Улихьдин вахтари гьарсаб табасаран хизандин хулаъ учIвиган, дишлади уларикк кабхьруб дуркьаригъ гъяйи халачи вуйи. Гьяйифки, гьамус аьгьвалат дигиш дубхьна, табасаран дишагьлийириз халачйир урхуз ккунди имдар. Аммаки, гъира ихь арайиъ, наан ашра чаз аьгъю кесп кIваълан гьадрарахри, чпин бабарин ляхин давам апIурайи дишагьлийирра ами. Гьацдарикан сар учвуз гьаму шиклиъ рякъюрайи Гюлпери ТIайибова ву.

 

Гюлпери ТIайибова гьамусяаьт Краснодар крайин Мостовой райондин Узловой гъулаъ яшамиш шула.

Думу Табасаран райондин Халагъ гъулаъ бабкан гъахьну. 19 йисан яшариъди швуваз душну, дугъу УртIил гъулан агьалийихъди чан уьмрин сатIи гъапIну.

«Узу 5 йислан мина халачи убхурайир вуза. Узуз му кесп улупур, икибаштIан, дада вуйи. Йиз дадара 50 йисандин тажруба айи, «Зегьметнан ветеран» ччвур тувнайи халачйирин ужур устад ву. Гьадгъахъан юкIв хъади халачи убхуб гъудубгъунза. Ич хал зат халачи гъядарди гъабхьиб дарич. ГвачIниан хябяхъдиз дидихъ деъну шуйча, хъа дада хулаъ адруган, аьхюну чуччухъди гугар алахьуйза.

КIваин илмийиз, мурсларра асас вуди учу гьязур гъапIдар вуйич. Марччар ултIуркъну, хьайир дурччну, дурар аьлярхну, табиаьтдин набататарикан, укIарикан гьязур дапIнайи рангарик кирчну, дирихьну, гьадму жюрейиинди уччвудар рангарин мурслар гьязур апIури шуйча», – кIура Гюлперийи.

Гюлпери ТIайибовайихъди узу гъубху сюгьбатнаан мялум гъабхьиганси, швуваз гъягъбан кьяляхъ, думу пединститутдик урхуз кучIвну ва изобразительный искусствойин мялимвалин пише гъадабгъну.

«1986-пи йисан учу гъул’ан удучIвну гьамусяаьт яшамиш шулайи йишваз гъафунча. Халачйир, рибарихьди жюрбежюр жара шей’ар урхурайиваликан хабар гъабхьиган, гьаму гъулан мектебдин директори жюрбежюр кружкйирин дарсар кивуз дих гъапIнийиз. 15 йисандин арайиъ мектебдиъ гъилихунза. Сифте ученикариз гъянзуйихъдина рибарихъди убхуз улупури гъахьунза. Фици-вуш сад йигъан дуснайири, мектебдиъ айи бицIидариз халачи убхуз улупбакан фикир гъапIунза. Му теклиф мектебдин аьхюдарира аьшкьниинди кьабул гъапIнийи. Магьа гьамци Краснодар крайин Мостовой райондин Узловой гъулан мектебдиъ халачичивалин дарсар кивуз хъюгъюнза. Му дарсназ, шубарси, баярра лап аьшкьниинди гъюйи. Варидариз ихь халкьдин сяняаьт дубгъуз ккундийи. Мектебдиъ урхурайидарихъди кружокдин дарсариъ бицIи гутйирин машар урхури, дурар масу туври, хъа гъабхьи гъазанж рягьимлувалин ляхнариз харж апIури шуйча. Ученикарихъди сатIиди гъурху шей’ар хьади, ич крайин жюрбежюр выс-тавкйириъра иштирак шули, пешкешнан йишварра гъадагъури гъахьунча. Гьаддиз, крайин, райондин мяна айи серенжемариъ иштирак шули, халкьдин сяняаьткарвалин ляхнарин пропаганда гъабхурайивализ лигну, чухсагъул мялум апIбан кагъзарра гъюри гъахьнийиз», – гъапнийи халачичийи.

Мектебдин ляхниан удучIву Гюлпери Т1айибова гъулан мяишатдин ляхнариин машгъул гъахьну. Гъулаъ яшамиш шули, мал, пеъ дюрюбхди ясана бистниъ мейвйир ктривди гъитуз шулдар.

«Гьар йисан хьадукра учу бистнин ляхнарихъ хъюгъри шулча. Бистниъ тумар урзуз, хъасин дурариз хъайивал апIуз ва бегьер ккадабцIуз йиз уьмрин юлдшина, шубрид шубари кюмек апIури шулиз. Чвлин фаслиъ бистнин ляхнар ккудукIубси, узу халачи рибшури шулза. Я халачи, ясана гьалав гъядарди зат шулдариз. Кьюрдун ярхи йи-швари дусну убхури, хьадукар улубкьайиз думу гъядябтIури шулза. Магьа гьамусяаьтра гьалав гъяйиз. Мурслар, хъа асас вуди ккирибшруб, узу Дагъустандиз гъафиган, масу гъадабгъури шулза. Чешнера саспиган йиз узу капIри шулза, хъа урхурайидар гизафси ихь аьдати, швнуд йисариинди вуйи тарихи чешнйир айи халачйир, гьалвар вуйиз. Магьа гьамунуб гъядабтIиган, бицIину шураз бахиш апIурза. думу цIиб улихьнаси швуваз хъаунча. Дюз гъапиш, шубрид шубаризра халачичивал улупунза. Дурариз деъну убхуз вахт адар, ва халачийихьна узузсиб аьшкьра адар. ЦIиб вахтналан гьадрарира дадайин кесп давам апIур кIури, умуд кивраза», – аьлава гъапIну Гюлпери ТIайибовайи.

Зиихъ къайд гъапIганси, му дишагьлийиз шубур риш а. Дурари варидари чпин хизанар ккергъна. Кьюр шуру духтирвалин ляхин апIура, хъа шубубпир дилаварчивалиин машгъул ву.

Гъит Гюлпери ТIайибовайиз, ватандихьан ярхла ашра, табасаран дишагьлийирин ляхин тамам апIуз – халачйир урхуз – хъанара артухъ кьувват ибшри.