«ЧвулатI гъул» МО СП-йин аьтрафар 1250 гектар жилиин гьатIарццна. Му гъулаъ 337 хизандиъ 1240 кас яшамиш шула, 228 хал инсанар яшамиш шулайидар, хъа 13 хал ичIиди дирчнайидар ву.
Гьаму улихьна йигъари ич мухбир Ражаб Нуров ЧвулатI гъулан советдин кIулиъ айи Рамазан Аьбдулязизовдихъди гюрюшмиш гъахьну ва ляхниъ алахьурайи читин месэлйирикан, гележегдиз дивнайи планарикан дугъахъди сюгьбат гъубхну. Думу жикъиди исихъ чап апIурача.
– Рамазан Демирбегович, ЧвулатI гъулан советдин жилариин швнуб жямяаьтлугъ идарйир ал?
– ЧвулатI гъулан СП-йин аьтрафариин 1 мектеб, 1 культурайин хал, ФАП, библиотека, 2 КФХ, 9 магазин, 1 спортдин майдан, 2 десте айи саб бицIидарин багъ ал. Гьацира советдин дахилнаъ 27 кас арендаторари арендайиз гъадагънайи жилар, 150 гектар гъулан мяишатдин чюллер ал.
Гизафси инсанари мал-къара уьбхюра, багълар-бахчйириъ лихура, ляхин адру касар жара йишвариз лихуз гъягъюра.
ЧвулатI гъул Табасаран райондиъ варитIан ужуди ккабалгнайи гъул ву, душван кючйирин яркьушин 12-15 метр ву.
– Идарйирин гьялнакан ва дурари апIурайи ляхниканра сацIиб ктибтуб ккун апIураза.
– Идарйирикан кIуруш, гьаму гъулан агьали Михаил Гьяшимовдин кюмекниинди мушваъ 2013-пи йисан ужуб, 320 урхруриз деъру йишвар айи аьхю мектеб дивна. Мектебдихъ ужуб спортзалра, столоваяра хъа. Мектебдиъ 162 урхурайидар, 16 классдин комплектарра а. Мектебдин директор Гюляли Жамалов – образованиейин гьюрматлу гъуллугъчи ву, коллективра гизаф албагуб ву. Мектеб цIийи дережайиинди либхура. Гьаму ккудушу йисари мектеб ккудубкIу 8 касди медалар гъадагъну. Шубуд йисандин арайиъ ЧвулатI гъулан мектебдиъ урхурайидари 100%-диинди ОГЭ ва ЕГЭ тувну.
Муниципалин ва регионариъ кIули гъягъру турнирариъ, олимпиадйириъ ва конкурсариъ иштирак шули, ЧвулатI гъулан мектебдиъ урхурайидари ужудар пешкешар, грамотйир гъадагъура, гьаци 8 олимпиадайиъ заан йишвар гъазанмиш гъапIну. 2020-пи йисан ЧвулатI гъулан мектебдиъ урхурайи Уьсман Асланбеговди Табасаран райондиъ ва республикайиъ «Сечкичивалин ихтияр» кIуру туриъ сабпи йишв гъадабгъну. Москва шагьриъ гъабхьи Урусатдин олимпиадайиъ гьадму конкурсдин финалист гъахьну, ккудубкIру этапдиъ сертификатра гъадабгъну. Дугъан мялим Нерман Аскеров ву.
ЧвулатI гъулан мектебдин коллектив гъулаъ гъягъру вари серенжемариъ иштирак шула. Н.Аскеровдиз, Б.Асланбеговдиз, М.Р. Мягьрамовдиз ва жарадариз аьхю чухсагъул пуз ккундузуз.
Культурайин хулкан хабар тувиш, душваъ лихурайи гъуллугъчйири чпин кьувватариинди му идара рас гъапIну. Культурайин хулан айитI музейра ачмиш дапIна ва мар-ццишинра уьбхюра.
ФАП гьеле сар касдин хуларикк ккими, гьаци вушра инсанар душваъ лихурайи касари апIурайи ляхниин разиди ву.
Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановдин кюмекниинди багарихьди ЧвулатI гъулаъ цIийи ФАП-ра хьибди. Гьацира гъулаъ убхъру штун месэла гьял апIуз кюмек апIурайивализра чухсагъул пуз ккундузуз.
