Гъубшу гьяфтайиъ Дербент райондин администрацияйиъ совещание кIули гъубшну. Думу совещаниейиъ райондин УАПК-йин идарайин начальник Юсуф Герейхановди шубуб кварталин арайиъ гъапIу ляхникан ктибтнийи.
Чан улхбаъ Юсуф Герейхановди гьамци къайд гъапIнийи: «Саризра жиниб дар, гъулан мяишатдин циркил артмишди вуйиган, душваъ экономикайин гьялра ужуди шулу.
Гьаци вуйиган, гъи ухьу варидари думу цирклин артмиш’вализ асас фикир тувну ккунду. Гъубшу 2019-пи йисан уч гъапIу вари гьясили 12222,8 млн манат тяйин гъапIну, хъа 2020-пи йисан гьясиллувал зиихъ улупнайи цифратIан 200%-дин цIиб дубхьна. Цци бистнин мейвйир уч апIбан гьясиллували гьамусдиз 11261,2 млн манат тяйин гъапIну. Гьеле бистнин мейвйир уч апIувалин кампания давам шули ими. Аьхиримжи йисари ихь уьлкейиъ теплицйир тикмиш апIувалин ляхин жанлу дубхьна. Душвариъ йисандин фунуб вазлира бистнин мейвйир масу тувра. Цци дицдар мейвйирин ужуб бегьер битмиш гъабхьну. Гъийин йигъан ихь базрариин масу туврайи вари яр-йимиш теплицйириан уч гъапIуб ву. Ва аьхиримжи вазари яр-йимишдин кьиматарра за духьнайиваликан хабар ахьуз, дидин себебра гьаму месэла-йихъди аьлакьалу ву».
Юсуф Герейхановдин гафариинди, РД-йин АПК-йин артмиш’валиъ гьял дапIну адру кIулин месэлйирикан саб – инженервалинна техникайин зяиф тяминвал ву. Дидин натижайиъ хутIларин гизаф йишвар тартиб дарапIди гъузра. Муниципалин образованйирихъди сатIиди республикайиъ машинаринна технологйирин станцйирин гъурулуш артмиш апIбан Программа тартиб апIура. Диди гьюкуматдин кюмекниинди масу гъадабгъурайи техника ишлетмиш апIбан мянфяаьтлувал за апIуз мумкинвал тувди. Йимишарин-мейвйирин циркил артмиш апIбаъра республикайиз аьхю мяна а. Му, сабпи нубатнаъ, ватандаш гьясиллувал, районарин агьалйирин аьдатар уьрхювалихъди, кьюбпиб, дагълу районариъ экология жигьатнаан марцци сурсатар гьясил апIувалихъди, шубубпиб, яшайишдинна политикайин месэлйир гьял апIувалихъди аьлакьалу ву. Гьаму циркил гизаф зегьмет дизигну ккуниб вуйивализ лигну, дидин артмиш’валиина артухъди инсанар жалб апIури, дурар ляхнихъди тямин апIиди. Юкьубпиб, хусуси хаммалин бина ачмиш апIували, тартиб апIру промышленностдинси, йимишаринна мейвйирин базарин артмиш’вализра тясир апIиди.
«Ухьуз мялум вуйиганси, гьар йисан чвну мяишатди йис фици ккудубкIнуш натижйир йивури шулу, гъюру йисаз план тартиб апIуру. Гьелелиг йисандин натижйир йивуз ухди ву, гьаз гъапиш ихь хутIлариъ битмиш гъапIу вари бегьер уч дапIну ккудубкIнадар.
Хъа цци ихь мяишатари итIру тадарукар зяифди уч апIура. Мици хьпаз коронавирусдин инфекция тарабгъували тясир гъапIну. Музеим гъул варитIан гизаф бистнин мейвйир, йимишар айи йишв вуйи. Келем, мисалназ, вари хутIлариъ чIур дубхьну ами. Хъа ццийин му гьядисайихъди аьлакьалу вуди душв’ан фицдаркIа итIру сурсатар гьясил апIуз гъабхьундар. Ихь республикайиъ кризисдин сабпи лишнар ачмиш хьуз хъюгъиган, РД-йин Глава Владимир Васильевдин табшуругъниинди, Минсельхозди арайиз дуфнайи аьгьвалатнаан гизаф зарарар дархьиди удучIвбан гьякьнаан саб жерге уьлчмйир кьабул гъапIну. Асас фикир АПК-йин цирклиъ ляхин апIурайидар кам дарапIбаз, дурариз вахтниинди маважиб тувбаз жалбра апIури гъахьну.
Карханйириз пулин кюмекра тувра: федералин ва республикайин бюджетариан жюрбежюр цирклариз субсидйир, льготайин кредитар. Магьа кьанди РД-йин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин Министерствойи гьар гьамци зарарар гъахьи инсанариз 250 агъзур манатдин компенсация тувбан гьякьнаан къарар кьабул гъапIну. Гъулариъ яшайишдин инфраструктурайин ва инженервалин гъуллугъарин артмиш’валин дережа за, пулин лизингдин шартIариинди зегьметкешар гъулан мяишатдин техникайихъди тямин апIури, дурарин буржар ккеркра ва жара кюмекар тувра», – къайд гъапIну Юсуф Муслимовичди.
Йиз сюгьбатчийи гъапиганси, ухьхьан табиаьтдихъди гьюжат апIуз шулдар. Ццийин къурагьвали гъулан мяишатдиз гизаф зарар тувну. Гьадму себеб вуди, экономика жигьатнаан гужли мяишатарси гьисаб апIурайи Дербент райондин гъулар зарар гъахьидарин сиягьнак кахьну. Мисалназ, гьар йисан артухъди гъазанжар гъадагъурайи гъулариз табиаьтдин бедбахтвали яман зарарар тувна. Ва йимишарин, бистнин мейвйирин кьиматарра за духьна.
«Нирарин штар цIиб, хъа манишнар артухъ духьну, шубуд йистIан артухъ ву. Гьамцдар гьядисйирихъди аьлакьалу вуди, инсанар чпи апIурайи ляхнарра тамамди кIулиз адагъуз хъуркьрадар. Ццийин имбу гъулан мяишатдин итIру сурсатари ухьу рази апIур дупну, умуд кивурхьа.
Хъа аьхиримжи йисари, ухьуз рябкъюрайиганси, республикайиъ тIумтIар гьясил апIували ужудар натижйир тувра. ТIумтIарин ужуб бегьер уч дапIну, дурари ихь гъийин экономикайиз цIибдикьан кюмек апIур кIури, миж кивдихьа», – аьлава гъапIну дугъу.
