Гюльнара Мягьямедова
Уьлкейин жара вузариъси, Дагъустан республикайин урхбан заан идарйириъ гъизгъин йигъар улукьна. Манзилнаан документар туврударин кьадар цIиб даршра, гьар йигъан (элгьет йигъ ктарди) документар кьабул апIру йишварра абитуриентари ва дурарин абйир-бабари ацIра. Вузарин студентар хьуз ккунидари, чпиз алахьурайи читинвалариз дилигди, кIвак гьевес ва умуд кади документар тувра, справкйир ацIра, суалар хъирчра.
14-пи июлиз учуз айи мялуматариинди, абитуриентари варитIан гизаф документар Дагъустандин гьюкуматдин университетдин информатикайин ва информационный технологйирин факультетдиз тувна: бакалавриатдин направлениейиз – 900 аьрза, му факультетдиз гъадагърударин кьадартIан 9 ражари артухъ ву. «Мялуматарин гъурулушар ва технологйир» кIуру пишекарвал варитIан машгьур дубхьна (189 аьрза), «Прикладная информатика» (180 аьрза), «Программная инженерия» (157 аьрза). «Разработка программного обеспечения и приложения искусственного интеллекта» (145 аьрза) направленйирра гизафдариз кабалгна.
ДГУ-йин информатикайин ва мялуматарин технологйирин факультет варитIан улихь дубхьна – юрист пишекрар гьязур апIру направлениейизтIан мина аьрзйир артухъ туври, магьа шубудпи йис ву.
Гьаму йисан Дагъустандин гьюкуматдин университетди бакалавриатдин 39 направлениейиз, специалитетдин – 7 ва магистратурайин – 30 направлениейиз студентар кьабул апIбанди ву. ДГУ-йиъ 2025/2026-пи урхбан йисаз бюджетдин 1158 йишв, гьадрарикан бакалавриатдиз – 875, магистратурайиз – 261, специалитетдиз – 22 йишвар улупна.
ДГУ-йин ректор Муртазяли Рабадановди къайд гъапIганси, вуздин асас метлеб заан аьгъювалар айи абитуриентар кьабул апIуб ву.
Абитуриентариз ДГУ-йиз документар тувуз гьеле вахт ими: заан образование тувру программайин бюджетдин йишвариз – бакалавриатдиз ва специалитетдиз – 25-пи июлизкьан, СПО-йин (кьялан пишекарвалин образование) программайиз – 15 августдизкьан, хъа магистратурайин программайиз 14-пи августдизкьан документар кьабул апIуру. Приемный комиссияйиз дуфну, документар тувбахъди сабси, абитуриентдихьан «Госуслуги» порталин «Онлайн жюрейиинди вуздик урхуз кучIвуб» сервисдин кюмекнииндира документар тувуз шулу.
Зиихъ рябкъюрайиси, ДГУ-йиъ варитIан улихь дубшнайиб информатикайин ва информационный технологйирин факультет ву. Гьадму жюре факультетар Дагъустандин гьюкуматдин технический университетдиъра а. Душваъ айи аьгьвалатнакан мялуматар гъадагъбан бадали, узу приемный комиссияйиъ дежурство гъабхурайи ДГТУ-йин нафтлин, газдин ва табиаьт ккабалгбан факультетдин аьхюну мялим, ихь ватанагьли Сабина Шябановайихьна илтIикIунза.
«Гьаму йисан абитуриентарин кьадар аьхюб ву. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ гъийихдарин, ветеранарин, зийнар гъахьидарин бицIидарра студентар хьуз ният ади гъюра. Гъийин йигъаз ДГТУ-йиъ нафтлин, ва газдин табиаьт ккабалгбан факультетдиз, архитектурайинна тикилишчивалин факультетдиз, компьютерин технологйирин ва энергетикайин факультетдиз гизаф абитуриентарихьан документар кьабул дапIна. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйин иштиракчйир асас квотайиинди кьабул апIиди.
Гьацира гъубшу йисан сентябрин вазлихъан башламиш дапIну, ДГТУ-йиъ военный урхбан центр (ВУЦ) ляхник кипна. Думу центриз 1-пи ва 2-пи курсариъ очно урхурайидарин арайиан студентар гъядягъюру. Конкурс 30 йис дубхьну адру ватандашарин арайиъ гъабхуру. Военный урхбан центри сержантар ва рядовйир (матросар) гьязур апIуру.
