяаьт ва хайир хру сяняаьткар кас ктаура. Кьюб кIуруб, гьарсар касдиз 10-15 йисандин манзилнаъ тербия туври, уьмрин гьякьлу рякъ улупури, мялимди бицIирикан инсан ктаура.

 

Му макьалайиъ ихь газат урхурайидариз Хив райондиъ Кьуликк гъулаъ бабкан гъахьи мялим Везирхан Гюлечевдикан ктибтуз ккундузуз. Узуз айи мялуматариинди, ноябрин 1-пи йигъан дугъан 80 йис шула.

Везирхан Гюлечев 1939-пи йисан Мурадхан Гюлечевдин аьхю хизандиъ бабкан гъахьну. Мурадхандиз ва дугъан хпир Гюлперийиз ургур велед айи: Разья, Везирхан, Рамазан, Къизейбат, Гюлейбат, Гюлеч, Гюлжигьан. Рамазан гьамусяаьт КIежюх поселокдин больницайиъ духтирди лихура, Гюлеч сифте Мягьячгъала шагьриъ ревизорвалин ляхниъ гъилихну, хъа гьамусяаьт Хиварин гъулаъ яшамиш шула, хъа дурарин шубар ужудар халачичйир, намуслу ва игитлу бабар ву.

Хизандиъ аьхюну велед хьуб жавабдарвалин месэла ву. Аьхюну риш дадайин кюмекчи шулу, хъа аьхюну бай – гагайин кюмекчи. Дурар чпин уьмриъ фици гъягъюри гъахьиш, гизафси имбударра гьадрар гъушу рякъюъди, аьхю гъардаш – чи нумунади дидисну, гъягъюру.

Мурадхандин ва Гюлпе-рийин веледариз ХХ аьсрин 30-пи йисарин аьхириъ ва Германияйихъди вуйи дявдин ва дявдин кьяляхъ вуйи читин йисари яшамиш хьуб алабхъну. Дявдин улихьна дурарин хизандиъ шубур велед гъахьну, имбудар – дявдин ва кьяляхъна вахтари. Думу читин ва гашлу йисари гизаф инсанар гъийихну, амма Мурадхан ва дугъан хпир Гюлпери Аллагьу Тяаьлайин кюмекниинди вари читинвалариан игитвалиинди удучIвну. Дупну ккундуки, дявдин йисари сарпи шубур велед уьрхюз ризкьнан читинвал алабхъган, Гюлпери чан булушкана арсран камар масу тувуз мажбур гъахьну.

Дявдин кьяляхъ ургуд йис тамам гъабхьиган, Везирхан сабпи классдиз Кьуликк гъулан гьязурлугъ’валин мектебдиз гъушну, ва мушваъ 4-пи класс ккудубкIну, Ляхла гъулан ургуд йисандин мектебдиъ ва 1958-пи йисан Ккуми гъулаъ тазади ачмиш гъапIу мектебдин 8-пи классдиъ урхувал давам гъапIну. Мектебдин кьяляхъ дугъу заан аьгъювалариинди Дербент шагьриъ мялимар гьязур апIру училище ккудубкIуру ва 1961-пи йисхъан мина Ляхлаарин сифте миржид йисандин, хъа кьялан мектебдиъ бабан чIалнан дарсар кивру мялимди лихура. Сакьюдар йисарилан заочно вуди Везирхан Гюлечевди ДГПУ-йиъ филологияйин факультетра ккудубкIуру.

Гъи Хив ва Табасаран районариъ Везирхан мялим аьгъдру кас бажагьат ашул. Чан ляхнихьна баркаллуди янашмиш хьпаз ва хъуркьувалар ади лихбаз лигну, Везирхан мялим «РСФСР-ин халкьдин просвещениейин отличник» ччвурназ лайикьлу гьахьну ва «Баркаллу зегьмет зигбаз лигну» медалиинди лишанлу гьапIну.

Везирхан Мурадхановичди, 1 йисан пионервожатыйди, 18 йисан Ляхла гъулан мектебдин директорин заместителди, тербия тувбан ва тешкиллувалин кюмекчиди дилихну, му мектебдиз 49 йисандин уьмур бахш гъапIну.

