Гюльнара Мягьямедова
Фунур инсандизра хулаъ, кючейиъ, учв лихурайи, ясана рягьятвал гъадабгъурайи йишваъ гьии дарди дубхьну, амрихъан душнайи касдиз кюмек тувбан дюшюш алабхъуз мумкин ву. Гьадмуган ухьу вахтниинди кюмек тувувалилан инсандин уьмур асиллу шула. Эгер увхьан кюмек тувуз шулдарш, гьапIруш мюгьтал дархьиди, жара инсанариз гьарай апIуб, гьяракатниинди медицинайин кюмек тувру бригадайиз дих апIуб чарасуз ву.
Гизафдариз гьациб гьялатнаъ гучI шулу, дурар гьапIрушра мюгьтал шулу. Кюмек апIрур дидрихъиш, инсан уьмриан гъягъюзра мумкин ву. Читин аьгьвалатнаъ инсанди адабгъу дюзи къарарну дугъкан игитра апIуру.
Аьхиримжи йисари уьлкейин жюрбежюр йишвариъ яшамиш шулайи Дагъустандин вакилари читин аьгьвалатнаъ ахьдариз кюмек тувну кIури, кми-кмиди ебхьури шулу. Гьаци, Санкт-Петербургдиъ автобус нириъ абхъиган, инсанар гъабгъу штуан адагъдар, Москвайиъ хуларик цIа кабхънайи вахтна душв’ан инсанар удучIвуз кюмекнан сабпи хил гьачIабккдар ихь ватанагьлийир ву. Мицисдар дюшюшар ктухуруш, сиягь хайлин ярхи шулу.
Цци майдин вазлин аьхириъ Санкт-Петербургдиъ амриан гъушу сар касдиз Дагъустандиан вуйи баяри кюмек тувну кIуру мялумат гъеебхьнийчуз. Думу баяр фужар вуш, суракь апIури гъахьунча. Дурарикан сар табасаран бай Къазимягьямед Исрафилов (шиклиъ – арччлахъанди кьюрпир) вуйиштIан.
Къазимягьямед Мягьяч-гъалайиъ Низамутдин ва Минаят Исрафиловарин хизандиъ бабкан гъахьну. Мектеб ккудубкIбан кьяляхъ бай Санкт-Петербургдиъ педиатрияйин медицинайин университетдик (СПбГПМУ) урхуз кучIвну. Думу силбар сагъ апIру факультетдин кьюбпи курснан студент ву.
Къазимягьямеддиз телефондиан дих дапIну, дугъахъди студентарин уьмрикан, урхбакан, азад вахт адапIбакан сюгьбат гъубхнийза.
«Духтирвалин кеспнахъ мектебдиъ урхури имидитIан юкIв хъади гъабхьнийиз, гьаддиз уьлкейин кафари меркездиз урхуз гъафунза. Санкт-Петербург аьхю ва гизаф уткан шагьур ву. Гьамус медицинайин университетдин кьюбпи курснаъ урхураза. Университетдиъ дерин аьгъювалар тувра. Мялимарин тIалабарра ижмидар ву. Ужуди урхру, низам-къайда хъайи студентарихьна мялимарин рафтар ужудар ву. Хъа студентарра вари сабсдар дар, мялимарин янашмиш’валра гьаддикан асиллу шула. Медицинайин университетдиъ урхурайи студентариз азад вахт гизаф адар. Дарсарин кьяляхъ узу силбар сагъ апIру кабинетдиъ стоматологдин ассистентди лихури шулза. Гьадму ляхникан узу кадабгънайи пише дубгъуз хайлин кюмек шулу.
Цци майдиъ «Европолис» торговый центриъ гъабхьи дюшюшнакан улхуруш, думу гьамци гъабхьи ляхин вуйи. Дина дустарихъди лисундин ушв гьибтуз гъушур вуйза. Столихъ дусну, дустарихъди сюгьбатар гъахурайи вахтна, гагул гъвалахъ хъайи столихъан инсан ахъгансдар сесер гъахьнийи. Динди илтIикIну лигуруш, сар кас маш жилиинди дахънайи. Учу дишлади гъидиргну, медицинайин сабпи кюмек тувуз хъюгънийча: сари машназ гъабгъу шид йибчури, тмунури ликар-хилар ришвури, думу кас амрихъна хуз чарйир гъапIунча. ЦIиб вахтналан дугъу улар ачмиш гъапIнийи, чан фикрихъна гъафнийи. Амриз дуфнайи кас за дапIну, кусрийиин дитну, дугъаз убхъуз шидра тувунча ва, медицинайин тяди кюмекнан гъуллугъчйир гъяйиз, думу гюзчиваликк гъитунча. Дугъу учуз чухсагъул гъапнийи.
