Мурариз ислягьвалин кьимат ужуди аьгъя

Гюльнара Мягьямедова

Хусуси метлеб айи дявдин операцияйин ветеранар уьлкейин гьюрматлу касар духьна. Гьюкмин кIулиъ айидари дурар ислягь уьмрихъди вердиш хьуз, лайикь вуйи ляхин тувбан бадали, дидихьна гьязур апIуз вари мумкинвалар агура. Дурариз чпизра жвуван Ватандиз, халкьдиз вафалу, хайирлу инсанарди гъузуз ккунду. Республикайин «Дагъларин жюрэтлувал» программайи гьадму терефнаан ветеранариз аьхю кюмек апIура.

«Дагъларин жюрэтлувал»программайин иштиракчйирикан сар Хив райондиъ 1976-пи йисан бабкан гъахьи, гъи Дагъустандин Огни шагьриъ яшамиш шулайи Арсен Аьбдурягьмановра (шиклиъ сабпи жергейиъ арччлахъанди сарпир) ву. Думу, Дагъустандин гьюкуматдин технический университет ккудубкIбан кьяляхъ, Дагъустандин Огни шагьриъ Аскерхановдин ччвурнахъ хъайи бицIидаринна набалугъарин спортдин 2-пи нумрайин мектебдиъ дзюдойин тренерди лихури гъахьну.

2022-пи йисан сентябрин бегьем дару мобилизацияйин дахилнаъди Арсен Аьбдурягьманов Буйнакск шагьриъ айи 136-пи мотострелковый бригадайиз эскервалин гъуллугъназ гьаънийи. 16-пи октябрилан 31-пи октябризкьан частнаъ военный гьязурлугвалар духну, 1-пи ноябрилан башламиш дапIну, думу чан ротайин эскрарихъди хусуси метлеб айи дявдин операцияйиз рякъюъ тIаъну.

«Поезддиъди Крымдинна Запорожский областдин сяргьятарихъна гъушнийча. Гьаддихъанмина Запорожский областдин Токмак шагьриъ ич ротайин улихь дивнайи дявдин операцияйин месэлйир тамам апIури гъахьнийча, – ктибтура чан гъуллугънакан А. Аьбдурягьмановди. – Январин вазли военный часть Донецкий областдиз гьапIнийи. Душваъ Угледар шагьур миллетчйирихьан азад апIури гъахьнийча. Февралин вазли гьадму женгариъ ликриз сабпи зийнар гъахьнийиз. Зийнар сагъ апIури, Астрахандиъ госпиталиъ мартдин ваз ктабхъайизкьан имийза, реабилитацияйин кьяляхъ, майдин вазли Запорожский областдиъ айи ич ротайиз кьяляхъ гъафнийза.

2023-пи йисан майдин ва июндин вазари Запорожский областдин Приютная гъулан багахь ич улихь дивнайи дявдин операцияйин месэлйир тамам апIури гъахьнийча. 30-пи июнди рота саб йишвлан тмуну йишв’ина гъябгъюрайи

вахтна миллетчйирин гюллдин цIикк ккахънийчу. Гьадмуган душмандин гюлле фуник кубкIну, гъагъи зиян гъабхьнийиз. Зийнар гъахьи жара эскрарихъди узу Ростовдиъ айи больницайиз гъухнийзу, дилин узу, зийнин гъагъивализ лигну, Москвайиз Вишневскийин ччвурнахъ хъайи клиникайиз гъухнийи. Душваъ зиян сагъ апIури, саки кьюб ваз гъабхьнийиз. Гъагъи зиян ухди сагъ апIуз даршули, реабилитацияйин вахтра ярхи гъабхьнийи.

2024-пи йисан сентябрин вазли узу гъуллугъ апIури гъахьи ротайиъ йиз батальондиз гъафнийза. Аммаки гъахьи зийнари йиз сагъвализ чIуру тясир гъапIнийи, ва 24-пи ноябри, эскервалин гъуллугъ давам апIуз даршлувализ дилигну, узу демобилизовать гъапIнийзу.

Хъа 2025-пи йисан феврали РФ-дин оборонайин министрин приказдиинди узу военныйгъуллугънаан адаъну. Апрелин вазли Дагъ. Огни шагьрин бицIидарин спортдин мектебдиъ дзюдойин тренерди лихуз хъюгъюнза», – давам апIура Арсен Аьбдурягьмановди.

