Гьял дарапIу месэлйирра айич

Табасаран райондин «Арак гъулан совет» гъулан поселениейиз юкьуб гъул дахил шула: Арак, Цухдигъ, Лижва ва ЦIийи-Лижва. Думу гъулариъ 2374 агьали яшамиш шула. Гъулан поселениейин аьтрафариин уьмуми кьялан образованиейин шубуб мектеб ва ЦIийи-Лижва гъулан мектебдин саб филиал, саб культурайин Хал, кьюб гъулан клубар, кьюб гъулан библиотека, 4 ФАП, почтайин аьлакьайин отделение ва саб бицIидарин багъ гьяракатнаъ а. ДумутIанра савайи, агьалйир чпин гъуллугъарихъди тямин апIури, душваъ йирхьуб туканди, саб пекарняйи, кондитервалин цехди, тикилишдин материаларин базайи ляхин апIура. Гъулан мяишатдикан улхуруш, агьалйирин хусуси мяишатартIан савайи, душваъ 5 теплица ва шубуб ферма гьяракатнаъ а.

«Арак гъулан совет» МО СП-йин глава Мягьямедриза Аьбдуризаев ву. Дугъу ич сюгьбатнаъ къайд гъапIганси, «Арак гъулан совет» МО СП-йи ккудубшу йисандин бюджет гьам гъазанжарин, гьамсана харжарин терефнаан 100 процент тамам гъапIну. Бюджет 2933 агъзур манатдин кьадарнаъди тасдикь дапIнайи.

«2018-пи йисан, – гъапнийи Мягьямедриза Аьбдуризаевди, – налогар уч апIбан табшуругъра артухъдира кади тамам гъапIунча. Гьаци, ич бюджетдиз уьмуми гьисабниинди 432 138 манат гъафну. Хъа тувнайи табшуругъдиз асас вуди, учу 383 агъзур манат налогар уч дапIну ккундийи». ДумутIанра савайи, гъулан поселениейиъ налогар иливру бина яркьу ва гъийин деврин тIалабариз жаваб тувруси апIбаан ляхин давам апIура. 2019-пи йисан садпи январиз, месела, 400 жилин участокар ва 300 хал гьисабназ гъадагъну.
Гъулан поселениейиъ ккудубшу йисан гъуларин айитI рякъяр рас апIбаз аьхю фикир тувну.

Гьаци, Арак, Лижва ва ЦIийи-Лижва гъулариъ 1880 метр рякъяриин хяхял алабхьну ва 2500 метр манзилнаъ рякъяр грейдерихьди рас гъапIну. Гъубшу йисан 3 км манзилнаъ АхьитI-Цухдигъ рякъра дибдиан рас гъапIнийи. Яна республикайин бюджетдин дакьатарихъ думу рякъ’ин асфальт улубзну.

Мялум вуйиси, райондиз электричество ккудубшу аьсрин 60-пи йисари гъизигнийи. Дидхъан мина гъулар ва душвариъ яшамиш шулайи агьалйирин кьадар аьхю гъабхьну. Электроэнергияра гизаф ишлетмиш апIуз хъюгъну. Гьаддиз электролинйири, трансформаторари гьар йисан рас апIбан, профилактикайин ляхнар гъахувал тIалаб апIура. Думу терефнаан, райондин электросетарра жалб дапIну, тялукь ляхнар швнуб-сабан кIули гъухунча. Гъуларин кючйириъ йишвну акуди хьпан бадали, гъийин йигъаз 70 точкайиъ аквар кархьри а. Му, гьелбетда, юкьуб гъулаз лап цIибди ву. Думу ляхин давам апIбанди вуча,

– къайд гъапIнийи Мягьямедриза Аьбдуризаевди.

– Ич гъулан поселение-йин аьтрафариин мараццишин уьбхбазра саб кьадар фикир туврача. Мисалназ, ккудубшу йисан къанунсузди арайиз гъахи шубуб урсал терг гъапIунча, – гъапнийи йиз сюгьбатчийи. – Гьацира кми-кмиди аьтрафар, жямяаьтлугъдин ва жара йишвар марцц апIбан метлеб айи субботникар ва воскресникар кIули гъахури гъахьунча. Хъа «Ватандин Аьхю дявдин иштиракчйириз дивнайи гюмбтар уьрхбан ва цIийи алаъбан» программайин сяргьятариъди Цухдигъ ва Арак гъулариъ ВОВ-дин иштиракчйириз дивнайи гюмбтариин рас апIбан ва аьтрафар марцц апIбан ляхнар кIули гъухунча. Гьелбетда, дицисдар ляхнар гъахувал учу цIийи йисанра давам апIидича».

Гъи ихь уьлкейиъ, гьадму гьисабнаан райондиъра, жигьиларин учIру месэлйириз, бикарвализ, гьаммишанлугъ ляхнарихъди тямин даривализ артухъди фикир тувра. Жара гъуларин поселенйириъси, «Арак гъулан совет» гъулан поселениейиъра жигьилар кючйиригъ гъузрадар. Дурар асас вуди фаслин ляхнариин машгъул ву, думутIанра савайи, гъазанмиш апIуз ихь респуб-ликайин ва уьлкейин жюрбежюр регионариз гъягъюри шулу. Гъулан поселениейиъ чпин азад вахт адапIувал тешкил апIбаз дурари саб кьадар фикир тувра. Гьаци, жигьиларин арайиъ футболиан, волейболиан, пучIу атлетикайиан, шашкйириан, шахматариан талитар тешкил апIури шулу. Ужударсдар спортсменар райондин талитариъра иштирак шулу. Месела, гъулан поселениейин волейболин команда «Табасаран район» МР-ин главайин пешкешназ вуйи талитариъ иштирак гъабхьну.

Гъулан поселениейин администрацияйи жигьиларин ватанпервервалин тербияйин месэлйиризра аьхю фикир тувра. Гьадму метлебниинди райондин къанун уьбхру органарихъди ва жара жямяаьтлугъ тешкилатарихъди сатIиди кми-кмиди терроризмдиз ва экст-ремизмдиз аькси серенжемар, экстремизмдин ва терроризмдин зарарлуваликан сюгьбатар гъахури шулу.

– Гьелбетда, ич гъулан поселениейин администрацияйин улихь гьял дапIну адру, хъа чарасуз вуди гьял дапIну ккуни хайлин месэлйир дийигънайич, гьадму гьисабнаан штун месэл-йир, социалин идарйирин дараматар рас апIбан, гъуларин арайиъ ва гъуларин айитI вуйи рякъяр рас апIбан ва жарадар. Дурар гьял апIбан зиин ляхин гъабхидича, – аьлава гъапIну Мягьямедриза Аьбдуризаевди.