Гюльнара Мягьямедова
Магьа лап багарихьди мусурмнарин важиблу машкврарикан саб – рягьимлувалин ва гъурбан апIру Аьхю машквар улубкьура.
Гъурбан-байрам Мугьяммад пайгъамбрин (салалагьу аьлейгьи вассалам) ватан вуйи Меккайиъ (Саудовский Аьравияйиз) гьяж ккудубкIбахъди аьлакьалу ву. Душваъ Аль-Гьярам мистан айитI айи гьяятдиъ ислам диндин гирами Кяба ерлемиш дубхьна.
Исихъ Аьхю машкрахъди аьлакьалу бязи мялуматар кIваина хурача.
ЯкътIан гъурбан апIуз хай шулдарин?
Ислам диндин аьлимарин фикриинди, якъарси, девйир, гамшар, йицар, жердар, хюнйир, марччар, цIигьар, кьунарра гъурбан апIуз хай шулу. Аммаки гъурбан апIурайи мал-къарайин яшар тяйин дапIну улупна: якъран сад йистIан исина дарди ккунду, хъа хюндин – кьюд йистIан; девейин – хьуд йис вуди ккунду.
Мусурман касди гъурбан апIурайи мал-чарва гьякьлу зегьметниинди гъазанмиш гъапIу пулихъ гъадабгъну ккунду, гьаци дарш думу Аллагьди кьабул дарапIуб гьисаб шулу.
Саб хизандихъан саб мал-чарва гъурбан апIуру. Гъубкку мал-чарвайин йикк шубуб йишваз пай дапIну ккунду: саб пай касибвал кайидариз тувру, кьюбпи пайнакан багахьлуйириз ва гъуншйириз ипIруб гьязур дапIну, дурариз суфрайихъна дих апIуру, шубубпи пай хизандихьан чпиз гъибтуз шулу.
Аьхю машквран йигъан фу апIуз хай шулдар?
Аьрафатдин йигъанси дарди, Аьхю машквран йигъан ушв дибисну гъузуб гъадагъа дапIна.
Гъурбан гъапIу малин йикк масу тувуз хай шулдар: думу касибариз ва багахьлуйириз пай апIуб лазим ву. Вари йикк хизандиъ гъибтузра ихтияр адар: асккан гьисаб шубуб пайнакан саб пай касибвал кайидариз пай дапIну ккунду.
Аьзарлу ясана лап ипни, гьякъи мал-чарва гъурбан апIуз ихтияр адар, гъурбан апIурайи мал сагъиб ва шариаьтдин вари тIалабариз тялукь вуйиб ккунду. Гъурбан апIурайи мал-чарвайиз зулум дапIну ккундар, думу убккруган, Аллагьдин ччвур абхъну, гардандиккан ухди гаркIал ккадатну ккунду. Гъурбан гъапIу мал-чарвайин кIулар-чиркар, лиъ, гъидикь касибвал кайидариз тувну ккунду, ясана рягьимлу ляхниз ишлетмиш апIуб лазим ву.
Машкквран гъудган хьайиз гъубкку мал-чарва гъурбан гъапIу гьисаб шулдар. Машквран гъудган гизаф важиблу ву – думу ккадапIну ккундар.
Гъурбан-байрам машквру мусурмнарин сабвал къайд апIура.
