27-пи октябриъ Дагъустандин педуниверситетдиъ аргъаж шулайи насил тербияламиш апIбаъ психологияйинна педагогикайин къайдйириз бахш дапIнайи гергми стол кIули гъубшну.
Серенжемдиъ вахтназ вуди республикайин илмин ва образованиейин министрин вазифйир тамам апIурайи Ягь’я Бучаев, ДГПУ-йин ректорин вазифйир тамам апIурайи Нариман Асваров ва гьацира илмин гъуллугъчйир иштирак гъахьну.
«Аьхиримжи йигъари Дагъустандин меркез вуйи Мягьячгъала шагьрин мектебариъ бедбахтвалин дюшюшар арайиз гъювали му месэла гъитIибккуб ва тялукь пишекрарин иштирак’валиинди гьял апIуб тIалаб апIура. Аьхю шулайи насил тербияламиш апIбаъ гьял дапIну адру месэлйир йисариинди уч шули гъахьну, фицики образование-йин гъурулушдин му важиблу вазифайихьан жямяаьтлугъ ярхла духьнади гъахьну. Ухьу вари бицIидарин, живанарин ижми хъял кайи гьяракатарин шагьидар гъахьунхьа. Гьаддиз илмин гъуллугъчйирин, педагогикайин вакиларин, психологарин иштирак’валиинди му месэлйир гьял апIуз кьаст гъапIунча. Гъи ухьу гележегдиъ тажрубайиъ ишлетмиш апIуз шлу ва натижа тувру гьякьлу табшуругъар дюзмиш апIур кIури, умудлу вуза»,
– гъапну Ягь’я Бучаевди.
Дугъан гафариинди, багарихьди министерствойин дахилнаъди живанариз психологияйинна педагогикайин ва сагъламвалинна яшайишдин кюмек тувру центр ачмиш апIбанди ву.
«Тялукь центрар Урусатдин хайлин регионариъ ачмиш дапIна. РФ-дин образование-йин гьякьнаан вуйи къанундиз асас вуди, ухьу бицIидариз дициб жюрейин кюмек тувуз буржлу вухьа. Гьаддиз Дагъустандин Главайин табшуругъниинди, комиссияйин протоколин къарариз асас вуди, дициб центр ухьухьра яратмиш апIидихьа. Думу шлубкьан багахь вахтна ачмиш апIиди»,
– аьлава гъапIну министри.
Къайд апIуб лазим вуки, вари вахтари образованиейин гъурулушдиъ урхурайи баяр-шубар тербияламиш апIбан вазифа кIакIнаъди дебккнади гъабхьну. Сифте тербия тувувал, хъасин – аьгъювалар. Гьяйифки, аьхиримжи вахтна, улихьгандин хайлин ужувлан кьиматлуваларси, мектебаринна абйир-бабарин му асас вазифара ул’ан идипна. БицIидариз аьгъювалар тувбан бадали, абйир-бабари вахт- ра, пулра харж апIуз хъюгъна, бязидари бицIидарихьди чпин уьмрин асас мянара гьадрариъ айиганси гьисс апIузра гъитра. Хъа гьадму саб вахтна эдеблувалинна тербияйин терефнакан гьархна. Дурарин бин ккадру аьгъювалари фицибкIа хайир хур кIури, шаклу хьуз гъитру.
Аьгъюваларин фунубра билиг зарарсузуб хьуб мумкин ву, эгер думу сифтена-сифте инсанвалин тереф дибиснайиб дарш, жвуву апIурайибдихъан жямяаьтлугъдин улихь, хизандин, багахьлуйирин улихь жавабдарвал гьисс апIурадарш. Мисалназ, педагогвалин инс-титут ккудубкIну, риш ляхин апIуз мектебдиз гъюра. Мушваъ маважиб дугъаз лап бицIибси гьибгъра, ва чан вазифйир тамамди кIулиз адагъуз дугъан иштагь дубгра. Аьгъювалар шураз а, хъа чан ляхнихъан жавабдарвал гьисс апIурадар. Натижайиъ дугъан гьяракатари урхурайидариз зарар хура. Тялукь мисалар, гья-йифки, гъи неинки образованиейин, хъа гьацира жара цирклариъра алахьура. Дурар гьял апIури фукьан заседанйир, гергми столар, конференц-йир гъухишра, му месэлйир гьарури чан ватандаш’валин буржйирси гьисс дарапIкьан гагьди, дурар арайиан адагъуз шул кIуру миж бушуб ву.
