Интернетди, телефонари, телевизори бицIирин артмиш`вализ зарар туврайи гъийин вахтна аргъаж шулайи наслар газатар, журналар, китабар урхури вердиш апIувал, художествойин литературайихьна дурарин маракьлувал артухъ апIувал абйир-бабарин, мялимарин ва вари жямяаьтлугъдин улихь хьайи чарсуз месэласи гьибгъразуз. Му маракьлувал артухъ апIбан бадали, писателарихъди, журналистарихъди вуйи гюрюшар кми-кмиди духну ккунду, фицики дицдар серенжемарин кьяляхъ эсерар дикIурайи баяр-шубарра арайиз удучIвуру.
Апрелин 5-пи йигъан Мамедгъала поселокдин ва Гъала гъулан вари мектебарин баяр-шубарихъди ва мялимарихъди поселокдин клубдиъ Дербент шагьриъ яшамиш шулайи, аьхиримжи вахтна хъади-хъади швнуб-саб китаб гъидикIу писатель Левсет Дарчевдин гюрюш кIули гъубшну.
Серенжем ачмиш апIури, поселокдин мектеб-гимназияйиъ тербияйин ляхин кIули гъабхурайи директорин заместитель Бэлла Эльдархановайи уч духьнайидар жикъиди писателин яратмиш апIбарихъди таниш гъапIну ва дугъаз гаф тувну.
«Узу сабпи ражари, Урусатдин Игит, тIирхру гимйир ахтармиш апIру кас, лайикьлу генерал-майор Мягьямед Толбоевдикан вуйи, «Буранди гъургдар» кIуру китаб гъибикIунза. 1988-пи йисан ноябрин 15-пи йигъан аьршдиз деебту гими кьяляхъ хътабкурайи вахтна, ахтармишар гъахру кIубан летчик Мягьямед Толбоевди, тIибхурайи лабораторияйиз дюзмиш дапIнайи чан «МиГ 25» кIуру самолётдихъди, думу 12 км ягълишнаъ къаршуламиш гъапIну. 30 йис улихьна гъахьи му гьядисйирихъди китабдиъ таниш гъахьи касариз ихь ватанагьли М.Толбоевдин кIубанвали тясир дарапIди гъитидар. Кьюбпи, «Афганжви-2» кIуру китабдиъ узу, Афгъанистан Республикайиъ гъабхьи дявдин гьядисйир кIваин хури, дюн`яйиъ яшамиш шулайи вари инсанари дявйириз аьксивал улупну ккунивал тасдикь апIураза»,
– ктибтнийи Левсет Дарчевди.
Писателин «Гуннагь ва аьлхъюб» кIуру китаб жикъи ихтилатарикан арайиз гъафиб ву. Му ихтилатарин игитарра писателиз чан уьмрин рякъяриъ алахьдар ву, ясана дурарикан жарадарин ихтилатариан гъеебхьну.
Гьацира Л.Дарчевди «Умуд вая умудсузвал?» кIуру китабра гъибикIну. Дидиъ жюрбежюр инсанариин улуркьу гьядисйирикан дупна ва дугъривал, уж`вал, инсанвал аьгъю касар бахтлу уьмрин эйсйир шлувал къайд дапIна.
Хъасин баяр-шубари авторихъ, яратмиш апIбан гьевес, литературайин эсерарин иштиракчйир наан агураш, таржумачийин пише дубгъбан бадали, гьапIну ккундуш, чаз фицдар писателарин яратмиш апIбар кьабулди вуш ва жара суалар хъирчнийи.
Дупну ккундуки, Табасаран райондин Туруф гъулан мектебдиъ урхури гъахьи бали, урус чIал ужуди аьгъдаршра, Аркадий Гайдарин эсерар урхуз хъюгъру, ва чаз аьгъдру гафар словарик дикIури, дурарин мяна багъри чIалназ баян апIури гъахьну. Гьамци, урус чIал дубгъуз чалишмиш шули гъахьи Левсетди Мягьячгъала шагьриъ механикайин техникум ва Москва шагьриъ айи халкьарин Дуствалин университет ккудукIну. Гьамусяаьт писателиз инглис, аьраб ва испан чIаларра аьгъя ва дугъу чан саб китаб инглис чIалназ таржумара дапIна.
«Мектебдиъ урхурайи вахтна, узухъ «математик» кIуру лакIам хъибтIнийзухъ. Учуз дарсарин кьяляхъра фу-вушра цIийиб дубгъури, мялимарихъди вахт гьапIуз ккунди шуйчуз», – къайд гъапIнийи писатели.
Му серенжемдиъ дугъаз математика киври гъахьи, гьамусяаьт Хазар гъулаъ яшамиш шулайи мялим Аьлисултан Султановра иштирак гъахьнийи. Дугъу чан ученикдин мектебдиъ урхури гъахьи йисар кIваин гъапIнийи. «Узу йиз ученикдиинди дамагъ апIураза. Гъулаъ ужудар кьиматариинди мектеб ккудубкIну, сифте техникумдиъ дурхну, хъасин Москва шагьриъ заан образование гъадабгъну, 3 харижи чIалар аьгъю апIувал, китабар дикIувал – рягьят ляхин дар», – гъапну дугъу.
Гьацира Мамедгъала поселокдин 2-пи нумрайин мектебдиъ лихурайи РД-йин лайикьлу мялим Пирдаз Ханмягьямедовайира писателин яратмишариз ужуб кьимат тувнийи.
Серенжемдин аьхириъ писатели мялимариз ва баяр-шубариз чан китабар багъиш гъапIну.
