Дагъустандиъ инвалидвал тяйин дапIнайи касарин кьадар 11 процент ву, яна 338 агъзуртIан артухъ инсанар. Му улупуб Урусатдин кьялан гьисабарихь тевиган, думукьан гизаф дар, амма инвалид бицIидар айи хизанариз алахьурайи читинвалар фикриз гъадагъиган, цIибра дар.
Гъи инвалидариз яшайишдин кюмек тувбан бадали, гьюкуматдин терефнаан жюрбежюр уьлчмйир кьабул апIурашра, дурарин вари игьтияжар сабишв’инди гьуркIуз удукьурадар. Гьаддиз инвалидариз кюмек тувру жямяаьтлугъ тешкилатарра гьяракатнаъ а. Гьадрарикан саб «Нивгъар адру уьмур» ччвур тувнайи, инвалидариз кюмек апIру Дагъустандин региондин жямяаьтлугъ тешкилат ву. Думу 2006-пи йисан инвалид бицIидарин абйир-бабарин жягьтлувалиинди тешкил гъапIуб ву.
2009-пи йисан 1-пи сентябрихъанмина хъюгъну, йигъандин вахтна инвалид бицIидар му тешкилатдиъ гъитуз шлу Хал гьяракатнаъ а. Мушваз абйир-бабари чпин гъайгъушнар айи вахтна наанкIа кьабул дарапIрайи инвалид бицIидар хъади гъюру. Дурарихъди гьар йигъан гвачIниндин сяаьт 8-диан хябяхъдин 4-дин гьацIаз мялимар-дефектологари, психологари, логопедари пулсузди ляхин гъабхура. Саб гафниинди, мицдар бицIидарин уьмур ужувлахъинди дигиш апIбан, дурариз фицибкIа образование гъадабгъуз мумкинвал тувбан, яшайишдихъди таниш апIбан бадали, шлуб вари апIура. Гьаци, гъийин йигъан му Хулаз 178 бицIир кьабул дапIна, 200-дихьна бицIидар нубатнахъ дийигъна.
27-пи январиъ му тешкилатдиъ цIийи отделение ачмиш апIбахъди аьлакьалу серенжем кIули гъубшну. Думу ерлешмиш дубхьнайи дараматарин 3-пи мертебайиъ сагъламвалик психофизический ва жара нукьсанвалар кайи бицIидариз ва жигьилариз «КIул’инди вуйи уьмур» ччвур тувнайи отделение ачмиш гъапIну. Мушваъ, дурар зегьметнакра каъбан бадали, бицIи устаханйир гьяракатнаъ ирчбанди ву. Лазим вуйи вари алатарихъди тямин дапIнайи му устаханйириъ гакIвликан, ругдикан, шамдикан шей’ар ктауз, бирхуз, кабчуз, компьютерихъ ляхин апIбан аьгъювалар гъадагъуз, дуланажагъдин ляхнар апIуз, хураг гьязур апIуз ва хъана жара ляхнар дургъуз мумкинвал яратмиш апIбанди ву.
Къайд апIуб лазим вуки, «Нивгъар адру уьмур» тешкилатдиъ инвалид бицIидарин сагъламвал мюгькам апIузра шартIар яратмиш дапIна. Гьаци, духтрари дурарин сагъламвализ чарасуз лазим вуйибси гьисаб апIурайи бассейндик кахъузра мумкинвал а. Гизаф хизанарин бюджетдиз му аьхю кюмек ву.
«Нивгъар адру уьмур» тешкилатдин кIули айи Аьйшат Гьямзаевайин гафариинди, гъийин йигъан варитIан учIруди дийибгънайиб инвалидар яшамиш шлу хуларихъди тямин апIбан месэла ву. Дагъустандиъ хуларин нубатнахъ хъайи инвалидарин кьадар 16 786 кас ву, амма му нубат, гьяйифки, аьхиримжи 10 йисан али йишвлан зат гъирибшвундар.
