БицIидарин маш

 

 

Халкьдин хазнайиан

 

Абйирин мисаларин мяна ачухъ апIин

*Инсандин девлет марцци зегьмет ву.
*Гъи апIруб закуриз мидипан.
*Зегьметну уьл тувру, тIагърушну – гаш.
*Багъдиз лигара – багъ шул, дилигара – дагъ шул.
*Аьхюрихъ хъпебехъур аьхю балайикк ккахъур.
*Миркк чIилли йишвлан тIубкIуру.
*Хьадаз – айран, кьюрдуз – ургам.
*Яв нир уву аьхю дарапIиш, сарира дарапIур.
*Халкь албагнайиган, душман усалди шулу.
*Дявди гъулар ккидирчуру, мясляаьтну – ккергъру.

 

Адугъай-дугъай!

 

Дюн’яйиъ варитIан гизаф айиб, амма улариз дярябкъруб.

Хьадукра ву думу чруб,
Чвну дидкан шулу гъатхуб.
Гьюл дар – йивуру лепе,
Лепейикан шулу тепе.

Хьадну ахрудар, кьюрдну лихрудар.

Гьарин кIанакк ифдин цIадлар.
Чюллер ккеркру лизи чарч.

Чаз фукIара аьгъдруб, амма гьаммишан бикIруб.

Жандак ругдинуб,
КIул гакIвлинуб,
Ифи лизиб,
Маъ ицциб.

Шубур чуччу апIуру уч, хъа сари – пуч.

 

Математикайин табшуругъар

 

1. Йирхьуб хюнди хяраъ айи укI 12 йигъандин арайиъ хътипIуру, хъа хьуб хюнди – 16 йигъандин арайиъ. Хяраъ айи вари укI 24 йигъандин арайиъ швнуб хюнди хътипIуру?

2. Кьюр шурахь сакьюдар вичар хьа. Эгер сану шуру чан 2 вич тмуну шурахьна тувиш, дугъахь хьайи вичарин кьадар кьюб ражари цIиб шулу. Хъа кьюрпи шуру сарпириз 2 вич тувиш, дурарихь хьайи вичарин кьадар барабаруб шулу. Шубарихь фукьан вичар хьа?

3. 1,3,4,6 числйир ва арифметикайин иливбан, ктагъбан, зарб апIбан, пай апIбан операцйир ишлетмиш дапIну, число 24 арайиз гъюруганси апIинай. Гьарсаб число анжагъ саб ражнутIан ишлетмиш апIуз ихтияр адар, хъа операц-йирна скобкйир фукьан ражари ккундушра ишлетмиш апIуз шулу. Числйир цифрйиризра сатIи апIуз ихтияр адар, мисалназ, 13 вая 146 дюзмиш апIуз.

4. Йирхьуб ражари гюмбе гьадабтIну, думу фукьан варитIан гизаф чIукIариз пай апIуз шулу?
5. Йиз, чуччун ва дадайин сатIи гъагъишин 140 килограмм вуйич. Дадайин гъагъишин чуччунтIан 10 килограммдин артухъди ву, хъа дурарин сатIи гъагъишин йизубтIан 80 килограммдин артухъди ву. Йиз гъагъ фукьан ву?

6. Кьюр касди кьюб гакIвлин муччвур кьюб сяаьт-нан арайиъ гьязур апIуру. 6 сяаьтнан арайиъ 12 гакIвлин муччвур гьязур апIуз швнур кас лазим хьиди?

7. Абайин яш швнуд йис вуш, худлин яш гьадмукьан вазар ву. СатIиди гъадабгъиш, абайинна худлин 91 йис ву. Абайин ва худлин фукьан йисар ву?

 

Аьбдулмажид Къурбанов

Дуст

Ибрагьимна датт ву дустар,
Чиб чпин багахь дарди гьуздар.
Ибрагьимди ккабхьру удар,
Хъа даттли aпIypy уьъйир:
–Уь-уь-уь, уь-уь-уь, уь-уь,
Гъач, Ибрагьим, тамшир апIуз.
– Сабур апIин, датт, дипIну уьл,
Хибза удар, ккабхьуз увуз.

Сюгьюрчи художник

Сюгьюрчи художник магьа,
Гьатху, уьру рангарихъди
Арчри кIажар, учIвна ярквраъ.
Хъа зав абчну жангарихъди.

КьасустIан шуллугъчи микIлу
Гъядахьура гьараригъян
Уччвударсдар кIажар думу
АбцIри а, лиг, кIажари гъяр.

МикIлу кIажар гьядахьиган,
Хъана арчра, бизар дарди,
Ихь сюгьюрлу художникди…
Вагь! КкудукIну дугъан рангар. 

Гьамус гьапIру? Анжагъ лизиб
Ими вари рангарикан.
Кьюрд гъафиган, хьибди лазим
Ктатуз гьарин циркларикан.

 

Юкьуб фасил, юкьуб дургъунагъ

* * *

– Йифу ккапIна багьри юрд,
Либцура аяз ярквраъ.
Фунуб фасил ву му? – Кьюрд!

* * *

– Кьюрдун кьяляхъ гъюру фу,
ГъеерцIган йифар, мирккар?
– Кюкйир хьади хьадукар!

* * *

– ЖикIура нирик баяр,
Фтиин дурар духьна шад?
– Хьадукрахъна дуфна хьад!

* * *

– Фила шулу, йип, яркур
Махъвнак кайибси уччву?
– Улубкьиган гъизил чвул!

 

Балугъиз нир’ан гьюлихьна гъябгъюз кюмек апIин (шиклиъ)

 

Кроссворд  (шиклиъ)

 

Дишди: 1. Табасаран райондин гъул. 3. Гьяйвнин кьюд-шубуд йисандин кIари. 7. Гъийин йигъ ккудубкIну, улубкьру мучIу йишв. 8. ИкIрацI гафнан синоним. 10. Сигъ, кми-кмиди вуйи, кьит дару. 11. Хулар тикмиш апIруган вая жара гъагъи ляхин апIруган, вари майил-мадат уч духьну, сатIиди апIру ляхин.

Узди: 2. ДибикIнайибдин вая кIурайибдин мяна ачухъ апIруб. 3. Инсандин бедендин гьендем. 4. Тямягькар, яман нефс айи кас. 5. Диди гъван гъюдал апIуру. 6. Жинивал, ашкар дарапIру ляхин. 9. Маларин – лиж, чарвйирин – сюри, гьяйвнарин – …?