Гюльнара Мягьямедова
Гьар йисан Дагъустан Республикайин Конституцияйиз асас вуди, региондин Глава Халкьдин Собраниейихьна Послание хьади илтIикIури шулу. Сачдин Посланиейиъ Сергей Меликовди къайд гъапIу месэлйир гьял апIбан натижа фициб гъабхьнуш, гъачай саб бицIи анализ гъабхухьа.
2023-пи йисан РД-йин Глава Сергей Меликовди Халкьдин Собраниейихьна вуйи Посланиейин эвелиъ Ватандин маракьар бадали, Урусатди гъабхурайи хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ жанар туву ва гьацира гъи игитариси женг гъабхурайи дагъустанлуйирикан гъапнийи. Къайд апIуб лазим вуки, дугъу ктуху Урусатдин Игитар гъахьи дявдин гъуллугъчйирин арайиъ ихь ватангьлийир Эседулла Абачев, Руслан Къурбанов, Исрафил Мягьямедов айи.
Посланиейиъ Сергей Меликовди СВО-йин иштиракчйириз ва дурарин хизанариз вари терефарихъан кюмек апIуз гаф тувнийи. СВО ккебгъну цIиб вахтналан тешкил гъапIу «Вари сатIиди» кIуру хусуси метлеб айи фондну ужуб ляхин гъабхура. Дагъустанлуйирра кюмекнахьан ярхла духьнадар. Чан 2023-пи йисандин Посланиейиъ главайи гъапиганси, Дагъустанди СВО-йин зонайиз 5 агъзурна 80 тонна рягьимлувалин кюмек хътапIнийи, хъа эгер диндин рягьимлувалин тешкилатарин кюмекра капIиш, думу кюмек 8,5 агъзур тоннайиина удубчIвура. Инсанар гъирагъдиъ гъузрадар, дурари чпихьан шлуси кюмек тувра. Айи вари читинвалариз дилигди, Дагъустанди яшайишдинна экономикайин артмиш’валиъра хъуркьувалар гъадагъура.
Сергей Меликовди ипотекайин месэлара гъитIибккнийи. Республикайиъ гизаф мертебйирин хулар тикмиш апIрударин намуссузвали ипотекайиз хулар гъадагъуб лап читин дапIнайиваликан гъапнийи. Мициб аьгьвалатнаъ инсанарин гьюкуматдихьна, къанундин кьувватнахьна айи ихтибарвал дубгру. Гьаддиз республикайин гьюкмин органарин терефнаан къанун тамам апIбахъди, къанундин ихтияр адарди тикилишчивалин ляхнар, архитектурайин ва тикилишчивалин къайдйир чIур апIуз гъидритувалин мюгькам гюзчивал гъабхуб ккун гъапIнийи.
2023-пи йисан Посланиейиъ дупнайиси, гьюкмин органари предпринимателарин тереф уьбхан уьлчмйир кьабул апIурайивализ дилигну, 2022-пи йисан бицIи ва кьялан бизнесдин субъектари туврайи налогарин кьадар 3 ражари артухъ гъабхьнийи. Бизнесдиин али налогарин гъагъра цIиб гъапIну.
Сергей Меликовди республикайиъ электроэнергияйихъди тямин апIбан месэлара гъитIибккнийи. Амма, гьяйифки, 2023-пи йисан аьхириъ ва 2024-пи йисан эвелариъ думу месэла бегьемди гьял апIуз удукьундар. «Россети Северный Кавказ» дестейи Дагъустандин районариъ хайлин трансформаторар гьюдюхнийи, Мягьячгъалайин Семендериъ ва Акъуша райондиъ гъубшу аьсрин 70-пи – 80-пи йисари гъизигу, хъа гьамус йирси духьнайи кабелар цIийидарихъди эвез гъапIнийи. Вушра, Мягьячгъалайиъ ва республикайин хайлин районариъ вахтназ вуди аквар ктIушвувал давам шула.
Республикайин агьалйир марцци штухъди тямин апIбан месэлара 2023-пи йисандин Посланиейиъ гъитIикку асас месэлйирикан саб вуйи. 2023-пи йисан хьадукра «Чиркей-Мягьячгъала-Каспийск» шагьрариз 78 километр манзилназ штун турбйир ккивуз хъюгъну. Думу ляхинра гьяракатнаъ а. Магистралин водоводди 900 агъзур ерли агьали марцци штухъди тямин апIиди.
Сергей Меликовди 2024-пи йисан аьхириз Дагъустандиъ хъархъвас уч шулайивалин месэлара гьял апIуз гаф тувнийи. Амма гьелелиг думу месэла гьял дубхьнадар.
Хасавюрт ва Дербент шагьрариъ удручIвди, гъирагъариан машинар гъягъру рякъяр апIуб 5 йисандин пландик кипнайи. Федеральный «Кавказ» рякъюн хайлин участокариъ расвалин ляхнар гъахура.
2023-пи йисандин Посланиейин табшуругъар тамам апIури, образованиейин ва агьалйирин сагъламвал уьбхбан, культура артмиш апIбан цирклариъра хайлин ляхин дубхна.
Гьюл ихь республикайин девлет ву. Йислан-йисаз республикайиз гъюрайи туристарин кьадар за шула. Думу ляхин ужуди тешкил гъапIиш, региондин экономикара артмиш хьибди, бюджетдизра хайлин гъазанж гъибди. Гьаму йисан ихь республикайиъ хъана артухъ туристариз ккилигура.
Гьамрарикан хайлин месэлйир Дагъустан Республикайин Глава Сергей Меликовди ццира Халкьдин Собраниейихьна вуйи илтIикIбаъ текрар гъапIну. Гьякь-гьисаб фициб шулуш, гъюру йисан лигурхьа.