Гьяйифки, гьадму кас амриан душну, жилиин дахънайиб гизафдариз гъябкънушра, сарун кюмекназ гъюру кас гъахьундайи. Бязидар гьадму дахънайи касдилантина улдучIвнура гъушнийи. Гьациб уьзрихъди аьлакьалу дюшюш ихь багахьлуйирин кIул’инара гъюз мумкин ву. Кюмек апIуб инсанвалин лишан ву.
Торговый центриъ дуснайидар учу университетдиъ таниш гъахьи юкьур бай вуйча. Кюмекнан хил гьачIабккуз вари сабси гъудужвнийча. Алдакнайи касдиз гьии гъабхьиган, ич кIваз гизаф рягьят гъабхьнийич», – ктибтнийи узуз Къазимягьямедди.
Ихь жигьиларин гьунарнакан хайлиндариз мялум гъабхьну. РД-йин муфтиятдин Санкт-Петербургдиъ вари ихтиярар айи, «Дагъустан» кIуру культурайинна мярифатнан центрин имам Казим-гьяжи Темирбулатов читин аьгьвалатнаъ ахъу инсанариз кюмекнан хил гьачIабкку касарихъди гюрюшмиш гъахьнийи. Дурарин арайиъ ихь ватанагьли Къазимягьямед Исрафиловра айи. Гюрюшдиъ Казим-гьяжийи Мугьяммад пайгъамбрин (с.аь.в.) «Жара инсанариз кюмекназ гъюру кас инсанарикан варитIан ужур ву» гафар кIваин гъапIнийи. «Ихь ата-бабйири ухьуз бицIи вахтнахъанмина игьтияж айидариз, аьзарлу духьнайириз кюмек апIуз улупну. Республикайин вакилари гъапIу ужудар ляхнарикан уьлкейин агьалйириз агъяди ккунду. Учву жара инсан бадали жан тувуз гьязур вуйивализ, ичв дирбаш’вализ чухсагъул», – гъапнийи Казим-гьяжи Темирбулатовди.
Хъа студентар урхурайи Санкт-Петербургдин гьюкуматдин педиатрияйин медицинайин университетдиъ гъубшу ординаторарин конгресс Дагъустандиан вуйи юкьур бализ наградйир тувбалан ккебгъну. Вуздин ректор, профессор Дмитрий Ивановди университетдин студентар вуйи Шамил Аьбдуллаевдиз, Мягьямед Аьлискендеровдиз, Къазимягьямед Исрафи-ловдиз ва гьацира академик И.П.Павловдин ччвурнахъ хъайи Санкт-Петербургдин гьюкуматдин медицинайин сабпи университетдин колледждиъ урхурайи Жабраил Мягьмудовдиз чухсагъул мялум апIру кагъзар тувну. «Язухъ зигувал – духтрин хасиятнан варитIан лазим вуйи гъиллигъ ву. Духтрихьан, кюмек тутрувди, амрихъан душну, алдакнайи инсандилан улдучIвну гъягъюз даршул. Ихь студентари аьхю яшнан инсанариз фици кюмек апIураш, рябкъюрахьуз, дурарикан лап ужудар духтрар хьиди», – гъапну Дмитрий Ивановди.
Гьамцдар ужудар юкIвар айи жигьилар гъийин девриъ цIиб адар. Хъа инсандиз уж’вал апIуз даккнидарра хайлин а. Дицисдари чпин писвализ, кюмек тутрувбаз хайлин себебар агуру. Мициб аьгьвалатнаъ себебар агуб герек дар. Ихь халкьдин «Уж’вал дапIну гьюлиъ ип» кIуру айту а. ГъапIу уж’вал инсанариз аьгъю дархьиш, Аллагьдиз думу рябкъюра.
Макьалайин аьхириъ, гьамцир бай вердиш дапIну, дугъаз ужуб тербия туву абйир-бабариз чухсагъул мялум апIуз ккундучуз. Гьюрматлу Низамуддин ва Минаят Исрафиловар, ичв бали чан кIваз гъилигу пише кадабгъна. Учвузра, ичв бализра гележегдиъ хъуркьувалар ишри.
