Табасаран халкьдин тамшир
БицIидарин му тамши ккебгъайиз, дидиъ иштирак шулайидари сабпи нубатнаъди илигъру йишв тяйин апIуру. Душв цалиъ ибтнайи юкьуб мурччван гъван, урнарин саб пай, гьар ва гьацдар жарадар хьуб мумкин ву. Хъасин баяр-шубари чпин арайиан илигънугъ ктагъуру.
Илигънугъди, хъуршлиан хил дибиржну, думу илигъру йишв’ин иливуру ва чан хил’ин улар алахьруганси, чаз фужкIа дярякъруганси, кIул иливуру. Хъасин дугъу, гьитIикIай дупну, 50-риина гьисаб апIуз хъюгъру. Гьаму вахтнан арайиъ имбуну баяр-шубар жюрбежюр йишвариъ жин шулу. ХьуцIуриина гьисаб апIбалан кьяляхъ, илигънугъди: «Саб, кьюб, шубуб, узу гъюраз агуз. Фуж гьитIикIундарш, йиз тахсир дар», – дупну, жин духьнайи баяр-шубар агуз хъюгъру. Дугъан метлеб – жин духьнайидар агувал, дурарикан фужкIа гъяркъиш, дугъан ччвур ва «Узуз уву гъяркъюнзуз» дупну, жаргъури дуфну чав илигънайи йишвак хил кучувал ву.
Илигънугъдиз гъяркъю кас магълуб гъахьиганси гьисаб шула, ва думу, тамшийигъян гъюдучIвну, гъирагъдихьинди дийигъуру. Хъа жин духьнайи бицIидарин метлеб – илигънугъдиз дярякъруганси, хъа эгер гъяркъиш, думутIан ухди жаргъури дуфну ва дугъан ччвур дупну, илигъру йишвак хил кучувал ву. Мици хил кучу кас гъалиб гъахьирси гьисаб шулу, ва думура тамшийин аьхиризкьан гъирагъдиъ дийигъуру.
Гьамциб къайдайиинди, илигънугъди жин духьнайидар вари ашкар апIайизкьан вая тамшийин иштиракчйири варидари илигънугъитIан ухди илигъру йишвак хил кучайизкьан, тамши давам шулу. Хъа нубатнан ражарин илигънугъ улихьдин илигънугъди сабпирди ашкар гъапIу кас шулу. Думу илигъуру ва тамши цIийикIултIан давам апIуру.