– Налогар уч апIувал фициб гьялнаъ а?
– ЧвулатI гъулан советдин бюджет лап бицIиб ву, маважиб тувузтIан пул адар. Налогар уч апIбан бинара лап аьжуз гьялнаъ айиб ву. Мутмйирин ва жиларин налогдин план артухъдира кади тамам апIурача, гьюкуматдин реестрин гьисабназ гъадагъбахъди аьлакьалу читин месэлйир а.
Арендайиз тувнайи жиларилан уч апIру налогарин планра тамам апIуз шуладар, гьаз гъапиш аьхю кьадарнаъди жилар арендайиз гъадагънайи касари райадминистрацияйихъди йикьрар йитIна.
– Гъулаъ чарасуз тамам дапIну ккуни фицдар ляхнар айичв?
– СП-йин уставдиъ дибикIнайиганси, гьял дапIну ккуни асас месэла – кючйиригъ гъяйи аквар дигиш апIувал ву. Табасаран райондин РЭС-дин начальник Б.Т.ТIагьировдихъди сатIиди гъулан кючйиригъ гъяйи аквар энергия уьбхру лампйирихъди, 2 трансформатор цIийидарихъди гьюдюхюнча, гьацира йирси бурузар гьюдюхюз гьязур шулача.
2019-пи йисан транспортдин налог уч апIбаан ЧвулатI гъулан администрация сабпи йишвариин ал. Райондин администрацияйи гъулан рякъяр тикмиш апIуз кюмек апIбан гаф тувну.
Вари гъулариъси, ЧвулатI гъулаъра зирзибил гъул’ан адабгъбаан аьхю читинвалар а.
– Къанун уьбхру органарихъди фициб ляхин гъабхурачва?
– Табасаран райондин ОВД-йихъди сатIиди къанун уьбхбан гьякьнаанра ляхин апIурача, гьелелиг ич терефнаан дурарихьна наразивалар адарич, дурарин – учухьнара. ЧвулатI гъулаъ ислам диндин аьдати дару жюрйирин терефкрарра адар.
АТК-йин месэлйир гьял апIбан бадали, Табасаран райондин пландихъди ляхин гъабхурача. Жара йишвариан мистаз гъюрайи касарихъдира гюрюшмиш шулача, гьацира жигьиларихъдира сюгьбатар гъахури шулча. Гъулан мистан имам Мягьямедяли Сулейманов, ветеранар жалб дапIну, мектебдиъ урхурайи бицIидарихъди ва гъулан жямяаьтдин жигьиларихъди гюрюшар гъахури шулча.
Вари гъулаъ апIурайи ляхнар, алахьурайи читинвалар советдин депутатарихъди, гьацира яшлу касарихъди сатIиди гьял апIури шулча. Узу ЧвулатI гъулан советдиъ 1998-пи йисхъан мина гъийин йигъазкьан лихураза. Гьаму вари вахтна ЧвулатI гъулан советдин дахилнаъ айи вари идарйирин, ЧвулатI гъулан мектебдин, бицIидарин багъдин, ФАП-дин, культурайин хулан, мистан кIули айидарихъди сатIиди ва мясляаьтниинди ляхин апIурача.
– Фицдар цIийи проектариъ иштирак шулачва?
– Гъулан жямяаьтдин яшайиш ужу хьпан бадали, учу «Ерли жягьтлувалар» ва «Марцци шид» кIуру цIийи проектариъ иштирак шулача. ЧвулатI гъулан администрация ва Табасаран райондиан хьубсана жара администрацйир, гъулан мяишатдин бизнес артмиш апIбан республикайин инвестицйирин программйирикра кахьну.
Гьаму инвестицйирин программйирин дахилнаъди гъулан администрацияйин хал тикмиш апIуз, культурайин хал къайдайиз хуз ЧвулатI гъулан аьрзйир гьязур дапIна. Гъулан шубуб кючейиъ газна аквар зигбан, 1924-пи йисан дапIнайи гъяд рас апIбан, гьацира гьяракатниинди либхру интернет зигбан месэлйир гьял апIувал гъубзра.