Табиаьтдин гьядисйир себеб духьну, Кьуликк гъулан агьалйир Дагъ. Огни шагьриз кючмиш гьахьиган, Везирхан Гюлечевра чан хал-хизан хъади Дагъ. Огни шагьриз удучIвну гъушну. Ужур пишекриз фуну вахтна вушра ляхин бихъуру кIуруганси, шагьриз гьафибси, дугьаз Дагъ. Огнийин 8-пи нумрайин, хъасин 5-пи нумрайин мектебариъ бабан чIал кивру мялимди лихуз теклиф гьапIнийи. Шагьриъ дарсар кивуз хъюгъю йислан тина дугъан ученикари бабан чIалнаан тешкил апIру олимпиадйириъ пешкешнан йи-швар гъадагъуз хъюгъру.

«Улихьна йисари образованиейиз ужуб фикир тувуйи. БицIидарин, живанарин аьгьювалар гъадагъбахьна аьшкь ади шуйи. Мялимдиз гьюрмат апIуйи. Узу мектебдиъ урхурайи вахтна, учуз 19 йисан Ленинграддин (гьамусдин Санкт-Петербург) мектебариъ гьилиху дишагьлийи дарсар киври гъахьнийи. Учу ич дарсар ккудукIбан кьяляхъра, мялимдиз жюрбежюр предметариан суалар туври, дугъхьан учуз аьгъдруб, гъавриъ даршлуб гьерхри шуйча.

Гъи девирра, ученикарра, тазади гьюрайи мялимарра, образованиейихьна вуйи тIалабарра дигиш духьна. Ученикарин дарсар дургъуз, аьгъювалар гъадагъуз аьшкь амдар. Гъи дурарин илимдихьна вуйи янашмиш’вал гьюдюхюз дархьиш, насигьятра, ахлакьра зяиф хьиди. Думу жюрейин ученикарикан ухьуз, гьюкуматдиз хайирлу инсанар даршул», – къайд апIура мялимди.

Дагъ. Огнийиъра мектебдиъ гъабхурайи ужуб ляхниз лигну, Везирхан Гюлечев шагьрин ОНО-йин гьюрматнан грамотйириинди лишанлу дапIна. Думу агьли касарин Советдин илимдинна медеиниятдин комитетдин членра ву.

«Узу бахтавар кас вуза, 56 йисан мялимвал апIури, жарариз гиран ктапIур, манигъ’вал гъапIур дарза, аьхю хизанра азуз. Йиз хизандиин шад ва рази вуза: албагну, гьюрмат ади, сар-сариз кюмек апIури, аьхюр-бицIир аьгъюди яшамиш шула. Гъира йиз зегьмет хайирназ ишлетмиш апIураза ва гележегдиъра гьаци апIуз чалишмиш хьидиза. Дарсар кивбалан гъайри, юкьур балинна швушварин, шубур шуранна язнйирин 20 худулна 4 гудлиз тербия тувбиин эллешмиш духьназа. Узуз йиз хизан, йиз чIал, йиз халкь, йиз ватан лап багьа вузуз. Гъит, гьарсар табасаранлуйин кIваъ гьамцдар гьиссар зяиф даришри», – аьлава гьапIну Везирхан Гюлечевди.

Везирхан гизаф йисари гъилиху мялимси, аьхю хизандин кIулси, Кьулккарин жямяаьтдин бажаранлу вакилра ву. Дугъан насигьятнан гаф жигьиларира, яшлуйирира ужуди бисуру ва дугъаз гьюрмат апIуру. 80 йис Везирхандиз чIяаьнвалин яш дар. Гъи мялимвал апIури адаршра, дугъу мектебарихъди вуйи аьлакьа дубгурадар.

Везирхан Гюлечевди хайлин ученикариз тербия тувну, дурарикан гъи ихь халкьдиз ва Ватандиз хайир тувру духтрар, дявдин пишекрар, шоферар, дилаварчйир ва жюрбежюр сяняаьткрар ктучIвну. Дурари чпин мялим гьар машквранган кIваина хури, гъурабатдиъ айидар гъафиган, дугъ’ин улукьури ва аьхю гьюрмат апIури шулу, иллагьки дугъан 1982-пи йисандин выпускникари.

Везирхан мялимдин уьмур хъапIри 80 йис ва чан уьмрин юлдаш Тамумдихъди дуланмиш шули, заан аьлакьйир айи хизандин гъайгъушнаъ ади 61 йис шула. Гъит, дурарин албагнайи, сагъ-саламатнан уьмур хъана зияда ва арбаб ибшри, дурариз варидариз жандин сагъ’вал, кIван шадвал, имандин акувал ва чпиз ккуни деврихъ хъуркьувал ккун апIураза!