Гюльнара Мягьямедова
Гьар йисан дюн’яйиъ гьюлерикк, даграрикк, нирарикк саки 400 агъзур инсан (саб кьадарнан шагьрин агьалйир) ккахьри, йихура. Дурарикан гьарсар йицIурпир яшар духьну адру бицIир ву. ВаритIан гизаф бедбахтвалар Африкайиъ шула. Хъа ихь уьлкейин улупбарира ухьу думукьан шад апIурадар. 2025-пи йисан Урусатдиъ штукк ккахьну 867 кас гъийихну, гьадрарикан 146 бицIидар ву. МЧС-ди туврайи мялуматариинди, му гъубшу йисан тялукь вахтнахь тевиган, 40 процентдин цIибди ву.
Гьаму улихьна йигъари Мягьярамкент райондиъ гьюлик жикIурайи 17 ва 21 йисаъ айи кьюр чве гьюликк ккахьну гъийихну. Республикайин МВД-йиан туврайи мялуматариинди, му бедбахтвалин дюшюш Приморское кIуру гъулхьан ярхла дарди гъабхьиб ву. Сад йигъан кьюр веледдихъ мягьрум гъахьи абйир-бабарин кIвакан фу шул?!
Каспийск шагьриан вуйи 20I3-пи йисан бабкан гъахьи ришра гьюликк ккахъну гъакIну. Дагъустандин прокуратурайи набалугъ риш гьюликк ккахъбан себебар тяйин апIура. Му бедбахтвалин дюшюш 28-пи июли сяаьт юкьубдин гьацIаъ Мягьячгъалайин шагьрин пляждихъ гъабхьиб ву.
24-пи июли Хасавюрт шагьриъ хусуси хуларин хянаъ дивнайи ил ипру бассейндиъ айи штукк 4 йисаъ айи бицIи риш ккахъну гъакIну. Къанун уьбхру органарин гъуллугъчйири му-шваъ гъабхьи пашман дюшюшдин себебарра тяйин апIура.
Гьамцдар пашман хабрар гьар йигъан гъюра. Къанун уьбхру органарин гъуллугъчйири вари дюшюшарин себебар аьгъю гъапIишра, гъийихдар кьяляхъ гъидар. Гьаддиз бедбахтвал кIул’ина гъяйиз, гьарсар касди дидин улихь йишв гьадабтIну ккунду.
Хьадан лап мани вахт улубкьна. Манишин аьгь апIуз даршули, гьюлин гъирагъдихъ ерлемиш духьнайи гъуларин ва шагьрарин агьалйир гьюлихъна жаргъура. Республикайин ругариин али гьюлин гъирагъ туристари ва ерли агьалйири хъабцIна. Гизафдар, штук жикIбан къайдйир дюрюрхри ва гьюлиин лепйир аливализ дилигди, гьюлиъ архьра. Дурарин арайиъ бицIидарра цIиб адар.
Инсанари рягьятвал гъадабгъбан бадали ккабалгнайи гьюлин гъирагъарихъ, рягьятвал гъадабгъру йишвахь фицдар къайдйир дюрхну ккундуш, мялуматар тувру кагъзар керхну шулу. Аммаки думу къайдйир уьрхрудар тек-бирра шулдар. Гизафдарин фикриинди, гьюлихъ гьапIну ккундуш, дурариз ужуди аьгъя.
Дициб вижнасузвали пашман дюшюшарихъна хуру. Инсанари хатIасузвал уьбхбан къайдйир тамам апIурадар: лепе йивуз аьгъячуз кIури, ярхлаз гъягъюру, ички дубхъну гьюлик кучIвру, лепйир али вахтна гьюлик жикIуру, гьюлик жикIурайи бицIидарихъди гюзчивал гъабхурдар.
Рягьятвал гъадабгъуз албагнайи пляжарихъ кюмек туврударра хъади шулу. Гизафдари гьадрарин кюмекнакра умуд кивру. Дурарик умуд кивуз зат хай даршул: гьаму кьадар инсанар хъайи пляждихъ шлизна-шлиз лигуру?! Мидланна савайи, ухьуз гьарсариз аьгъяхьуз: инсан гьюликк ккахъну йикIуз 3 дакьикьа чIяаьн шула.
Гьюл’ин лепйир али вахт варитIан хатIалуб ву. Лепейин кьувватну, гьюлик жикIурайи инсан ликарилан илдитуру. Ликар жилик куркIну адру инсан лепейи чахъди гьюлиз гъахуру, гьаци лепейи инсан мина-тина хъаъру. Гьадму вахтна ушвниъ шидра убчIвру, ил хътабгъузра шулдар, инсандиз гучIра шулу. Эгер гьюлин лепйирихъди ттархьну лепе йивуз аьгъдарш, ккахъру, инсандин аьхир хъубкьру.
Гьюлихъна рягьятвал гъадабгъуз дуфнайи гизаф абйир-бабар телефонариъ «учIвну», гъафил шулу. Хъа гьюлихъ хъайи гьаму кьадар инсанарин арайиъ бицIир секундайин арайиъ улариккан ккудургура.
Гьамус гъулариъра кмиди гизафдари гьяятариъ бассейнйир дивра. Эгер бицIидар айи хулан гьяятдиъ бассейн дивраш, аьхюрин гюзчивал адарди, бицIидар дина деетну ккундар. Веледдихъ мягьрум гъахьи абйир-бабариз варитIан аьхю дерд шула. Дурар чпин вижнасузвал гьисабназ гъадабгъну, жавабдарвалихъна хузра читин ву.
Гьюлихъ кюмек тувру пишекрари кIури шулу: эгер увуз хатIа шулайиб аьгъю гъабхьиш, гьарйир-чIигъар апIин, хилар хъаъ, белки багарихь хьайидариз рябкъюр. Дурари кюмек туврудариз дих апIиди. Фукьан ухди кюмек гъабхьиш, инсан чIивиди гъузуз мумкинвал артухъ шулу.
Ккахърайи инсандиз кюмек тувубра хатIалу ляхин ву. Ккахърайири чаз кюмек тувуз дуфнайирра гьюлин кIаназ зигуз мумкин ву.
Гьюлик жикIуз ккунивал бедбахтвализ илтIибкIруси мапIанай. Ихтиятвал уьбхяй, гъафил махьанай, ички дубхънайи вахтна гьюлик мукучIванай, гьюл’ин лепйир али вахтна гьюлихъна мягъянай. Учвуз хулаъ ккилигурайидарин кIваканкьан фикир апIинай.