«Дагъларин жюрэтлувал» программайин метлеб дявдин операцияйин кьутIкьлишин гъябкъю, заан образование айи жигьилариз уьлке идара апIбан ляхин улупуб ву, фицики дурариз, Ватан фици дюбхну ккундуш, имбударизтIан ужуди аьгъя.

Мартдин вазли Арсен Аьбдурягьмановдира «Дагъларин жюрэтлувал» программайин конкурсдиъ гъалиб хьуз кьаст ади, аьрза тувну.

Къайд апIуб лазим вуки, аьрза тувдарин кьадар 1400-дилан зиина вуйи. Программайин тIалабариинди тестирование ва манзилнаъди видеосвяздиан сюгьбат гъабхбан кьяляхъ дугъаз Мягьячгъалайиз правительствойин хулариз машна-машди сюгьбат гъабхуз теклиф гъапIну. Хъуркьувалиинди программайин вари месэлйир гьял апIбаз лигну, Арсен Аьбдурягьманов программайин 35 гъалибчийин дахилназ кьабул гъапIну.

«Программа 4 модуликан ибарат ву. Сабпи модуль 7-пи сентябрилан 19-пи сентябризкьан давам гъабхьну. Кьюбпи модуль ноябрин вазли, шубубпи модуль 2026-пи йисан мартдин вазли, юкьубпи аьхиримжи модуль 2026-пи йисан июндин вазли хьибди, ва гьадмуган имтигьянра тувну ккунду. Имтигьян тувбан кьяляхъ программайин гьарсар иштиракчийиз Урусатдин илмарин академияйин гьюкуматдин заан экономикайин ва халкьдин мяишатдин (РАНХГИС) диплом тувру.

Модуларин арайиъ, сабпи модулин натижйириз дилигну, учуз улупнайи насигьятчйирин хиликкди ляхин (стажировка) гъабхурача. Йиз насигьятчи Дагъустандин Огни шагьрин кIулиъ айи Замир Гьяжимурадов вуйиз. Гьамусяаьт Замир Шамсутдиновичди улупнайи пландиинди шагьрин администрацияйин гъурулушдихъди, идарйирихъди, отделарихъди, дурарин ляхнихъди таниш шулаза.

Программайи туврайи аьгъюваларин дережа заануб ву. Республикайин кIулиъ айи Сергей Меликов программайин куратор ву. Думу учухъди гьарсарихъди таниш ву, учуз насигьятчйирра гьадгъу улупну.

Программайин график гъагъиб ву пуз шулу, гьарсаб сяаьт планламиш дапIнайи: лекцйириъ, семинарариъ, жюрбежюр серенжемариъ иштирак хьуб. Учухъди вуйи гюрюшариз Москвайиан вуйи аьлимар, профессорар гъафнийи, депутатари, гьюкмин кIулиъ айидари сюгьбатар гъухнийи.

Программайин дахилнаъди жюрбежюр йишвариз гъушнийча: Мягьячгъала, Каспийск, Дербент шагьрарин администрацйириз, Новолак райондиз, оборонайин министерствойиз оборудование гьясил апIурайи Кизлярин заводдиз.

Модуларихьан азад вуйи хябяхъдин вахтна йиз асас ляхниз – дзюдойиин машгъул вуйи бицIидариз дарсар тувуз – гъягъюраза. Узу вердиш апIурайи бицIидар жюрбежюр талитариъ иштирак шула.

Узу йиз уьмрин аьхюну пай спортдиин машгъул вуди, бицIидариз кчIихбан дарсар киври адапIураза. Гьаддиз, программа ккудубкIбан кьяляхъ, узу спортдин цирклиъ ляхин давам апIур кIури, фикир вуйиз, хъа эгер йиз аьгъювалар ва тажруба жара цирклариъ лазим гъахьиш, гьадинара гъягъюз гьязур вуза», – гьаму гафариинди ккудубкIнийи ич сюгьбат Арсен Аьбдурягьмановди.

Гъунши уьлкейиъ кIул за гъапIу миллет чйирихъди женг гъабхурайи ихь эскрари 80 йис улихьна Урусат ва Европа немцарин фашистарихьан азад гъапIу ихь абйирин ляхин давам апIура. Думуганра, гьамусра женгариъ гъалиб хьуз ихь кьушмарин кьягьялвали кюмек апIура. Дурари, ихь гележег ужуб хьпан бадали, ифи удубзура. Дявдин учIврушин гъябкъю ветеранариз ислягьвалин кьимат ужуди аьгъя.