Эгер студентар специалитетдиъ урхурайидар вуш, дурарихьанра военный центриъ урхурударин конкурсдиъ иштирак хьуз шулу.
Гьяфтайиъ сад йигъан жара дарсарихьан азад дапIну, военный гьязурлугвалар гъахру студентарихъди. Военный центриъ урхуб сад йисан армияйиъ гъубху гъуллугъназ барабар ву. Эгер студентди ВУЦ хъуркьувалиинди ккудубкIиш, дугъаз военный билет тувру, ва думу яракьлу кьувватарин запасдиз гъадагъуру», – гъапнийи Сабина Шябановайи.
Дагъустандин гьюкуматдин медицинайин университетра Кьибла Урусатдиъ медицинайин ва фармацевтикайин образование тувру чIатху вузарикан саб ву. Думу чан дахилнаъ 8 факультет, илимдин докторарин, профессорарин регьберваликкди лихурайи 70 кафедра айи, фундаментальный ва проклинический аьгъювалар тувуз хусуси бина айи урхбан, илимдин ва инсанар сагъ апIбан центр ву. ДГМУ-йиъ экологияйин медицинайин НИИ-йи, консультацйир тувру ва диагноз дивру поликлиникайи ляхин апIура, душваъ медицинайин колледжра а.
Гьамуйисан ДГМУ-йин абитуриентариз фицдар цIийивалар алахьуруш аьгъю апIури, узу ДГМУ-йин карьерайин ва пишекарвалин аьгъювалар, вердиш’валар артмиш апIбан центрин кIулиъ айи Билал Пирмягьямедовдихьна илтIикIнийза.
«Улихьна йисариси, гьаму йисанра медицинайин университетдик урхуз кучIвуз ккунидарин кьадар аьхюб ву. ВаритIан гизаф документар лечебный факультетдиз тувра. Абитуриентариз асас цIийивалар адар. Приемный комиссияйи гъубшу йисандин къайдайиинди документар кьабул апIура. Дупну ккундуки, университетдиъ манзилнаъди имтигьянар кьабул апIбан къайда ишлетмиш апIурадар.
Медицинайин образованиейин гъурулушдиъ цIийивалар тIаъбанди ву. Къанундин проектдиз асас вуди, 2026-пи йисан 1-пи мартдихъан башламиш дапIну, медицинайин ва фармацевтикайин вузариъ бюджетдин бинайиинди гъубхдар ва сабпи аккредитация хъуркьувалиинди тувдар 3 йисан гьюкуматдин заминвалин программйириъ иштирак шулайи медицинайин идарйириъ дилихну ккунду. Гьаму шубуд йисандин арайиъ дурари насигьятчйирин регьберваликкди ляхин апIиди.
Эгер думу шартI кьабул дарапIиш, насигьятчийин хиликкди шубуд йисан ляхин дарапIу жигьил духтир нубатнан аккредитацияйихьна деетидар.
Гьацира, проектдиз асас вуди, метлебнан обучениейин гьякьнаан вуйи йикьрар чIур гъапIиш, урхбаз гьюкуматди харж гъапIу пул кьюб ражари артухъди кьяляхъ тувну ккун хьибди. Журум студентдиси, гьадму урхуз гьау идарайира тувди.
Гьаму цIийивалар медицинайин образованиейин гъурулушдин мянфяаьтлувал за апIбан бадали, думу цирклиъ пишекрарин кьитвал дархьбан бадали тIаърайидар ву», – гъапнийи Билал Пирмягьямедовди.
Цци Урусатдиъ вузариз бюджетдин 619 агъзур йишв тувна. Думу кьадар 2024-пи йисантIан (621 йишв) цIибди ву. Регионариз гьадму кьадарнан 73% тувна.
Вуздик урхуз кучIвуз документар тувбан кампания давам шула. Урхбан идарайик кучIвуб мектеб ккудубкIу баяр-шубариз ва дурарин абйир-бабариз аьхю имтигьян ву. Дурари чпин имтигьян хъуркьувалиинди кIулиз адабгъур кIури, умуд кивурхьа.
